«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ (ΛΟΥΚ. ΙΗ΄, 10-14)
Κυριακή 5η Φεβρουαρίου 2012
Σήμερα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀνοίγει τὸ Τριώδιο. Τί σημαίνει Τριώδιο; Τριώδιο, θὰ πῆ κάποιος ποὺ δὲν συχνάζει στὴν ἐκκλησία, εἶναι μιὰ περίοδος ποὺ ὁ ἄνθρωπος ξεσκάει. Χοροὶ, τραγούδια, ξεφαντώματα, καρναβάλια· αὐτὸ σημαίνει Τριώδιο. Αὐτὸ ὅμως δὲν εἶναι τὸ Τριώδιο τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας του· αὐτὸ εἶναι τὸ τριώδιο τοῦ διαβόλου, τὸ ἀντι-Τριώδιο.
Τί εἶναι λοιπὸν Τριώδιο; Τριώδιο εἶναι μία ἁγία περίοδος 70 ἡμερῶν. Μία περίοδος ποὺ ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, τὸ μεγάλο αὐτὸ σχολεῖο τοῦ Θεοῦ, προσπαθεῖ νὰ προετοιμάση τοὺς μαθητάς της γιὰ νὰ ἑορτάσουν κατάλληλα τὰ ἄχραντα Πάθη καὶ τὴν ἔνδοξη Ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ μας. Καὶ ὅπως στὸ δημόσιο σχολεῖο οἱ μαθηταὶ στὶς πρῶτες τάξεις δὲν μαθαίνουν ἀνώτερα μαθηματικὰ καὶ δὲν διαβάζουν Ὅμηρο ἢ Πλάτωνα καὶ ἄλλους ἀττικοὺς συγγραφεῖς, ἀλλὰ μαθαίνουν πρῶτα τὰ εὔκολα, τὸ ἀλφαβητάριο, καὶ σιγὰ - σιγὰ προχωροῦν στὰ δύσκολα, ἔτσι καὶ οἱ μαθηταὶ τοῦ Χριστοῦ· οἱ Χριστιανοὶ τὴν περίοδο τοῦ Τριωδίου σιγὰ - σιγὰ μυοῦνται στὸ μεγάλο μυστήριο τοῦ Πάθους καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Εἴπαμε, ὅτι Τριώδιο εἶναι μία ἁγία περίοδος 70 ἡμερῶν, ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι ἕνα μεγάλο σχολεῖο, καὶ ὅτι ὅλοι μας εἴμαστε μαθηταί. Σὰν σχολεῖο ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει 30 περίπου βιβλία. Τὸ ὡραιότερο βιβλίο, τὸ πνευματικώτερο βιβλίο, εἶναι τὸ Τριώδιο. Βιβλίο λοιπὸν τὸ Τριώδιο. Καὶ τί περιέχει τὸ βιβλίο αὐτό; Περιέχει ἐρωτικὰ τραγούδια, τραγούδια ὅμως ποὺ δὲν ὑμνοῦν τοὺς κοσμικοὺς ἔρωτες ἀλλὰ τὸν θεῖο ἔρωτα. Ὁ Χριστός, ὁ θεῖος ἔρωτας, στὶς τελευταῖες σελίδες τοῦ Τριωδίου βλέπουμε νὰ πάσχη ὡς ὁ χειρότερος κακοῦργος, ὑψωμένος ἐπάνω στὸ Σταυρό. «Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου…», θὰ ἀκούσωμε τὴ Μεγάλη Πέμπτη τὸ βράδυ. Τότε τὰ μάτια μας θὰ ὑγρανθοῦν βλέποντας τὸν «οὐρανοῦ καὶ γῆς ποιητὴν ἐπὶ Σταυροῦ κρεμάμενον».
Τὸ Τριώδιο λοιπὸν εἶναι καὶ βιβλίο. Καὶ σὰν βιβλίο διαιρεῖται σὲ τρία μέρη. Τὸ πρῶτο μέρος, ποὺ λέγεται καὶ εἴσοδος στὸ Τριώδιο, ἀποτελεῖται ἀπὸ τρεῖς ἑβδομάδες καὶ ἔχει τέσσερις Κυριακές· εἶναι τρόπον τινὰ ἡ εἰσαγωγὴ τοῦ Βιβλίου. Τὸ δεύτερο μέρος ἀποτελεῖται ἀπὸ ἕξι ἑβδομάδες καὶ ἔχει πέντε Κυριακὲς καὶ λέγεται Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Καὶ τὸ τρίτο μέρος εἶναι ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ποὺ ἀρχίζει μὲ τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων καὶ τελειώνει τὸ Μέγα Σάββατο. Δεῦτε προσκυνήσωμεν, προσκλαύσωμεν καὶ προσπέσωμεν τῷ ὑπὲρ ἡμῶν παθόντι καὶ ταφέντι Χριστῷ τῷ Θεῷ.
Ἡ πρώτη Κυριακὴ τοῦ Τριωδίου, ἡ Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου, ἔχει ὡς θέμα τὴν προσευχή. Ἡ σύγκρισις τῆς προσευχῆς τοῦ Φαρισαίου μὲ τὴν προσευχὴ τοῦ Τελώνου μᾶς δείχνει ποιά ἀπὸ τὶς δύο φτάνει στὰ αὐτιὰ τοῦ Θεοῦ.
Ἡ δεύτερη Κυριακή, ἡ Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ, μᾶς δείχνει τὸν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς στὸ σπίτι τοῦ Πατέρα, δηλαδὴ τὴν μετάνοια.
Ἡ τρίτη Κυριακή, ἡ Κυριακὴ τῶν Ἀπόκρεω, μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν μέλλουσα κρίσι, τὸ παγκόσμιο δικαστήριο ποὺ θὰ στήση Χριστός, ὁ δίκαιος Κριτής, γιὰ νὰ ἀποδώση ἀμερόληπτα στὸν καθένα μας ὅ,τι τοῦ ἀνήκει, τὸν παράδεισο ἢ τὴν κόλασι.
Ἡ τετάρτη Κυριακή, ἡ Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς, μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν ἔξωσι τῶν πρωτοπλάστων (τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας) ἀπὸ τὸν παράδεισο, καὶ γεννᾶ στὶς ψυχές μας τὸν πόνο γιὰ τὴν ἐξορία, τὴν κατάνυξι, τὸν πόθο τῆς ἀπολαύσεως τοῦ Παραδείσου.
Αὐτὰ εἶναι τὰ μηνύματα τῶν τεσσάρων εἰσαγωγικῶν Κυριακῶν τοῦ Τριωδίου· ἡ προσευχή, ἡ μετάνοια, ἡ μέλλουσα κρίσι, καὶ ὁ ἀπωλεσθεὶς παράδεισος.
Σήμερα διαβάστηκε τὸ εὐαγγέλιο τῆς παραβολῆς τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου. «Δύο ἄνθρωποι ἀνέβηκαν στὸ ναὸ νὰ προσευχηθοῦν, ὁ ἕνας Φαρισαῖος καὶ ὁ ἄλλος τελώνης. Ὁ Φαρισαῖος στάθηκε μόνος καὶ ἔκανε αὐτὴ τὴν προσευχή· “Θεέ, σ᾽ εὐχαριστῶ, διότι δὲν εἶμαι ὅπως οἱ ὑπόλοιποι ἄνθρωποι, ποὺ εἶναι κλέφτες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὅπως τοῦτος ὁ τελώνης. Νηστεύω δύο φορὲς τὴν ἑβδομάδα, δίνω τὸ ἕνα δέκατο ἀπ᾽ ὅλα ὅσα κατέχω”. Καὶ ὁ τελώνης στάθηκε μακριὰ (πολὺ πίσω) καὶ δὲν τολμοῦσε οὔτε τὰ μάτια του νὰ σηκώση στὸν οὐρανό, ἀλλὰ κτυποῦσε τὸ στῆθος του λέγοντας· “Θεέ μου, σπλαχνίσου με καὶ συγχώρησέ με τὸν ἁμαρτωλό”. Σᾶς βεβαιώνω· κατέβηκε αὐτὸς δικαιωμένος στὸ σπίτι του καὶ ὄχι ἐκεῖνος. Διότι καθένας ποὺ ὑψώνει τὸν ἑαυτό του θὰ ταπεινωθῇ, ἐνῶ ἐκεῖνος ποὺ ταπεινώνει τὸν ἑαυτό του θὰ ὑψωθῆ» (Λουκ. ιη΄ 10-14).
Γιὰ τὴν προσευχὴ μᾶς μιλάει τὸ εὐαγγέλιο. Ἡ προσευχὴ εἶναι κάτι πολὺ ἀναγκαῖο στὴ ζωή μας. Εἶναι ἡ ἀναπνοὴ τῆς ψυχῆς μας. Ὅπως τὸ σῶμα χωρὶς ἀναπνοὴ πεθαίνει, ἔτσι καὶ ἡ ψυχὴ χωρὶς προσευχὴ πεθαίνει.
Προσεύχονται οἱ ἄνθρωποι, προσεύχονται οἱ ἄγγελοι, προσεύχονται τὰ πουλιά, προσεύχονται ὁ ἥλιος καὶ ἡ σελήνη, ὅλη ἡ κτίσις προσεύχεται. Ἂς ἑνώσουμε καὶ ἐμεῖς τὴν προσευχή μας μὲ ὅλη τὴν κτίσι.
Ἐγὼ προσεύχομαι, θὰ πῆ κάποιος, ἀλλὰ ὁ Θεὸς περιφρονεῖ τὴν προσευχή μου, δὲν τὴν ἀκούει. Ὄχι, αὐτὸ μὴν τὸ ξαναπῆς. Ὁ Θεὸς ἀκούει τὶς προσευχὲς ὅλων μας καὶ ἀπαντᾶ στὶς προσευχὲς ἐκείνων ποὺ προσεύχονται σωστά. Ποιά ὅμως εἶναι τὰ γνωρίσματα τῆς σωστῆς προσευχῆς;
Πρῶτον· προσεύχομαι μὲ πίστι. Μὲ τὴν ἀκλόνητη πίστι ὅτι τὴν ὥρα ἐκείνη μιλῶ μὲ τὸ Θεὸ καὶ ὁ Θεὸς μὲ ἀκούει. Ἂν ἔχω ἔστω καὶ μιὰ μικρὴ ἀμφιβολία, ἡ προσευχή μου ἀχρηστεύεται. Πιστεύω λοιπόν, ὄχι ἑκατὸ τοῖς ἑκατὸ ἀλλὰ ἑκατὸν ἕνα τοῖς ἑκατό, ὅτι ὁ Θεὸς θὰ μοῦ δώση αὐτὸ ποὺ τοῦ ζητῶ, ἐὰν βέβαιο εἶναι γιὰ τὸ καλό μου, γιὰ τὸ πνευματικὸ συμφέρο μου. Αὐτὴ ἡ προσευχὴ κάνει θαύματα, θεραπεύει ἀκόμη καὶ καρκίνους.
Δεύτερον· προσεύχομαι μὲ ἀγάπη. Τὴν ὥρα τῆς προσευχῆς ἡ καρδιὰ γίνεται πέλαγος - ὠκεανὸς ἀγάπης. Ἐὰν τὴν ὥρα ἐκείνη ὑπάρχη στὴν καρδιὰ ἔστω καὶ ἐλάχιστο μῖσος, αὐτὸ ἐμποδίζει τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ νὰ ἔλθη κοντά μας. Μᾶς ἐμποδίζει νὰ ἀπολαύσουμε τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.
Τρίτον· προσεύχομαι μὲ ταπείνωσι. Αὐτὸ βλέπουμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. Εἴδατε πῶς μπῆκε ὁ Φαρισαῖος καὶ πῶς στάθηκε στὸ ναό; Σὰν νὰ ἤτανε ποιός ξέρει ποιός. Καὶ τί εἶπε· Μὲ βλέπετε; ἐγὼ εἶμαι ὁ καλύτερος ἄνθρωπος.., ὄχι κανένας παλιάνθρωπος, ὅπως αὐτὸς ἐδῶ ὁ Τελώνης.
Κοιτάξτε τώρα καὶ τὸν ἄλλο, τὸν ἁμαρτωλὸ τελώνη. Καθὼς μπαίνει στὸ ναό, πάει καὶ κρύβεται σὲ μιὰ γωνιά, ἀθέατος. Τὰ μάτια του κατω. Νομίζει πὼς ἡ γῆ θ᾽ ἀνοίξη νὰ τὸν καταπιῆ. Δὲν κατακρίνει κανένα. Αἰσθάνεται τὴ δική του ἁμαρτωλότητα, νιώθει τὴ δική του ἐνοχή. Γι᾽ αὐτὸ ὁ Κύριος τὸν δικαιώνει καὶ τὸν ἐλεεῖ.
Μὲ τέτοια λοιπὸν ταπείνωσι νὰ προσευχώμαστε καὶ ἐμεῖς. Νὰ μὴ νομίζουμε πὼς εἴμαστε σπουδαῖοι. Δὲν εἴμαστε τίποτε, εἴμαστε ἕνα μηδέν. Καὶ ὅπως ὁ τελώνης ἂς γονατίσουμε καὶ ἂς ποῦμε· «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. ιη΄13).
Καλὸ καὶ εὐλογημένο τὸ ἅγιο Τριώδιο, ἀδελφοί· ἀμήν.
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ (ΛΟΥΚ. Ε΄, 11-32)
Κυριακή 12η Φεβρουαρίου 2012
Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ἀπεικονίζει τὸ δρᾶμα τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Γιὰ τὴν περικοπὴ αὐτὴ εἶπαν ὅτι, ἂν ὑποτεθῆ πὼς χάνονταν ὅλα τὰ Εὐαγγέλια καὶ σωζόταν αὐτή, θὰ ἦταν ἀρκετὴ αὐτὴ καὶ μόνο ἡ παραβολὴ νὰ ἀποδείξη ὅτι αὐτὸς ποὺ τὴν εἶπε δὲν εἶναι ἄνθρωπος ἁπλὸς ἀλλὰ εἶναι ὁ Θεός. Μόνο ἕνας Θεὸς μποροῦσε μὲ τόσο λίγες λέξεις νὰ παραστήση ὅλη τὴν ἱστορία μας.
Ἡ παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ εἶναι παρμένη ἀπὸ τὴν οἰκογενειακὴ ζωή. Ἕνας πατέρας εἶχε δύο γυιούς. Ὁ νεώτερος ζήτησε ἀπὸ τὸν πατέρα τὸ μερίδιο ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσε, τὸ πῆρε καὶ χαρούμενος ἀνεχώρησε γιὰ χώρα μακρινή. Ἐκεῖ, μακριὰ ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ πατέρα, ἔζησε ἀσώτως. Τελείωσαν ὅμως κάποτε τὰ χρήματα ποὺ εἶχε καὶ τότε ἔπεσε πεῖνα στὴ χώρα ἐκείνη. Ἐπειδὴ πεινοῦσε, ἔπιασε δουλειά, δουλειὰ ὅμως ἀπηγορευμένη ἀπὸ τὸν Μωσαϊκὸ νόμο· ἔγινε χοιροβοσκός. Ἀλλὰ καὶ ἐκεῖ πεινοῦσε, καὶ προσπαθοῦσε νὰ χορτάση τὴν πεῖνα του κλέβοντας καὶ τρώγοντας «κεράτια», ξυλοκέρατα - χαρούπια, αὐτὰ ποὺ ἔτρωγαν οἱ χοῖροι. Ζώντας αὐτὴ τὴ μεγάλη ἐξαθλίωσι, ἦρθε στὰ λογικά του, ἔκανε αὐτοκριτικὴ καὶ εἶπε· «Πόσοι ἐργάτες στὸ σπίτι τοῦ πατέρα μου χορταίνουν τὸ ψωμί, ἐνῶ ἐγὼ πεθαίνω ἀπὸ τὴν πεῖνα! Θὰ σηκωθῶ καὶ θὰ πάω στὸν πατέρα μου καὶ θὰ τοῦ εἰπῶ· Πατέρα, ἁμάρτησα στὸ Θεὸ καὶ σ᾽ ἐσένα. Δὲν εἶμαι πλέον ἄξιος νὰ λέγωμαι γυιός σου. Κάνε με σὰν ἕνα ἀπὸ τοὺς ἐργάτες σου». Καὶ σηκώθηκε καὶ ἦρθε στὸν πατέρα του.
Τί σκέψεις καὶ τί συναισθήματα θὰ πλημμύριζαν τὴν ψυχή του καθὼς ἐπέστρεφε; Μὲ τί φόβους ὁ παμπόνηρος καὶ μισάνθρωπος διαβολος θὰ προσπαθοῦσε νὰ τὸν ἐμποδίση ἀπὸ τὴν σωτήρια ἐπιστροφή; Δὲν τὰ ἀναφέρει αὐτὰ ὁ Κύριος· ἀφήνει νὰ τὰ ἐννοήσουμε.
Ὅλα ὅμως αὐτὰ διαλύθηκαν στὴν ψυχή του, ὅταν ἀντίκρυσε ἀπὸ μακριὰ τὸ πατρικὸ καὶ τὸ γονιό του νὰ περιμένη. Ἡ μεγάλη καρδιὰ τοῦ πατέρα λαχταροῦσε τὴν ἐπιστροφὴ τοῦ ἀσώτου παιδιοῦ. Γι᾽ αὐτὸ μόλις ἀντίκρυσε ἀπὸ μακρυὰ τὸν κουρελῆ γυιό του ἔτρεξε καὶ τὸν ἀγκάλιασε.
Ὁ μετανοιωμένος μόλις πρόλαβε νὰ πῆ· «Πατέρα, ἁμάρτησα στὸ Θεὸ καὶ σ᾽ ἐσένα, καὶ δὲν εἶμαι πλέον ἄξιος νὰ λέγωμαι γυιός σου». Ὁ πατέρας δὲν τὸν ἄφησε νὰ συνεχίση· ἀμέσως λέει στοὺς δούλους του· «Βγάλτε τὴν καλύτερη φορεσιὰ καὶ ντύστε τον· βάλτε του δακτυλίδι στὸ χέρι καὶ ὑποδήματα στὰ πόδια. Καὶ φέρτε τὸ καλοθρεμμένο μοσχάρι, σφάξτε το, καὶ ἂς φᾶμε καὶ ἂς εὐφρανθοῦμε· γιατὶ αὐτὸς ὁ γυιός μου ἦταν νεκρὸς καὶ ξανάζησε, κ᾽ ἦταν χαμένος καὶ βρέθηκε».
Εἴπαμε ὅτι ἡ παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ εἶναι ἡ ἱστορία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ὁ πανάγαθος Θεὸς μᾶς ἔπλασε ἀπὸ ἀγάπη, μᾶς ἔβαλε στὸ παράδεισο τῆς τρυφῆς, μᾶς ἔδωσε τὰ χαρίσματά του καὶ τὴ χαρά του, μᾶς ἔκανε εὐτυχισμένους κοντά του. Ὅμως ὁ ἐχθρός μας, ὁ παμπόνηρος διάβολος, μᾶς ἔκλεψε τὴ χαρά, μᾶς γύμνωσε ἀπὸ τὴν εὐτυχία μας καὶ μᾶς ἔρριξε δυστυχισμένους στὴ γῆ. Ἀπὸ τότε προσπαθούσαμε νὰ χορτάσουμε εὐτυχία τρώγοντας τὰ ξυλοκέρατα τῆς ἁμαρτίας. Ἔτσι τὸ βασίλειο τοῦ διαβόλου, ἡ Κόλασι, γέμιζε ἀνθρώπους.
Πέρασαν ἀπὸ τότε αἰῶνες πολλοί. Στὸ διάστημα αὐτὸ ὁ Ἀδὰμ καὶ ἡ Εὔα καθὼς καὶ πολλὰ τέκνα τους εἶχαν μετανοιώσει· ἀλλὰ ἡ μετάνοιά τους ἦταν ἀδύνατη, δὲν μποροῦσε νὰ τοὺς σώση.
Ὅταν ὅμως ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, σταυρώθηκε, κατέβηκε στὸ ᾅδη καὶ ἀναστήθηκε. Τότε ἡ μετάνοια ὅλων τῶν δικαίων ποὺ ἦταν κρατούμενοι στὸ βασίλειο τοῦ διαβόλου, ἡ μετάνοιά τους πῆρε δύναμι, καὶ ὁ ἀναστημένος Χριστὸς τοὺς πῆρε στὸ βασίλειό του, τὸν Παράδεισο, καὶ χαίρονται καὶ ἀπολαμβάνουν τὴν εὐφροσύνη ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν θυσία τοῦ μόσχου τοῦ σιτευτοῦ, τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Αὐτὰ γιὰ ὅσους εἶχαν ζήσει πρὶν γεννηθῆ καὶ πρὶν πάθη ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ὅσοι ὅμως ἔζησαν μετὰ Χριστὸν καὶ ἄκουσαν τὸ εὐαγγέλιο τῆς σωτηρίας· ὅσοι, ἐνῶ ζοῦσαν στὴν ἀσωτία καὶ προσπαθοῦσαν νὰ γίνουν εὐτυχισμένοι μὲ τὰ ξυλοκέρατα τῆς ἁμαρτίας καὶ δὲν μποροῦσαν, ὅσοι ἀπὸ αὐτοὺς εἰλικρινὰ ποθοῦσαν τὴν εὐτυχία ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὸν σωτῆρα Χριστόν, τὴν βρῆκαν μετανοώντας καὶ ἐπιστρέφοντας στὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ Πατέρα, στὴν Ἐκκλησία του.
Αὐτὸ ἰσχύει τώρα καὶ γιὰ μᾶς ποὺ ζοῦμε στὸν 21ο αἰῶνα. Εἶναι καιρὸς κ᾽ ἐμεῖς νὰ μετανοήσουμε, νὰ ἐπιστρέψουμε στὸ σπίτι τοῦ Πατέρα. Ναί, ἀδελφοί μου, νὰ μετανοήσουμε. Μικροὶ καὶ μεγάλοι, ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, λαϊκοὶ καὶ κληρικοί, μεγαλόσχημοι καὶ μικρόσχημοι, οἱ πάντες νὰ μετανοήσουμε γιὰ νὰ ἑλκύσουμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Ἀκοῦμε πολλὲς φορὲς στὶς μέρες μας, ὅτι ἡ οἰκονομικὴ κρίσι ποὺ περνᾶμε αἰτία ἔχει τὴν πνευματικὴ κρίσι. Τί σημαίνει πνευματικὴ κρίσι; Πνευματικὴ κρίσι σημαίνει ἀπομάκρυνσι ἀπὸ τὸν Θεό, ἀθέτησι τῶν ἐντολῶν του, ζωὴ μὲ ἀπόλαυσι καὶ σαρκικὲς ἡδονές, ζωὴ πλεονεξίας καὶ ἀδικίας. Ζοῦμε χωρὶς σεβασμὸ στὴν οἰκογένεια καὶ στὴν ἀνθρώπινη ζωή· πεντακόσες χιλιάδες ἐκτρώσεις τὸ χρόνο γίνονται, καὶ μιὰ μεγάλη Ἑλλάδα γίνεται κάθε χρόνο καὶ μικρότερη. Οἱ βλασφημίες καὶ οἱ ψευδορκίες στὰ δικαστήρια παροργίζουν τὸν Κύριο. Ἡ ἀδικία τῶν κρατούντων προφυλακίζει τοὺς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ πρὶν καταδικασθοῦν.
Καιρός, ἀδελφοί, γιὰ αὐτοκριτική. Καιρὸς νὰ ἐπιστρέψουμε ἐν μετανοίᾳ στὸ σπίτι τοῦ Πατέρα. Ἡ ἐπιστροφὴ τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ φωτίζει τὸ δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς μας. Μὴ μᾶς φοβίση τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μας. Μὴ μᾶς παρασύρη ἡ ἀμετανοησία τῶν κοντινῶν μας ἢ τοῦ πλήθους τοῦ κόσμου. Μὴ μᾶς ἀπογοητεύση ὁ ἄρχοντας τοῦ ψεύδους καὶ τῆς κακίας, ὁ διάβολος. Μὴ μᾶς πείση νὰ ἀναβάλουμε γιὰ ἀργότερα τὴ μετάνοια. Μὴ μᾶς πλανήση ἀφήνοντάς μας στὸν ὕπνο τῆς χωρὶς μετάνοια μέχρι τώρα ἐξομολογήσεώς μας.
Καὶ μὴ ξεχνᾶμε· ὁ Πατέρας μᾶς περιμένει ὅπως τὸν Ἄσωτο, περιμένει νὰ ἐπιστρέψουμε.
Ἂς παρακαλέσουμε λοιπὸν τὸν Θεό, νὰ μᾶς δώση μετάνοια, σὰν τὴ μετάνοια ποὺ εἶχαν οἱ Ἅγιοι, γιὰ νὰ αὐξήσουμε τὴν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας μας ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ποὺ εἶναι ὁ μόσχος ὁ σιτευτός, ὁ εὐλογητὸς εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΠΟΚΡΕΩ ( ΜΑΤΘ. ΚΕ΄, 31- 46)
Κυριακή 19η Φεβρουαρίου 2012
Μὲ τὴν χάρι τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ φθάσαμε στὴν τρίτη Κυριακὴ τοῦ Τριωδίου, τὴν Κυριακὴ τῶν Ἀπόκρεω.
Τί σημαίνει Ἀπόκρεω; Ἀπό-κρεω σημαίνει ἀποχαιρετοῦμε τὸ κρέας. Σήμερα εἶναι ἡ τελευταία ἡμέρα ποὺ τρῶμε κρέας. Εἴπαμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία, ἡ φιλόστοργος μητέρα μας, σιγὰ - σιγὰ μᾶς προετοιμάζει γιὰ νὰ μποῦμε στὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Τὴν ἑβδομάδα ποὺ ξεκινᾶ ἀπὸ αὔριο, τὴν ἑβδομάδα τῆς Τυρινῆς, ἑτοιμαζόμαστε νὰ ἀποχαιρετίσουμε καὶ τὸ ψάρι, τὸ αὐγὸ καὶ τὰ γαλακτερά, ποὺ θὰ τελειώσουν τὴν ἑπομένη Κυριακή. Καὶ μετὰ θὰ ἀρχίσῃ ἡ Καθαρὰ Ἑβδομάδα μὲ πρώτη ἡμέρα τὴν Καθαρὰ Δευτέρα. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ καὶ ὅλη τὴν ἑβδομάδα ποὺ θ᾽ ἀκολουθῆ θὰ ἔχουμε αὐστηρὰ νηστεία· δὲν θὰ κάνουμε αὐτὸ ποὺ κάνουν μερικοί, ποὺ μαγαρίζουν τὴν ἡμέρα τρώγοντας ὅτι περίσσεψε ἀπὸ τὴν προηγουμένη καὶ καθαρίζουν, ὅπως λένε, τὸ ψυγεῖο. Τὸ ψυγεῖο καθαρίζεται τὴν Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς, καὶ τὴν Καθαρὰ Δευτέρα ἀρχίζει ὁ καθαρισμὸς τῆς ψυχῆς μας. Κρέας, γάλα, τυρί, αὐγά, ψάρι, ὅλα αὐτὰ τὸ Πάσχα πλέον.
Αὐτὰ σημαίνουν γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς οἱ Κυριακὲς τῶν Ἀπόκρεω καὶ τῆς Τυρινῆς. Γιὰ τοὺς μὴ Χριστιανοὺς Ἀπόκρεω ἴσον διασκεδάσεις, χοροί, ξεφαντώματα, μασκαρέμματα, καρναβάλια, κρεωφαγία μέχρι καὶ τὴν Καθαρὰ Δευτέρα. Τὶς μέρες δηλαδὴ αὐτὲς ξαναζωντανεύουν εἰδωλολατρικὲς συνήθειες, οἱ ὁποῖες ἀντικανονικὰ παίρνουν τὴν χριστιανικὴ ὀνομασία τῶν Ἀπόκρεω. Ὅσοι Χριστιανοὶ συμμετέχουν σὲ τέτοιου εἴδους ἐκδηλώσεις, αὐτοὶ σκέπτονται καὶ ζοῦν σὰν εἰδωλολάτρες καὶ ὄχι σὰν Χριστιανοί.
Γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς ἡ Κυριακὴ τῶν Ἀπόκρεω εἶναι ἡμέρα ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας καλεῖ τοὺς πιστοὺς σὲ περισυλλογή. Στὴ θεία λειτουργία διαβάζεται τὸ φοβερὸ εὐαγγέλιο τῆς μελλούσης κρίσεως. Ποιός δὲν τρέμει ἐκείνη τὴν φοβερὰ ἡμέρα τῆς Κρίσεως; Ποιός δὲν τρέμει τὸ φοβερὸ ἐκεῖνο παγκόσμιο δικαστήριο;
Ναί, ἀδελφοί μου, θὰ ἔλθη ὁπωσδήποτε ἡ ἡμέρα ἐκείνη τῆς Κρίσεως. Θὰ ἔλθη, γιὰ νὰ ἀποδοθῆ τὸ δίκαιο σὲ κάθε ἀδικημένο, σὲ κάθε ἄνθρωπο ποὺ ἡ ἀνθρώπινη δικαιοσύνη δὲν μπόρεσε νὰ τοῦ ἀποδώση τὸ δίκαιο. Αὐτὴ τὴν ἀδυναμία τῆς κοσμικῆς δικαιοσύνης τὴ βλέπομε πολλὲς φορὲς στὴν Ἱστορία. Ἀπὸ τὴν καταδίκη τοῦ Σωκράτους, τοῦ σπουδαίου αὐτοῦ φιλοσόφου τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος, μέχρι καὶ τὴν ἄδικη προφυλάκισι τοῦ ἡγουμένου τῆς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου π. Ἐφραίμ, ποὺ ἔγινε παραμονὲς τῶν Χριστουγέννων, προτοῦ νὰ γίνῃ τακτικὸ δικαστήριο, καὶ πολὺ περισσότερο προτοῦ νὰ ἀποδειχθῆ ἂν εἶναι ἔνοχος ὥστε νὰ καταδικασθῆ. Τὰ παραδείγματα αὐτὰ καὶ πλῆθος ἄλλα ἀποδεινύουν πόσο ἀραχνοΰφαντη εἶναι ἡ ἀνθρώπινη δικαιοσύνη.
Ναί, ἀδελφοί μου, θὰ γίνη αὐτὸ τὸ παγκόσμιο δικαστήριο, ὅπως τὸ λέει τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο. Κριτής, δίκαιος Κριτής, θὰ εἶναι ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Νόμος, ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ ὁποίου θὰ κριθοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, Χριστιανοὶ καὶ μὴ Χριστιανοὶ, θὰ εἶναι ὁ ἔμφυτος ἠθικὸς νόμος, ὁ νόμος τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν πλησίον. Αὐτὸς εἶναι ὁ ἄλλος νόμος, ποὺ ἔχει τὴν ἴδια ἀξία μὲ τὸν πρῶτο νόμο. Ὁ πρῶτος νόμος λέει· «Ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου». Καὶ ὁ ἄλλος, ὁ ἰσάξιος μ᾽ αὐτὸν νόμος, μὲ τὸν ὁποῖο θὰ κριθοῦμε, λέει· «Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν», νὰ ἀγαπήσης δηλαδὴ τὸν πλησίον σου ὅπως τὸν ἑαυτό σου (Ματθ. κβ΄ 37-39).
Ὁ νόμος τέλειος, καὶ Κριτής μας ὁ δίκαιος βασιλεὺς Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτὸς γνωρίζει τὴν ἡμέρα καὶ τὴν ὥρα ποὺ θὰ μᾶς κρίνη. Θὰ καλέση ἐμπρός του γιὰ νὰ δικάση ὅλο τὸν κόσμο ποὺ ἔζησε πάνω στὴ γῆ, αὐτοὺς ποὺ εἶδαν κι αὐτοὺς ποὺ δὲν εἶδαν τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. Καὶ θὰ μᾶς χωρίση ὅπως ὁ τσοπάνος χωρίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τὰ ἐρίφια. Καὶ τὰ πρόβατα, δηλαδὴ τοὺς δικαίους, θὰ τοὺς βάλη στὰ δεξιά του, ἐνῶ τὰ ἐρίφια, δηλαδὴ τοὺς κακούς, θὰ τοὺς βάλη στὰ ἀριστερά του.
Καὶ θὰ πῆ τότε ὁ Βασιλεὺς σ᾽ αὐτοὺς ποὺ θά ᾽ναι στὰ δεξιά του· Ἐλᾶτε, σεῖς οἱ εὐλογημένοι ἀπὸ τὸν Πατέρα μου, κληρονομῆστε τὴ βασιλεία ποὺ ἔχει ἑτοιμασθῆ γιὰ σᾶς ἀπ᾽ τὴν ἀρχὴ τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου. Διότι μὲ ταΐσατε, μὲ ξεδιψάσατε, μὲ ντύσατε, μὲ φιλοξενήσατε, μὲ εἴδατε ἄρρωστο καὶ φυλακισμένο καὶ μὲ ἐπισκεφθήκατε. Ὅλα αὐτά, ποὺ τὰ κάνατε στὸ πρόσωπο τῶν φτωχῶν καὶ ταπεινῶν ἀδελφῶν μου, σ᾽ ἐμένα τὰ κάνατε!
Καὶ σ᾽ αὐτοὺς ποὺ θά ᾽ναι στὰ ἀριστερά του θὰ πῆ· Φύγετε ἀπὸ μένα, σεῖς οἱ καταραμένοι, πηγαίνετε στὸ πῦρ τὸ αἰώνιο ποὺ ἔχει ἑτοιμασθῆ γιὰ τὸν διάβολο καὶ τοὺς ὑπηρέτες του. Διότι δὲν μὲ ταΐσατε, δὲν μὲ ξεδιψάσατε, δὲν μὲ ντύσατε, δὲν μὲ φιλοξενήσατε, μὲ εἴδατε ἄρρωστο καὶ φυλακισμένο καὶ δὲν μὲ ἐπισκεφθήκατε. Ὅλα αὐτά, ἀφοῦ παραλείψατε νὰ τὰ κάνετε στὸ πρόσωπο τῶν φτωχῶν καὶ ταπεινῶν ἀδελφῶν μου, οὔτε σ᾽ ἐμένα τὰ κάνατε!
«Καὶ θὰ πᾶνε οἱ ἁμαρτωλοὶ σὲ κόλασι αἰώνια, ἐνῶ οἱ δίκαιοι σὲ ζωὴ αἰώνια» (Ματθ. κε΄ 46).
Ἔτσι, μὲ τὸ παγκόσμιο αὐτὸ δικαστήριο, κλείνει ἡ αὐλαία τοῦ μάταιου αὐτοῦ κόσμου. Τελευταῖος ἀπὸ ὅλα καταργεῖται ὁ χρόνος, καὶ ἀρχίζει ἡ καινούργια, ἡ αἰώνια ζωή, ἡ ζωὴ ποὺ δὲν ἔχει τέρμα.
Ποιός ἀπὸ μᾶς, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ποιός ἀπὸ μᾶς δὲν τρέμει τὸ φοβερὸ αὐτὸ δικαστήριο; Ποιός ἀπὸ μᾶς δὲν φοβᾶται τὴν φοβερὰ καὶ αἰώνια Κόλασι; Ὅλοι εἴμαστε ἁμαρτωλοὶ καὶ φοβόμαστε καὶ δὲν θέλουμε νὰ ἀκούσουμε τὰ ἀστροπελέκια τῆς καταδίκης μας.
Μερικοὶ λένε, ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη καὶ δὲν τοῦ ταιριάζει νὰ ἔχη δημιουργήσει γιὰ τὰ πλάσματά του τὴν Κόλασι.
Ἀπαντοῦμε. Πρῶτον, τὴν Κόλασι δὲν τὴν ἑτοίμασε ὁ Θεός. Τὴν Κόλασι τὴν ἑτοίμασε γιὰ τὸν ἑαυτό του ὁ διάβολος μὲ τὴν ἀνταρσία του καὶ τὴν ἀμετανοησία του. Ἂν αὐτὸς δὲν ἁμάρτανε, σήμερα δὲν θὰ ὑπῆρχε Κόλασις. Ὁ Θεός, ὡς δημιουργὸς κάθε καλοῦ, μόνο καλοῦ, ἑτοίμασε τὸν Παράδεισο γιὰ τοὺς ἐκλεκτούς του, γιὰ ἐκείνους δηλαδὴ ποὺ θὰ ἔκαναν τὸ θέλημά του.
Δεύτερον. Τὴν κόλασι δὲν θὰ τὴν διώξουμε ἀπὸ τὴ ζωή μας κάνοντας τέτοιους ἀπατηλοὺς συλλογισμούς· θὰ τὴν διώξουμε μένοντας πιστοὶ στὰ λόγια τοῦ Κυρίου. Ὅ,τι εἶπε ὁ Χριστὸς βγῆκε ἀληθινό, ὅ,τι προφήτευσε ὅλα πραγματοποιήθηκαν. Εἶπε π.χ. ὅτι ὁ ναὸς τοῦ Σολομῶντος, τὸ καύχημα τῶν Ἑβραίων, θὰ καταστραφῆ καὶ δὲν θὰ μείνη «λίθος ἐπὶ λίθον» (Ματθ. κδ΄ 2)· καὶ ὄντως κατεστράφη. Εἶπε, ὅτι οἱ δώδεκα ψαρᾶδες θὰ γίνουν παγκόσμιοι διδάσκαλοι καὶ τὸ κήρυγμά τους θὰ φθάση σὲ ὅλη τὴ γῆ· καὶ ὄντως σήμερα τὸ Εὐαγγέλιο κοντεύει νὰ γίνη γνωστὸ σχεδὸν παντοῦ. Εἶπε, ὅτι ἡ Ἐκκλησία του θὰ πολεμηθῆ ἀπὸ ὅλες τὶς δυνάμεις τοῦ ᾅδου μὰ δὲν θὰ νικηθῆ· καὶ πράγματι οἱ τόσοι διωγμοὶ δὲν τὴν ἀφάνισαν. Μέχρι σήμερα, ὅ,τι εἶπε ὁ Χριστός, βγῆκε ