“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ
(7 Ἰουνίου 2020)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Καθ’ὅλη τήν διάρκεια τοῦ Πεντηκοσταρίου, ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα δηλαδή μέχρι καί σήμερα, στή θέση τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος τῆς θείας Λειτουργίας διαβαζόταν ἕνα τμῆμα ἀπό τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Τό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων εἶναι ἡ δεύτερη κατά σειράν ἐπιστολιμαία ἀναφορά τοῦ Εὐαγγελιστή Λουκᾶ πρός κάποιον ἄρχοντα Θεόφιλο, (ἡ πρώτη εἶναι τό Εὐαγγέλιό του). Στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, ὅπως μαρτυρεῖ καί ἡ ὀνομασία τοῦ Βιβλίου αὐτοῦ περιγράφονται διεξοδικῶς τά πρῶτα «βήματα» τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν Ὁποία ἀπέκτησε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μέ τό τίμιο αἷμα Του (βλ. Πράξ. κ΄ 28) καί Τήν θεμελίωσε στήν Ἀνάστασή Του (βλ. Α΄Κορ. ιε΄ 13).
Σήμερα λοιπόν ἀκούσαμε γιά τήν Πεντηκοστή, γιά τό τί συνέβη δηλαδή, πενήντα ἡμέρες μετά ἀπό τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί 10 μετά τήν Ἀνάληψή Του στούς Οὐρανούς. Σύμφωνα λοιπόν μέ τούς 11 πρώτους στίχους τοῦ δευτέρου κεφαλαίου, πού ἀκούσαμε σήμερα, οἱ 12 Μαθητές, ἔχοντας μαζί τους καί τόν Ἀπόστολο Ματθία, πού ἀντικατέστησε τόν Ἰούδα (βλ. Πράξ. α΄ 15-26), ἦταν συγκεντρωμένοι, κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, στό ὑπερῶο ὅπου εἶχε γίνει ὁ Μυστικός Δεῖπνος. «Ξαφνικά ἔγινε ἀπό τόν οὐρανό ἦχος, ὅπως ἀκριβῶς φυσάει ὁ δυνατός ἄνεμος καί γέμισε ὅλο τόν χῶρο, ὅπου βρίσκονταν οἱ Μαθητές. Καί φάνηκαν νά διαμερίζονται στούς Μαθητές γλῶσσες σάν φωτιᾶς καί κάθισε καθεμιά πάνω σέ καθένα ξεχωριστά ἀπό αὐτούς.» (βλ. Πραξ. β, 2-3).
Μέ τρόπο λοιπόν ὀφθαλμοφανῆ, μέ τήν ἁπτή ἀπόδειξη τῆς παρουσίας τῶν πυρίνων γλωσσῶν καί τῆς χροιᾶς τοῦ δυνατοῦ ἀνέμου ἔγινε ἀπολύτως ἀντιληπτή ἡ πνευματική ἀλλοίωση τῶν Μαθητῶν, τῶν Ὁποίων ἡ ὕπαρξη γέμισε ἀπό τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί μεταβλήθηκαν πλέον ἀπό φοβισμένους μαθητές τοῦ Χριστοῦ σέ διαπρύσιους κήρυκες τοῦ Εὐαγγελίου Του. Καί ὅπως περιγράφει ἐν συνεχείᾳ ὁ Ἀπόστολος καί Εὐαγγελιστής Λουκᾶς, ἀπό ἐκείνη τήν στιγμή ἄρχισε νά συγκροτεῖται τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλο καί περισσότεροι ἄνθρωποι ἀκούγοντας τό κήρυγμα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, πίστευαν ἀμέσως στόν Χριστό καί διά τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος γίνονταν μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Καθημερινῶς δε, συγκεντρώνονταν μέ προσμονή γιά νά ἀκούσουν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά μετάσχουν τῆς θείας μεταλήψεως τοῦ σώματος καί τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ, στή θεία Λειτουργία, πού τότε ἐτελεῖτο πολύ ἁπλά, κατά τό πρότυπο τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου. Αὐτή ἡ καθημερινή συνάθροιση, ἡ σύναξη γύρω ἀπό τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, σημαίνεται μέ τόν ὅρο Ἐκκλησία.
Ἔτσι λοιπόν ξεκίνησε ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ στήν Ἰερουσαλήμ καί ἀπό ἐκεῖ ἐπεκτάθηκε σέ ὅλη τήν Οἰκουμένη. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος μάλιστα, σέ μιά ὁμιλία του μέ τίτλο «Πρός τέ Ἰουδαίους καί Ἕλληνας ἀπόδειξις ὁ ἐστίν Θεός ὁ Χριστός» θεωρεῖ, πώς ἡ θαυμαστή ἐξάπλωση τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἡ πρώτη καί μεγάλη ἀπόδειξη πώς ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός, καθώς μέ τήν ἀκαταμάχητη θεϊκή δύναμή Του κατέστησε πραγματικό τόν θρίαμβο τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τόν ἐξήγγειλε λέγοντας στούς Μαθητές: «Καί πῦλαι Ἅδου οὐ κατισχύσουσιν Αὐτῆς» (Ματθ. ιστ΄ 17).
Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἕνας θεοσύστατος, θεοΐδρυτος ὀργανισμός. Δέν εἶναι κάποιο ἀνθρώπινο δημιούργημα. Δέν εἶναι σύλλογος ἤ σωματεῖο. Δέν εἶναι οὔτε μιά ἁπλή συγκέντρωση ἀνθρώπων. Εἶναι ἡ Σύναξη, ὅσων βαπτίσθηκαν στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί πιστεύουν στόν Χριστό, ὡς τόν μόνο ἀληθινό Θεό, Σωτῆρα καί Λυτρωτή. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος χρησιμοποιεῖ τήν εἰκόνα τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος καί τονίζει μέ ἔμφαση, ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τό Σῶμα του Χριστοῦ (βλ. Α΄Κορ. ιβ 27). Ἔχει κεφαλή τόν Ἴδιο τόν Χριστό καί μέλη ὅλους ἔμᾶς, πού βαπτισθήκαμε στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί ἐνδυθήκαμε τόν Χριστό στήν ψυχή μας (βλ. Ρωμ. στ 3-4). Θά τολμούσαμε μάλιστα νά ποῦμε, πώς, ὅπως Θεάνθρωπος Κύριός μας ἔχει δύο φύσεις, τήν θεϊκή, πού εἶναι ἀόρατη καί τήν ἀνθρώπινη, πού εἶναι ὁρατή, ἔτσι καί ἡ Ἐκκλησία Του, διακρίνεται σέ δύο μέρη. Τό ἕνα, ἀποτελούμενο ἀπό τούς ζῶντες Χριστιανούς, εἶναι τό ὁρατό πάνω στή γῆ, ὡς ἡ ἐπί γῆς στρατευομένη Ἐκκλησία, ὅπως ὀνομάζεται καί τό ἄλλο, ἀποτελούμενο ἀπό τήν Παναγία μας καί τίς ψυχές τῶν Ἁγίων μας καί ὅλων τῶν κεκοιμημένων εὐσεβῶς Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ὡς ἡ ἐν οὐρανοῖς θριαμβεύσουσα Ἐκκλησία.
Ἀξίζει νά σημειώσουμε, πώς ἡ Ἐκκλησία μας ἀπεικονίζεται συμβολικά με παρόμοια διάταξη μέσα σέ κάθε θεία Λειτουργία. Κατά τήν ἱερά ἀκολουθία τῆς Ἁγίας Προσκομιδῆς τῶν τιμίων Δώρων, ὁ ἱερουργός τοποθετεῖ στό κέντρο τοῦ ἁγίου Δίσκου τόν Ἀμνό, δηλαδή τό κυβικό σχήμα τοῦ ἄρτου, πού φέρει τά πρωτογράμματα ΙΣ ΧΣ ΝΙ ΚΑ καί θά μεταβληθεῖ σέ σῶμα Χριστοῦ, στά δεξιά Του τήν μερίδα τῆς Θεοτόκου, στά ἀριστερά τά τάγματα τῶν Ἁγίων, στό κέντρο ἔμπροσθεν τοῦ Ἁμνοῦ τήν μερίδα τοῦ Ἐπισκόπου καί ἐν συνεχείᾳ ἀπό τή μιά μεριά στά δεξιά τίς μερίδες τῶν ζώντων καί στά ἀριστερά τῶν κεκοιμημένων.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στό Σύμβολο τῆς πίστεως, ὁμολογοῦμε, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία.
Εἶναι Μία γιατί Ἕνας εἶναι ὁ Χριστός.
Εἶναι Ἁγία γιατί ἡ κεφαλή της, ὁ Χριστός εἶναι στήν ἀπόλυτη ἔννοια ΑΓΙΟΣ καί γιατί ἡ Ἐκκλησία ἔχει σκοπό νά μεταβάλει καί ὅλους ἐμᾶς σέ Ἁγίους.
Εἶναι Καθολική γιατί ἀπευθύνεται πρός ὅλους καί προσφέρει τή σωτηρία σέ ὅλους.
Καί τέλος εἶναι Ἀποστολική, διότι στηρίζεται πάνω στούς Ἁγίους Ἀποστόλους, τούς ἀψευδεῖς καί αὐτόπτες μάρτυρες καί ὑπηρέτες τοῦ Θεοῦ Λόγου. Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι συνέχισαν τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, ἀναπτύσσοντας τήν ἱεραποστολική τους δραστηριότητα καί ἐν συνεχείᾳ οἱ συνεργάτες τους, ὡς οἱ ἄμεσοι Διάδοχοί τους, Ἐπίσκοποι καί οἱ μετ΄αὐτούς Πρεσβύτεροι, διακονώντας τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων σέ μιά ἀδιάκοπη σειρά ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ἕως σήμερα καί «ἕως συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν» (Ματθ. κη΄ 20).
“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
(9 Ἰουνίου 2020)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων ἀποτελεῖ τήν τελευταία Κυριακή τοῦ Πεντηκοσταρίου, μέ τήν ὁποία κλείνει ὁ κύκλος τῶν κινητῶν ἑορτῶν μέ κέντρο τό Πάσχα.
Ταυτόχρονα ἡ σημερινή ἑορτή ἀφιερώνεται σέ ὅλους τούς Ἁγίους. Ἕνας ἑορτασμός ἀρχικά γιά ὅλους τούς Mάρτυρες, ὁ ὁποῖος προϊόντος τοῦ χρόνου συμπεριέλαβε καὶ ὅλους τούς Ἁγίους, καθώς Ὅλοι τους, μέ τήν ζωή, τήν διδασκαλία ἤ τό μαρτύριο τους ἔδωσαν τήν μαρτυρία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἔχουμε πολλούς Ἁγίους, γνωστούς καί φανερούς, ἀλλά καί ἀγνώστους καί ἀφανεῖς, τῶν ὁποίων οὔτε τά ὀνόματα γνωρίζουμε, οὔτε ἔχουμε στοιχεῖα γιά τήν ζωή τους. Γιά τόν λόγο αὐτό σήμερα ἑορτάζουν καί ὅλοι ἐκεῖνοι, πού φέρουν ὀνόματα, πού δέν ἔχουν κάποιον γνωστό ἑορταζόμενο Ἅγιο.
