“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
(7 Ἰουλίου 2019)
Ευαγγέλιο αδελφοί μου είναι αυτό που μπορείς να διακρίνεις την αγάπη του Θεού και να δείς την αλήθεια σου. Έτσι οι πατέρες της Εκκλησία μας σημειώνουν ότι το πρώτο ευαγγέλιο είναι η συνείδηση που ο Θεός φύτεψε μέσα μας για να μας πληροφορεί, να μας ελέγχει και να μας καθοδηγεί. Δευτερό ευαγγέλιο είναι η φύση. Μέσα στην ωραιότητα της, στις θαυμαστές λεπτομέριες, στα μοναδικά της χρώματα, στην αρμονία της λειτουργίας της βλέπεις την αγάπη του Δημιουργού, μια αγάπη που στοχεύει στον άνθρωπο. Η φύση ομολογεί τον Κτίστη και τον δοξολογεί. Όλα μιλούν, όλα δοξάζουν, όλα ευχαριστούν, όλα τραγουδούν το μεγαλείο της σοφίας και την απεραντοσύνη της αγάπης του Δημιουργού. Σε αυτόν τον ναό της φύσεως θα έπρεπε να προεξάρχει ως λειτουργός ο άνθρωπός. Έγραφε κάποιος ότι «το ανθρώπινο μάτι με την τελειότητα του και την σύνδεση του με την όραση και τα εντυπωσιακά πολύχρωμα μοναδικά φτερά μιας πεταλούδας είναι ικανό να εξορίσουν και να νεκρώσουν κάθε άθεο λογισμό». Τρίτο Ευαγγέλιο είναι αυτό που μας έδωσε η παρουσία η ταπεινή, η θυσιαστική του Κυρίου. Όλα δείχνουν, όλα μιλούν, όλα οδηγούν στον Θεό. Και είναι αποτυχία να μη βλεπεις, να μην ακους και αστοχία να μην είναι η ζωή πορεία προς την όντως Ζωή.
Σήμερα ο Κύριος ανοίγει το Ευαγγέλιο της κτίσης, παίρνει απλές εικόνες για να δείξει στον άνθρωπο την πραγματική απόσταση της υπαρξής του και να του αποκαλύψει το νόημα το αληθινό της ζωής. «Κοιτάξτε τα πετεινά του ουρανού, δεν σπέρνουν, ούτε θερίζουν, ούτε μαζευούν αγαθά σε αποθήκες, κι όμως ουράνιος πατέρας σας τα τρέφει, εσεις δεν αξίζετέ πολύ περισσότερο απ΄ αυτά;» Προφανώς ο Κύριος δεν προτείνει την αποφυγή της εργασίας. Όταν έδωσε στους πρωτοπλάστους τον Παράδεισο τους είπε να εργάζονται και να φυλάσουν αυτόν. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να εργάζεται για τον παράδεισο που του εμπιστεύτηκε ο Θεός. Είναι φύλακας του παραδείσου. Ο Κύριος προτείνει στον άνθρωπο να εργάζεται χωρίς να ξεχνά την πρόνοια, την αγάπη του Θεού. Έτσι θα υπερβαίνει κάθε εμπόδια, θα ξεπερνά κάθε δυσκολία, δεν θα απελπίζεται στην αποτυχία, δεν θα αποθαρήνεται στην καταστροφή. Θα τροφοδοτείται από την πίστη του με δύναμη, με υπομονή, με ελπίδα, με χαρά.
Πολλοί άνθρωποι σήμερα πιστεύουν στην ύπαρξη του Θεού αλλά ‘οχι στην αγάπη του, την προνοιά του, την φροντίδα του. Τον πιστεύουν χωρίς να τον εμπιστεύονται. Το αποτέλεσμα είναι ο φόβος να κυριαρχεί, η ανασφάλεια να βασιλεύει και το άγχος να θεριεύει κατασπαράσοντας την ζωή των ανθρώπων. Σήμερα οι άνθρωποι εργάζονται χωρίς να χαίρονται, κουράζονται χωρίς να απολαυάνουν και τρέχουν χωρίς να φτάνουν πουθενά. Δεν τους φτάνουν όσα έχουν γιατί στηρίζονται στα υλικά και ελπίζουν σε αυτά με απότέλεσμα να τρέφουν περισσότερο την ανασφάλεια τους και να αυξάνουν το άγχος τους.
Δεν αρνούμασε αδελφοί μου την αξία της εργασίας, την αναγκαιότητα της τροφής και των ενδυμάτων αλλά τα προσεγγίζουμε έχοντας πεποίθηση στην πρόνοια του Θεού και στην αγάπη του. Για να τον εμπιστευθούμε θα πρέπει να αποδεσμευτούμε από τον εγωισμό μας. Ας θυμηθούμε τους παλιούς ανθρώπους του τόπου μας. Κάνοντας το σταυρό τους αντιμετώπισαν δύσκολες καταστάσεις. Μέχρι τα βαθειά τους γεράματα πάλευαν δοξολογόντας και ευχαριστώντας το Θεό. Και είχαν χαρά με τα λίγα που πολλές φορές δεν δίστασαν και αυτά να μοιραστούν.
Η ζωή μας περνά από δύο συμπληγάδες. Δύο βράχους που πολλές φορές μας συντρίβουν και ναυαγούμε μέσα στη θάλασσα της ζωής. Ο ένας βράχος είναι το παρελθόν μας που χρειάζεται μετάνοια και ο άλλος το μέλλον μας που ζητά πίστη. Με την ταπεινή μετάνοια και την θερμή πίστη περνάμε μέσα από την ζωή χωρίς να ναυαγούμε στα βαθειά νερά της.
“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ Δ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ
(14 Ἰουλίου 2019)
Συναντάμε σήμερα μέσα στην Εκκλησία μας τους Αγίους Πατέρες της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Συναντάμε 630 φωτεινά απο την χάρη του Παναγίου Πνεύματος πρόσωπα. Και την συνάντηση μας αυτή την συνοδεύει ο Ευαγγελικός λόγος του Κυρίου «Υμείς εστέ το φώς του κόσμου». Αυτός ο λόγος αποκαλύπτει την πνευματική ταυτότητα του χριστιανού. Αυτό είναι ο γηήσιος μαθητής του Χριστού. Είναι Φως. Όλα στη ζωή του είναι Φως. Γιάτι όμως όλα είναι Φως; Γιατί ο Κύριος είπε «εγώ είμαι το Φως του κόσμου». Ο χριστιανός καλείται να ενωθεί με τον Χριστό. Αυτό είναι πνευματική ζωή, ο αγώνας, η προσπάθεια να διαλυθεί το σκοτάδι μας και να εισέλθουμε στο Φως.
Αξίζει όμως αδελφοί μου να συναισθανθούμε τι είναι σκοτάδι της ψυχής για να διαπιστώσουμε τι είναι φως και να αγωνισθούμε για αυτό. Ακούμε στην Θεία Λειτουργία «Άνω σχώμεν τας καρδίας». Να στρέψουμε τις καρδιές μας προς τα ουράνια, προς το Χριστό. Αυτή η στροφή της ψυχής, της ζωής, της ύπαρξης προς τα άνω φωτίζει τον άνθρωπο, τον χαριτώνει, τον μεταμορφώνει, τον ανασταίνει, τον θεραπεύει, τον σώζει. Τι εμποδίζει τη στροφή προς τα άνω; Η διαστροφή, η αρρώστια της ψυχής που επιθυμεί τα φθαρτά, που προσκολλάται στα υλικά, που επιδιώκει τα προσωρινά, που ασχολείται με τα εφήμερα, που λαχταρά τα σαρκικά. Αυτή η διαστροφή, η πνευματική σκοτοδίνη, η ψυχική τύφλωση δεν επιτρέπει στον άνθρωπο, να αισθανθεί την αγάπη του Θεού και να τον λατρέψει, να δει την εικόνα του Θεού στην παρουσία του αδελφού και να τον αγαπήσει, να δει την αξία της ύπαρξης του να την σεβαστεί και να την τιμήσει. Μέσα σε αυτή την κατάσταση σαν ένα σκοτεινό δωμάτιο είναι η διάνοια. Οι λογισμοί συγκρούονται, ο λόγος επηρεάζεται, ο άνθρωπος συγχύζεται. Η ψυχή ένα σκοτεινό υπόγειο μέσα στο οποίο τα πάθη καλλιεργούνται, ο εγωισμός βασιλεύει και η θλίψη θεριύει.
Η ταπείνωση θα με κατεβάσει στα σκοτάδια μου. Η μετάνοια θα ανοίξει τα παράθυρα της προσευχής, της άσκησης, της μέλετης, της σπουδής του Λόγου του Θεού, της συγχωρητικότητας, της αγάπης, της μυστηριακής ζωής. Έτσι φωτίζεται όλος ο άνθρωπος. Γεμίζει με το Φως, με το Χριστό. Αυτό είναι πνευματική ζωή η θεραπεία της διαστροφής με την στροφή προς τα άνω. Η απομάκρυνση από την αμαρτία και η προσέγγιση της αρετής. Η άρνηση του Εγωισμού και η αποδοχή της αγάπης.
Αξίζει να θυμηθούμε το ιερό εικόνισμα της Αναλήψεως του Κυρίου. Ο Κύριος στον ουρανό ανάμεσα στους αγίους Αγγέλους. Στη γη οι μαθητές και στο κέντρο της συνάξεως τους η Υπεραγία Θεοτόκος. Όλοι είναι στραμμένοι προς τον Κύριο. Στο εικόνισμα δεν πριγράφεται μόνο η στάση του σώματος αλλά κυρίως η κατάσταση της ψυχής. Όλη η ύπαρξη, όλη η ψυχή, η διάνοια των μαθητών και της Παναγίας προς τον Κύριο.
Ας μην αφήσουμε αδελφοί τίποτα στο σκοτάδι. Ότι έχουμε και ότι είμαστε ας το ρίξουμε στο Φως του Χριστού. Ας προσφερθούμε και Εκείνον που πρώτος προσφέρθηκε για να γευτούμε την γλυκύτητα της αγάπης του με την ικεσία των Θεοφόρων Πατέρων και πάντων των Αγιών. Αμήν.
“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
(21 Ἰουλίου 2019)
Συγκλονιστική και συνάμα αποκαλυπτική αδελφοί μου η συνάντηση του Κυρίου με τους δαιμονόπληκτούς της περιοχής των Γεργεσηνών.
Συγκλονίζει η περιγραφή του Ιερού Ευαγγελιστού Ματθαίου, για την τραγική, την οδυνηρή, την όντως δραματική κατάσταση των δύο αυτών ανθρώπων που ήταν κάτω από την εξουσία την τυρρανική του διαβόλου. Ίσως βλέποντας την εικόνα των δύο στο Ευαγγέλιο να θεωρήσουμε ότι εμείς δεν βρισκόμαστε σε τέτοια κατάσταση. Οι Πατέρες όμως της Εκκλησίας μας προτρέπουν να δούμε τον εαυτό μας επηρεασμένο από τον εγωϊσμό, σκοτισμένο από το θυμό, οπλισμένο με την εκδικητικότητα και την κακότητα, τυφλωμένο από τη φιλοδοξία, την σαρκολατρεία, την ματαιοδοξία. Εαν ταπεινά θελήσουμε να δούμε σε μία τέτοια κατάσταση τον εαυτό μας, θα διαπιστώσουμε ότι δεν διαφέρουμε από τους δαιμονισμένους του Ευαγγελίου.
Όμως σήμερα αδελφοί μου δεν θα σταθούμε στην κατάσταση των δύο δαιμονισμένων που άγγιξε και θεράπευσε η αγάπη και το έλεος Του Κυρίου, αλλά σε μία σκοτεινή, απαράδεκτη, δαιμονική στάση της ψυχής που ονομάζεται αχαριστία. Οι κάτοικοι της περιοχής, όταν οι συμπατριώτες τους θεραπεύονται και η περιοχή λυτρώνεται από την ενοχλητική παρουσία τους, δεν τρέχουν να ευχαριστήσουν τον Κύριο, δεν βλέπουν την δύναμη του την Θεϊκή, δεν τον παρακαλούν να μείνει όπως οι κάτοικοι της Σαμάρειας και πολλών άλλων περιοχών, αλλά τρέχουν να τον παρακαλέσουν να φύγει γρήγορα γιατί η παρουσία Του τους στοίχισε τους χοίρους που δεν άντεξαν την παρουσία του διαβόλου και έπεσαν στον γκρεμό. Η παρουσία των χοίρων άξιζε για αυτούς περισσότερο από την παρουσία του Θεού.
Η αχαριστία γεννήθηκε στην ψυχή των πρωτοπλάστων την στιγμή της πτώσης. Τη στιγμή που έπεσαν από το ύψος της αγάπης στα σκληρά χέρια του εγωϊσμού. Η αγάπη τρέφει την ευγνωμοσύνη ενώ η απουσία της καλλιεργεί την αχαριστία. Η αχαριστία ενδυναμώνει τις κακίες και ισχυροποιεί την περιφρόνηση. Οι αρχαίοι μας πρόγονοι ονόμαζαν τον αχάριστο και αδιάντροπο. Άνθρωπο χωρίς φιλότιμο, ευαισθησία, ευγένια, ειλικρίνεια. Άνθρωπο χωρίς περιεχόμενο. Ένας αγιορείτης ασκητής έλεγε το αχάριστο πιθάρι τρύπιο που όσο και να το γεμίσει ο Θεός, ότι κι αν του δώσουν οι άνθρωποι το ξεχνά, το χάνει και πάλι άδειο μένει. Πολλοί πατέρες της Εκκλησίας μας, σημειώνουν ότι ο αχάριστος πέφτει σε επίπεδο κατώτερο και από αυτό του ζώου. Το σκυλάκι πάντοτε ευχαριστεί εκείνον που το τρέφει και πολλά από τα ζώα ανταποδιδουν την ευεργεσία. Ο Κύριος εκφράζει πικρία για τους εννέα λεπρούς που θεραπεύτηκαν από την σωματική ασθένεια αλλά όχι από την ψυχική αχαριστία. Ο Άγιος Γρηγόριος ο επίσκοπος Νεοκαισαρείας τονίζει ότι η αχαριστία δεν είναι «δεινόν αλλά πάνδεινον».
Θεραπεία της αχαριστίας, η ευγνωμοσύνη. Γονείς της μεγάλης αρετής η ταπείνωση και η αγάπη. Όσο περισσότερο ταπεινώνεται ο άνθρωπος αισθάνεται την ευεργεσία και ευχαριστεί. Όσο αγαπά τόσο ευγνωμονεί. Έτσι ο άνθρωπος κρατά δεν διώχνει το Χριστό. Έτσι διατηρεί μέσα στη ζωή του και τον αδελφό. Χριστός και αδελφός είναι ο παράδεισος μας, τον οποιο γεννά, καλλιεργεί και διατηρεί η ευχαρίστια στο Θεό και η ευγνωμοσύνη στον άνθρωπο.
“ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ”
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ
(28 Ἰουλίου 2019)
Ο σημερινός παράλυτος της ευαγγελικής περικοπής αδελφοι μου, θεραπεύεται από τον Κύριο με την φράση «Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαις σου». Από τον λόγο του Χριστού αποκαλύπτεται η άμεση σχέση της αμαρτίας και της ασθένειας. Άλλωστε η αμαρτία είναι αρρώστια, είναι νόσος που εκδηλώνεται στην ψυχή και επηρεάζει όλη την ύπαρξη. Σώμα και ψυχή ενωμένα μεταδίδουν το ένα στο άλλο τις ασθένειες τους. Όταν το σώμα νοσεί βαραίνει την ψυχή, όταν η ψυχή νοσεί πιέζει το σώμα. Πως όμως η αμαρτία θεραπεύεται; Πολλοί Πατέρες ονομάζουν την Εκκλησία θεραπευτήριο, νοσοκομείο μέσα στο οποίο ο άνθρωπος νοσηλευεται, παρηγορείται, θεραπευεται.
Το μυστήριο στο οποίο ο άνθρωπος, με ταπείνωση αρνείται την αμαρτία του, την αρρώστια του και με τη χάρη, το έλεος Του Θεού και την μετάνοια του θεραπεύεται, είναι η εξομολόγιση. Όμως ακόμη και σήμερα υπάρχει άγνοια και όχι μετάνοια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί, ένω εξομολογούνται, να είναι αμετανόητοι άρα αθεράπευτοι και άλλοι να θεωρούν εξομολόγηση ότι τελικά δεν έχει καμία σχέση με το μυστήριο. Αξίζει να δούμε και να βρούμε τον πραγματικό δρόμο της μετανοίας και να οδηγηθουμε γνήσια στο μυστήριο της θεραπε’ιας.
α. Πολλοί δηλώνουν ότι εξομολογήθηκαν στο εικόνισμα. Το συγκεκριμένο γεγονός ας το ονομάσουν προσευχή λαο όχι εξομολόγηση. Μέσα στο Ευαγγέλιο μας δίνονται εικόνες που έχουν άμεση σχέση με την πνευματική ζωή. Ας θυμηθούμε την άρνηση του Αποστόλου Πέτρου. Ο Κύριος για να τον θεραπεύσει από το γεγονός αυτό, παίρνει τον Απόστολο Ιωάννη και τον Πέτρο και συνομιλούν. Τρεις φορές ο Πέτρος εξομολογείται την αγάπη του στον Κύριο. ‘Ετσι θεραπεύεται. Οι Πατέρες λένε ότι ο Πέτρος ομολογεί, ο Ιωάννης είναι ο μάρτυρας της ομολογίας, όπως ο πνευματικός στο μυστήριο και ο Κύριος δίνει την άφεση. Αυτή είναι η υπόσταση του μυστηρίου.
β. Πολλοί εξομολογούνται όχι σύμφωνα με την κατάσταση της ψυχής, αλλά την αναμονή μιας εορτής. Μετανοούμε μόνο τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και το καλοκαίρι στην εορτή της κοιμήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου; Τον υπόλοιπο χρόνο δεν αμαρτάνουμε; Δεν ενοχλεί η κατάσταση της ψυχής μας; Ο Ιερός Χρυσόστομος μας λέει ότι ο καιρός της εξομολόγησης είναι καιρός μετανοίας και η μετάνοια είναι η αδιάλειπτη εργασία του χριστιανού.
γ. Πολλοί ζητούν την συγχωρητική ευχή και θεωρούν ότι εξομολογηθηκαν. Η ευχή η οποία διαβάζεται από τον πνευματικό συγχωρεί τις αμαρτίες που καταθέσαμε με βαθειά ταπεινωση και ειλικρινή μετάνοια.
δ. Στερεότυπη είναι η φράση «δεν σκότωσα δεν έκλεψα». Φράση που αποκαλύπτει ότι δεν δούλεψα με τον εαυτό μου, δεν εξέτασα ταπεινά το παρελθόν μου. Πολλές φορές σκοτώνουμε τον άλλον, αφού είναι σαν να μην υπάρχει για εμάς. Πολλές φορές κλέψαμε την χαρά, τη δύναμη, τον αγώνα του άλλου. Ταπεινή αυτοεξέταση χρειάζεται για να ζήσουμε την λύτρωση της θεραπείας και την χαρά του ελέους του Θεού.
ε. Στην εξομολόγηση καταθέτω, την αμαρτία μου, την κατάστασή μου, το σκοτάδι μου και όχι τη ζωή, την συμπεριφορά του άλλου. Στο μυστήριο εγώ στέκομαι ενώπιον του Θεού, με όλη μου τη ζωή και όχι ο άλλος όσο κι αν με έχει επηρεάσει. Την ευθύνη μου κοιτώ αυτή την ιερή στιγμή και όχι την ευθύνη του άλλου.
στ. Η εξομολόγη δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους, αλλά τους πάντες. Πιστεύουμε πως ο νέος δεν έχει την ανάγκη για θεραπεία. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός βάζει ταπεινά ως παράδειγμα τον εαυτό του και λέει «όταν ήμουν νέος έλεγα άμα γεράσω θα αγιάσω. Όμως τα πάθη μου έγιναν αγκάθια με ρίζα βαθειά και τώρα στα γεράματα δεν μπορώ να τα αγγίξω».
Με αληθινή διάθεση μετανοίας, με ταπεινό φρόνημα, με ειλικρίνεια, με πίστη στην αγάπη και στο έλεος του Θεού, ας προσέλθουμε στο μυστήριο της εξομολογήσεως για να ζήσουμε τη χαρά της λύτρωσης και την ευλογία της θεραπείας μας.
π.Σ.Β.