Ὅλοι οἱ Ἅγιοι φανερώνουν τόν τρόπο, μέ τόν ὁποῖο τό Ἅγιο Πνεῦμα καθιστᾶ τήν Ἐκκλησία Σῶμα Χριστοῦ. Ἄν τὸ Πάσχα ἀποτελεῖ τὸ ἔαρ, τὴν ἄνοιξη τῆς σωτηρίας καὶ τῆς βεβαίας ἐλπίδας, ποὺ δωρίζει ο ἀναστημένος Χριστός στὸν κόσμο, ἡ σημερινή ἑορτὴ σηματοδοτεῖ τήν πνευματική καρποφορία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μὲ τὴν ἀνάδειξη τῶν Ἁγίων στοὺς αἰῶνες. Εἶναι αὐτοὶ ποὺ καθιστοῦν ὀφθαλμοφανῆ τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, πάνω στόν κόσμο καί ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους. Αὐτοί ποὺ εὐεργετικὰ παρατείνουν μὲ τήν ἄσκησή τους τὴν παρουσία τοῦ Χριστοῦ στήν ἱστορία. Εἶναι γνωστή ἡ προφητεία τοῦ Ἠσαΐα, ἡ ὁποία διαβάζεται στίς μνῆμες τῶν μαρτύρων (βλ. Ἠσ. ΜΓ 10-14). Σέ αὐτήν ξεκάθαρα ἐπισημαίνεται, ὅτι ὁ Θεός δίδει τήν μαρτυρία του μέσα ἀπό τούς Ἁγίους Μάρτυρες κι ἐκεῖνοι μέ τή σειρά τους καθιστοῦν ζῶσα τήν παρουσία Του ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος μάλιστα στήν Ἀποκάλυψη περιγράφει μέ γλαφυρότητα τό πλῆθος τῶν ψυχῶν τῶν μαρτύρων, πού βρίσκονται κάτω ἀπό τό οὐράνιο θυσιαστήριο καί περιμένουν τήν δικαίωσή τους, γιά τήν μαρτυρία πού ἔδωσαν, ὁμολογώντας μέ τήν θυσία τους τήν πίστη τους στόν Χριστό. (βλ. Ἀποκ. ς΄ 9-10)
Ἡ σημερινή ἑορτή τῶν ἁγίων Πάντων ἦταν ἐκ τῶν πλέον ἀγαπημένων ἑορτῶν τῶν Ἁγίων Κολλυβάδων Πατέρων, ὅπως μποροῦμε νά καταλάβουμε ἀπό τήν ἐνασχόλησή τους μέ αὐτήν, μέχρι μάλιστα τῶν ἡμερῶν μας ἀπό τούς διαδόχους τους. Ὁ Νάξιος Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἐμπλούτισε τήν ἀσματική Ἀκολουθία τῶν Ἁγίων Παντων καί συνέγραψε ἕνα ὄμορφο ἀπολυτίκιο. Τά ἁγιογραφικά ἐργαστήρια τῶν Μοναστηριῶν τους ἱστόρησαν ὡραῖες εἰκόνες τῶν ἁγίων Πάντων καί πολλά παρεκκλήσια ἀνεγέρθηκαν πρός τιμήν τους, ὅπως στήν κορυφή τῆς Πάρου ἀπό τόν ὅσιο Γέροντα Φιλόθεο Ζερβᾶκο.
Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, πώς οἱ Ἅγιοι Κολλυβάδες Πατέρες ἦταν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι στά μέσα τοῦ 18ου αἰῶνος ἐπέλεξαν νά ἀποχωρήσουν ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος ἐξαιτίας τῆς φιλονεικίας, πού ξέσπασε γιά τό ἄν θά ἔπρεπε τά μνημόσυνα νά τελοῦνται μόνο τό Σάββατο ἤ καί τήν Κυριακή. Μέ ἀφορμή αὐτήν τήν ἔριδα καί ἀρνούμενοι νά νεκρολογοῦν τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς, ὡς κατ’ ἐξοχήν ἡμέρας ἀνάστάσιμης χαρᾶς, ἀνανέωσαν καί διεφύλαξαν τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, τήν ὁποία καί μεταλαμπάδευσαν σέ ὅλο τό ὑπόδουλο Γένος, καθώς φεύγοντας ἀπό τόν Ἅγιον Ὄρος ἐγκαταστάθηκαν κυρίως στά Νησιά μας.
Ἐμψύχωσαν τούς ὑπόδουλους Χριστιανούς χρησιμοποιώντας τίς ἀνεξάντλητες καί σωστικές δυνάμεις τῆς ὀρθόδοξης λατρείας καί πνευματικότητας, πού ἀνέδειξαν τούς Ἁγίους κάθε ἐποχῆς. Ἀνήγειραν Ναούς καί Μοναστήρια, τά ὁποῖα κατέστησαν κέντρα Ὀρθόδοξης πνευματικότητας. Προέβαλαν ἐναγωνίως ἀνάμεσα στ’ ἄλλα τή συχνή θεία Μετάληψη, τήν τιμή τῆς Κυριακῆς, ὡς κατ’ ἐξοχήν ἡμέρας Ἐκκλησιασμοῦ καί θείας Κοινωνίας, μαζί μέ τήν ἀδιάλειπτη προσευχή, καταρτίζοντας ἔτσι ἕνα πνευματικό τρίπτυχο, πού ὄφειλε νά τηρεῖ ὁ κάθε πιστός Χριστιανός. Προώθησαν τή μελέτη τῶν πατερικῶν, ἀσκητικῶν καί νηπτικῶν κειμένων, τά ὁποῖα ἐξέδωσαν πρός ὠφέλειαν τῶν πιστῶν μέ πολλούς κόπους καί θυσίες. Ἔδωσαν ἔμφαση στήν ἄθληση τῶν Νεομαρτύρων τῆς Τουρκοκρατίας καί ἐξέδωσαν πρός τιμήν τους Ἀκολουθίες.
Μέ τόν τρόπο αὐτό οἱ ὑποδουλοι Ἕλληνες πῆραν θάρρος, ἄρχισαν νά ἐκκλησιάζωνται περισσότερο, νά προσεύχωνται καλύτερα, νά διδάσκωνται τήν χριστιανική πίστη καί ζωή μέσα ἀπό τά ἱερά συναξάρια. Κατά συνέπειαν ξεκίνησαν νά ἀντιπαραβάλωνται μέ τούς Ἁγίους καί τούς μιμοῦνται, νά ἐξομολογοῦνται τίς ἁμαρτίες τους καί νά μετέχουν συνειδητά τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, δημιουργώντας καί μεταξύ τους ἕνα εὐγενῆ ἀνταγωνισμό. Ζοῦσαν «ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου, ἀλλ’ ὅμως βίωναν τήν ἐλευθερία Χριστοῦ καί ἔτσι πέτυχαν τήν ἀπελευθέρωσή τους ἀπό τήν Ὀθωμανική σκλαβιά. Καί τό σπουδαιότερο εἶναι πώς ἀντάλλαξαν τήν ἐφήμερη ζωή πάνω στή γῆ μέ τήν αἰώνια μακαριότητα τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στή σύγχρονη ἐποχή ὅλα δείχνουν πώς μᾶλλον ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό μιά τέτοια πνευματική ἀνανέωση στήν πίστη καί τήν ζωή μας, ὅπως τότε ἐπιχειρήθηκε ἀπό τούς ἁγίους Κολλυβᾶδες. Καί στά Νησιά μας εὐτυχῶς ἔχουμε ἀκόμη ζῶσα αὐτήν τήν παράδοση. Ἡ Ἐκκλησία μας ὡς σῶμα τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι μουσειακό ἔκθεμα, ὅπως τήν ἀντιμετωπίζουν κάποιοι. Εἶναι κοινωνία Ἁγίων, δηλαδή σχέση μέ τόν κατ’ ἐξοχήν καί στήν ἀπόλυτη ἔννοια Ἅγιο, πού εἶναι ὁ Θεός. Ἡ Ἁγιότητα εἶναι ὁ σκοπός τῆς ζωῆς μας. Ὅμως δέν ἐπιτυγχάνεται μέ τίς ἐπιταγές τοῦ κόσμου, ὅπως τίς θεωρεῖ ἡ σύγχρονη κοινωνία μας. Σ’ ἐμᾶς ὁ Θεός χαρίζει τήν Ἁγιότητα ὡς δωρεά. Ἡ ἁγιότητα λοιπόν ἑνός ἑκάστου πηγάζει ἀπό τήν σχέση του μέ τόν Θεό. Ὅλοι οἱ Ἅγιοι διεφύλαξαν τήν σχέση μέ τόν Θεό, ὡς τόν πολύτιμο θησαυρό τῆς ζωῆς τους. Δέν ἔβαλαν τίποτε πάνω ἀπό τόν Θεό στή ζωή τους. Καί ὅ,τι ἐρχόταν σέ ἀντίθεση μέ αὐτήν τήν φροντίδα, τό ἀπέρριπταν, γιά νά μήν χάσουν τήν κοινωνία μέ τόν Θεό, ἀκόμη κι ὅταν τούς ἀπειλοῦσαν ἤ τούς ἔταζαν πλούτη καί ἀξιώματα.
Δυστυχῶς ἐμεῖς μάθαμε νά ἀξιολογοῦμε τή ζωή μας πιό πολύ μέ τά κριτήρια τοῦ κόσμου, παρά μέ τά κριτήρια τοῦ Θεοῦ. Πόσοι ἀλήθεια λένε: «Τί θά πεῖ ὁ κόσμος;» Πότε ὅμως ἀναρωτήθηκε κάποιος: «Τί θά πεῖ ὁ Θεός;» Ἀκόμη κι αὐτή τήν σχέση μας μέ τόν Θεό μέσα ἀπό τή λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας τήν «κόβουμε καί τήν ράβουμε στά μέτρα μας» πολλές φορές κατά τήν λαϊκή ἔκφραση. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης, λέει: «Μήν πτοεῖσαι ἀπό τό τί λένε οἱ ἄνθρωποι γιά σένα, αὐτός εἶναι διαβολικός φόβος. Συλλογίσου τί ὁ Θεός λέει γιά σένα, τί οἱ Ἄγγελοι καί οἱ Ἅγιοι λένε γιά σένα» Γι’αὐτό μᾶς χρειάζεται νά ἐντρυφήσουμε στή ζωή καί τήν πολιτεία τῶν Ἁγίων καί νά βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα γιά τήν δική μας διαγωγή. Ὁ ἄρτι ἀναδειχθείς Ὅσιος Γέροντας Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής, πού καταγόταν ἀπό τίς Λεῦκες τῆς Πάρου, ἔλεγε, πώς οἱ Ἅγιοι εἶναι ἕνα καθρέφτης γιά νά βλέπουμε τίς ἐλλείψεις καί τίς ἀδυναμίες μας καί νά ἀγωνιζόμαστε στό δρόμο τῆς ἀρετῆς.
Ἀκολουθώντας τό παράδειγμα τῶν Ἁγίων μας, νά δίνουμε τήν μαρτυρία μας, μέ μόνο στόχο νά ἀρέσουμε στόν Χριστό καί μόνο σκοπό νά ζοῦμε αἰωνίως μαζί Του. Καί τοῦτο μέ ὁποιοδήποτε τίμημα, ἀδιαφορώντας γιά τίς «προσφορές» ἤ τίς ἀπειλές τοῦ κόσμου, ποθώντας μιά θέση, ἐκεῖ κάτω ἀπό τό θυσιαστήριο τοῦ Οὐρανοῦ μαζί μέ ὅλους ἐκείνους, πού ἔδωσαν τήν μαρτυρία τους γιά τόν Χριστό, πού, ἄν καί μᾶς πρόλαβαν, μᾶς περιμένουν. (βλ. Ἑβρ. ια΄ 40) Ἀμήν.
“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
(21 Ἰουνίου 2020)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὅπως ἀκούσαμε στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός προσκάλεσε κοντά του μέ αὐθόρμητο τρόπο τούς πρώτους Ἀποστόλους, τόν πρωτόκλητο Ἀνδρέα, τόν Πέτρο, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη, λέγοντάς τους πώς θά τούς μετέτρεπε ἀπό ἁλιεῖς ἰχθύων σέ ἁλιεῖς ἀνθρώπων. Ἐνδεχομένως νά εἶχαν ὑπ’ ὄψιν τους καί ἴσως πρός στιγμήν, συνειρμικῶς νά θυμήθηκαν τήν προφητική ἐξαγγελία τοῦ Προφήτη Ἱερεμία, ὁ ὁποῖος 600 χρόνια πρίν εἶχε προφητεύσει τήν κλήση τῶν Μαθητῶν στό ἀποστολικό ἀξίωμα μέ τό ἴδιο περιεχόμενο: «Ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω, λέγει Κύριος, πολλούς ἁλιεῖς πρός αὐτούς, οἱ ὁποῖοι καί θά τούς ἁλιεύσουν» (βλ. Ἱερεμ. ΙΣΤ 16), ἀλλά ἐκείνη τήν στιγμή δέν μποροῦσαν νά κατανοήσουν, ὅλα ὅσα ἔμελλε νά βιώσουν ὡς πνευματικοί ψαράδες τῆς Ἐκκλησίας.
Ὁ ψαράς, τό δίχτυ καί τό πλοῖο εἶναι ἔννοιες, πού συνδέθηκαν ἐξ ἀρχῆς μέ τήν Ἐκκλησία καί μάλιστα ἀπό τόν ἴδιο τον Κύριο. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τό πλοῖο πού ταξιδεύει στή θάλασσα τοῦ κόσμου καί ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «ταλαιπωρεῖται ἀπὸ τρικυμίες, ἀλλὰ δὲν ναυαγεῖ· παλεύει μέ τά κύμματα, ἀλλὰ μένει ἀήττητη· ἀγωνίζεται, ἀλλὰ δὲν νικιέται.» Οἱ Ἀπόστολοι καί οἱ μετ’ αὐτούς διάδοχοι, ὁ ἱερός Κλῆρος δηλαδή, εἶναι οἱ ψαράδες καί ἡ ἱεραποστολική δραστηριότητα, πού ἀναπτύσσεται στόν κόσμο, εἶναι τό δίχτυ, πού συλλέγει τούς ἀνθρώπους. Καί ὅπως ἕνα δίχτυ μαζεύει πολλά καί μετά ἀπό διαλογή ἐπιλέγονται τά καλά καί τά χρήσιμα, κατά τόν ἴδιο τρόπο, κατά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου θά ἐπιλεγοῦν τά μέλη τῆς Βασιλείας. «Πολλοί εἶναι οἱ προσκεκλημμένοι, λίγοι ὅμως οἱ ἐκλεκτοί», ὅπως πολλές φορές ὁ Χριστός τόνισε καί μέ παραβολές μᾶς ἐξήγησε.
Ὁ δικός μας ὁ ἀγῶνας λοιπόν ἔγκειται στήν προσπάθεια νά συγκαταλεχθοῦμε μεταξύ τῶν ἐκλεκτῶν, πού θά πολιτογραφηθοῦν στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, πειθαρχώντας στήν πρόσκληση πού μᾶς ἀπευθύνει ὁ Χριστός μέσῳ τῆς Ἐκκλησίας Του.
Αὐτό τό ἔργο εἶναι προσωπικό, εἶναι ἡ δική μας ἀποστολή, ἡ ἱεραποστολή τῆς σωτηρίας μας. Μία ἱεραποστολή, πού ἀκολουθεῖ τά βήματα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί μιμεῖται τό ἔργο τους. Ὡς ἱεραποστολή, δέν πρέπει νά ἐκλαμβάνουμε μόνο στήν ἱεραποστολική δραστηριότητα, πού διενεργεῖ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας στίς χῶρες τῆς Ἀφρικῆς ἤ τῆς Ἀσίας μέ σκοπό νά γνωρίσουν τόν Χριστό. Ἡ ἱεραποστολή εἶναι προσωπική ὑπόθεση γιά κάθε εὐσυνείδητο Ὀρθόδοξο Χριστιανό. Εἶναι κατά κάποιον τρόπο ἕνα ἱερό καθῆκον, πού ὀφείλει νά διεκπεραιώνει ἐπαληθεύοντας τήν πίστη του μέ τό παράδειγμα τῆς ζωῆς του. Δέν ἀρκεῖ μόνο νά πιστεύει κάποιος στόν Χριστό, ἀλλά πρέπει καί νά τό δείχνει μέ τά ἔργα του, ὅπως διασαφηνίζει καί ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος στό δεύτερο κεφάλαιο τῆς Καθολικῆς του ἐπιστολῆς.
Ὅμως ποιά μορφή μπορεῖ νά ἔχει ἡ ἱεραποστολική δραστηριότητα τοῦ καθενός μας, ἀπό τήν στιγμή μάλιστα πού τήν ἀναθέτει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός;
Κατ’ ἀρχήν ἡ προσωπική μας ἱεραποστολή στηρίζεται στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖον μάθαμε νά ἀνιχνεύουμε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας καί νά διάγουμε μέ ὑπομονή καί ἐμπιστοσύνη σ’Αὐτόν, χωρίς τά κριτήρια τῶν ἀνθρώπων τοῦ κόσμου.
Πέρα ἀπό τήν καθημερινή μας προσευχή, τήν τήρηση τῆς νηστείας κατά τίς Τετάρτες, τίς Παρασκευές καί τίς ἄλλες διατεταγμένες, ὅπως λ.χ. τῆς περιόδου τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, πού τώρα διανύουμε, τόν ἐκκλησιασμό, τήν ἐξομολόγηση καί τή συμμετοχή μας στή θεία Κοινωνία, κατά τίς Κυριακές καί τίς Ἑορτές, ὑπάρχουν καί κάποια ἄλλα σημεῖα, τά ὁποῖα μαρτυροῦν τήν ὀρθόδοξη πίστη καί τή ζωή μας καί ἀφοροῦν στόν τρόπο, μέ τόν ὁποῖο κινούμαστε ἀνάμεσα στούς συνανθρώπους μας.
-Ὅταν γιά παράδειγμα κρατήσουμε τόν θυμό μας, ὅταν προκληθοῦμε καί ἀποφύγουμε νά ἐκφρασθοῦμε ἤ νά πράξουμε ἄσχημα, τότε ἐμφανίζουμε τίς ἀρετές τῆς ἐγκρατείας, τῆς ἀνοχῆς, τῆς φιλανθρωπίας καί τῆς συγχωρητικότητας κατά τό παράδειγμα τοῦ Χριστοῦ πού συγχώρησε τούς σταυρωτές Του καί γινόμαστε ἀφορμή εἰρήνης ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους.
-Ὅταν ἀρνούμαστε νά κατακρίνουμε τόν ἀδελφό μας ἤ νά μεταφέρουμε λόγια καί σχόλια εἰς βάρος του∙ ὅταν σκεπάσουμε τήν ἀδυναμία του ἤ τό ἀτόπημά του∙ ὅταν τόν προφυλάξουμε μέ τόν λόγο καί τήν προσευχή μας∙ ὅταν τόν στηρίξουμε προτείνοντάς του τήν θεραπεία του μέσα ἀπό τή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ὁμιλώντας του γιά τήν προσευχή, τήν ἐξομολόγηση καί τή θεία Κοινωνία τότε ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας στόν Χριστό καί διδάσκουμε μέ τό παράδειγμά μας. Τότε γινόμαστε ἱεραπόστολοι γιά τόν συνάνθρωπο καί ἔχουμε τήν μεγάλη τιμή νά εἴμαστε ἡ ἄκρη τοῦ χεριοῦ τοῦ Χριστοῦ, πού τόν προσδέχεται καί τόν εὐεργετεῖ. Αὐτό μάλιστα συνεπάγεται καί τήν ἐπιβράβευση τοῦ Θεοῦ, κατά τόν λόγο καί πάλι τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου, πού γράφει: «ἐκεῖνος πού ἔκανε ἕνα ἁμαρτωλό νά ἐπιστρέψει ἀπό τήν πλανεμένη ὁδό του, θά σώσει τήν ψυχή του ἀπό τόν θάνατο καί θά καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν» (Καθ. Ἰακωβ. Ε΄ 20)
-Ὅταν ἀνοίγουμε τήν πόρτα τῆς καρδιᾶς καί τοῦ σπιτιοῦ μας, γιά νά διακονήσουμε τήν ἀνάγκη τοῦ συνανθρώπου μας, φιλοξενώντας τήν ἐμπερίστατη βιοτή του, ἔστω μέ ἕνα καλό λόγο συμπαθείας, τότε στό πρόσωπό του ὑποδεχόμαστε τόν ἴδιο τόν Χριστό καί ταυτόχρονα μέσα ἀπό ἐμᾶς κι ἐκεῖνος βλέπει τόν Χριστό νά τόν ἀγκαλιάζει.
-Ὅταν ἀνεχόμαστε τόν ἄλλον μέ ἀγάπη, ὅταν ἐκχωροῦμε τό δίκιο μας ἤ τά δικαιώματά μας καί βάζουμε στό περιθώριο τό συμφέρον μας γιά χάρη τῆς εἰρήνης καί τῆς φιλαδελφίας, ἰδιαίτερα ἀνάμεσα στίς οἰκογένειες, πού χαλᾶνε εὔκολα καί γρήγορα τίς καρδιές τους γιά τά περιουσιακά στοιχεῖα, τότε μέσα ἀπό τήν καταλλαγή καί τή συμφιλίωση φανερώνουμε τή δύναμη τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας, τήν χάρη τῆς ἐξομολόγησης καί τήν ἀνακαίνιση ἀπό τήν θεία Κοινωνία καί παράλληλα δείχνουμε τόν δρόμο πρός τήν Ἐκκλησία.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στήν καθημερινή μας ζωή δίνουμε ἐξετάσεις, πού ἀφοροῦν στή σχέση μας μέ τόν Χριστό. Ἐξετάσεις, πού μορφώνουν τό ἦθος, πού προάγει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, εἰς τρόπον ὥστε ἡ ζωή μας νά ἀποτελεῖ μιά εὔγλωττη μαρτυρία τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Τότε κάθε δραστηριότητά μας ἀποκτᾶ χαρακτῆρα ἱεραποστολῆς καί ἐνδέχεται νά γίνουμε γιά τούς συνανθρώπους μας ἡ Ἁγία Γραφή, πού ἴσως ποτέ δέν διάβασαν, ἤ ἡ Ἐκκλησία, πού ποτέ ἴσως δέν πῆγαν, ἤ καί ἡ προσευχή, πού κι ἄν ἀκόμη ἔκαναν κάποια φορά, νά ἦταν ἀγχωμένη καί ἰδιοτελής. Ὁ Χριστός μᾶς καλεῖ στή σωτηρία μέσα ἀπό τήν ἀνάθεση μιᾶς ἱεραποστολῆς, ἡ ὁποία ξεκινᾶ ὡς προσωπική ὑπόθεση, ἀλλά ἀφορᾶ σέ ὅλους. Εὐχή καί προσευχή μας νά μποροῦμε καθημερινῶς νά ἀναγνωρίζουμε τό ἄγνωστο θέλημα τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας καί ἀκολουθώντας τόν δρόμο Του νά ἐπιτελοῦμε τήν ἀποστολή μας, ἐργαζόμενοι γιά τή σωτηρία μας. Ἀμήν!
“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
(28 Ἰουνίου 2020)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή Κυριακή εἶναι ἀφιερωμένη στούς Ἁγίους Νεομάρτυρες.
Νεομάρτυρες ὀνομάζονται ὅλοι ὅσοι μαρτύρησαν γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη τους μετά τούς μεγάλους διωγμούς τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων, τόσο στά χρόνια τῆς εἰκονομαχίας ἤ καί ἀργότερα.
Κατά κύριο λόγο ὅμως ὡς Νεομάρτυρες ὀνομάζουμε ἐκείνους τούς Κληρικούς, Μοναχούς ἤ Λαϊκούς, οἱ ὁποῖοι στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, θυσίαζαν τήν ζωή τους ὁμολογώντας τήν πίστη τους στον Χριστό καί τούς ὁποίους μποροῦμε νά διακρίνουμε σέ πέντε ὁμάδες:
Στήν πρώτη ἀνήκουν οἱ Μουσουλμάνοι πού δέχθηκαν τόν Χριστιανισμό καί σύμφωνα μέ τόν ἰσλαμικό νόμο θανατώθηκαν, ὅπως γιά παράδειγμα οἱ Νεομάρτυρες Ἰωάννης ἀπό τήν Κόνιτσα, Ἀχμέτ ὁ Κάλφας καί Κωνσταντίνος ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν.
Στή δεύτερη περιλαμβάνονται ὅσοι μαρτύρησαν μέ ἀφορμή κάποια πολιτική - ἀπελευθερωτική ἐξέγερση - ἐπανάσταση, μέ κορυφαῖο ἐκπρόσωπο, τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη καί Ἅγιο ἔνδοξο ἐθνοϊερομάρτυρα Γρηγόριο τόν Ε’, ὁ ὁποῖος θεωρήθηκε ἀπό τούς Τούρκους ὁ κύριος ἠθικός αὐτουργός τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821.
Στήν τρίτη περιλαμβάνονται οἱ λεγόμενοι αὐτόκλητοι Μάρτυρες, αὐτοί δηλαδή πού φλεγόμενοι ἀπό τόν πόθο τοῦ ὑπέρ Χριστοῦ μαρτυρίου προκάλεσαν τούς Ὀθωμανούς καί τήν πίστη τους καί γι’ αὐτό δικάστηκαν καί ὁδηγήθηκαν μέ συνοπτικές διαδικασίες στό μαρτύριο, ὅπως ὁ Ἅγιος νεομάρτυς Ἀργύριος ὁ ἐξ Ἐπανωμῆς.
Στήν τέταρτη ἀνήκουν ὅσοι ἀρνήθηκαν νά ὑποκύψουν σέ ἐπιθυμίες καί πιέσεις γιά νά ἐξισλαμισθοῦν, ὅπως ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Μονεμβασιώτης ἤ ἡ Ἁγία Ἀκυλίνα.
Στήν πέμπτη, τέλος, ὁμάδα περιλαμβάνονται ὅσοι προηγουμένως, γιά διαφόρους λόγους, εἶχαν ἀρνηθεῖ τόν Χριστό καί προέκριναν τήν δημόσια μαρτυρία - ὁμολογία τῆς Χριστιανικῆς πίστεως γιά τήν ἀποκαταστασή τους, μέ ἀποτέλεσμα τήν μαρτυρική τους τελείωση, ὅπως ὁ Ἅγιος νεομάρτυς Γεώργιος ἀπό τήν Χώρα τῆς Σάμου καί ὁ ἅγιος Κωνσταντῖνος ὁ Ὑδραῖος.
Σ’αὐτή τήν τελευταία ὁμάδα ἔχουμε ἐμφανέστερη τῆς παρουσία τοῦ Ὀρθοδόξου Ἱεροῦ Κλήρου μέ πρωτοστάτες τούς Ἁγίους Κολλυβᾶδες Πατέρες. Ὁ Ἅγιος Μακάριος Ἀρχιεπίσκοπος Κορίνθου ὁ Νοταρᾶς ὑπῆρξε φημισμένος ἐξομολόγος καί πνευματικός πολλῶν Νεομαρτύρων. Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος δίδασκε, πώς οἱ Νεομάρτυρες θά ἔπρεπε ἄμεσα νά τιμῶνται ὡς Ἅγιοι. Αὐτό συνιστᾶ καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὁ ὁποῖος γιά τόν σκοπό αὐτό συγκέντρωσε τούς βίους, ὅλων τῶν μέχρι τότε Νεομαρτύρων καί ἐξέδωσε τό «Νέον Μαρτυρολόγιον», προωθώντας τόν λειτουργικό ἑορτασμό τῶν Νεομαρτύρων μέ Ἀσματική Ἀκολουθία καί πανηγυρική θεία Λειτουργία.
Οἱ Ἱερεῖς δέ, οἱ ὁποῖοι ὡς ἐξομολόγοι προσδέχονταν στό ἐπιτραχήλιό τους τήν μετάνοια τοῦ ἐξωμότη καί στήν συνέχεια τόν στήριζαν καί τόν ἐνίσχυαν, ἐνθαρρύνοντάς τον νά ὁμολογήσει δημοσίως τήν ἐπιστροφή στήν ὀρθόδοξη χριστιανική πίστη καί νά ἐπισφραγίσει τήν ὁμολογία του μέ τό μαρτύριο, προσφυῶς ὀνομάσθηκαν ἀλεῖπτες τῶν Νεομαρτύρων. Ἀλείπτης στήν ἀρχαιότητα ἦταν ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἄλειφε μέ λάδι τούς ἀθλητές στούς γυμναστικούς ἀγῶνες, ὥστε νά ξεγλιστροῦν ἀπό τόν ἀντίπαλο στήν πάλη. Ἡ λέξη ἀλείπτης ὑπάρχει ἀπό τήν ἀρχαία Ἐκκλησία καί ἐννοεῖ ἐκεῖνον πού ἐνθάρρυνε στήν ὁμολογία τῆς πίστης στό Χριστό, ἡ ὁποία συνεπαγόταν καί τό μαρτύριό του.
Σέ πολλά συναξάρια καί μαρτυρολόγια, ὅπως αὐτό τῶν Ἁγίων 40 Μαρτύρων πού μαρτύρησαν στή λίμνη τῆς Σεβάστειας καί ἑορτάζονται στίς 9 Μαρτίου ἀναφέρεται ὁ ἀλείπτης τους. Οἱ ἐξομολόγοι τῶν Νεομαρτύρων λοιπόν χαρακτηρίζονται ὡς ἀλεῖπτες τους, καθώς μέ τήν ἐξουσία τοῦ πνευματικοῦ Πατέρα ἄλειφαν μέ τό λάδι τῆς μυστηριακῆς ἐν Χριστῷ ἀναγέννησης τούς ἀθλητές τοῦ πνευματικοῦ στίβου καί τούς ἐμψύχωναν νά προχωρήσουν ὡς τό μαρτύριο ὁμολογώντας τήν πίστη στόν Χριστό, τό ὁποῖο ἐμπεριέχει ἀνυπερθέτως καί τήν ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα.
Αὐτή εἶναι μιά ἄγνωστη, ἴσως σέ πολλούς, πλευρά τῆς προσφορᾶς τοῦ Ὀρθοδόξου Ἱεροῦ Κλήρου στήν Πατρίδα, τό Ἔθνος καί τό Γένος μας. Πέρα ἀπό τήν ἀναμφισβήτιτη θυσιαστική συμμετοχή τῶν Ὀρθοδόξων Κληρικῶν στις ἔνοπλες ἐξεγέρσεις και συγκρούσεις, ἡ σημαντικότερη προσφορά τους εἶναι ἡ ἐργώδης συμβολή τους στή συντήρηση του Ὀρθοδόξου φρονήματος του Γένους μας και στή διατήρηση της ἀγάπης του γιά την ἐλευθερία, πού μᾶς δώρισε ὁ Θεός. Καί τοῦτο εἶναι ἴδιον τοῦ ἱερατικοῦ λειτουργήματος, καθώς καί στήν περίοδο της εἰρήνης πρῶτος ὁ Ἐπίσκοπος καί ἀκολούθως οἱ Ἱερεῖς οἰκονομοῦν τήν Χάρη του Θεοῦ γιά νά ἐλευθερώνονται οἱ ἀνθρώπινες ψυχές ἀπό τήν δουλεία τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ διαβόλου. Ἔτσι τό σύνολο τῶν Ὀρθοδόξων Ἱερέων μας, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ μεταποίησαν τήν ἀγάπη τους γιά τήν θεία λατρεία σέ ἦθος καί τήν ἐγκατέστησαν στίς ψυχές τῶν δοκιμαζομένων Ἑλλήνων. Μυστικά μέ τήν ἔννοια τῆς μυσταγωγίας καί ἀθόρυβα. Ὅπως ἀκριβῶς τελεῖται ἡ προσκομιδή τῆς θείας Λειτουργίας. Κανείς δέν παίρνει εἴδηση, τί λέει καί τί κάνει ὁ Ἱερουργός! Ὅλοι ὅμως γεύονται τῆς ἀθανάτου τρυφῆς τῆς θείας Κοινωνίας.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό προοίμιο τοῦ «Νέου Μαρτυρολογίου», θεωρεῖ, πώς οἱ ἅγιοι Νεομάρτυρες ἐμφανίζονται τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας κατ’ εὐδοκίαν Θεοῦ. Ἔρχονται γράφει, γιά νά μᾶς διδάξουν, πώς πρώτα καί πάνω ἀπ’ὅλα θά πρέπει νά ἀνακαινιζόμαστε μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας, μέ τήν ἐξομολόγηση καί τήν συχνή θεία κοινωνία. Ἀκολούθως λαμβάνοντας τό παράδειγμα τῆς ἄθλησής τους, ὡς πρότυπο γιά τή ζωή μας, θά μποροῦμε νά διάγουμε μέ ὑπομονή στίς θλίψεις, τίς δοκιμασίες καί τούς πειρασμούς, ἀκόμη κι ὅταν δυναστεύεται ἡ ζωή μας ἤ διωκόμαστε γιά τήν πίστη μας καί τό ὀρθόδοξο φρόνημά μας.
Ἡ μεγαλύτερη ὄμως προσφορά τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων ἔγκειται στό ὅτι γιά τόν καθένα ἀπο ἐμᾶς ἀποτελοῦν τήν καλή ἀφορμή, ὥστε νά λαμβάνουμε θάρρος καί νά ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας καί τήν ἀγάπη μας στόν Χριστό, δίνοντας τήν καλή μαρτυρία. Καί τό σημαντικότερο εἶναι πώς, ἄν γιά ὁποιοδήποτε λόγο κάποιος ἀθέτησε ἤ ἀρνήθηκε τήν Ὀρθόδοξη πίστη του, μπορεῖ νά κοιτάξει στό νέφος αὐτό τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων καί νά ἐπιστρέψει στό σῶμα του Χριστοῦ.
Ἄς μήν μείνουμε λοιπόν σέ μιά ἁπλή ἀναφορά στούς Νεομάρτυρες, σάν νά ὁμιλοῦμε γιά κάποια ἱστορικά ἤ μυθικά πρόσωπα. Ἦταν ἁπλοί ἄνθρωποι, πού ἔδωσαν σκληρό ἀγῶνα γιά νά διατηρήσουν τό ὕψιστο ἀγαθό στή ζωή. Ὄχι τήν ὑγιεία τους, ἤ τήν πολυετῆ ἐπί γῆς βιοτή, ἀλλά τήν κοινωνία μέ τόν Χριστό. Ἀς κρατήσουμε κι ἐμεῖς αὐτήν τήν πολύτιμη ὁμολογία καί τήν θυσιαστική τους μαρτυρία, ὡς πνευματική πυξίδα στό ταξίδι τῆς ἐπί γῆς ἐφήμερης βιοτῆς μας, γιά νά προσορμισθοῦμε ἀσφαλῶς στόν εὔδιο λιμένα τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἀμήν.
π. Σ.Κ.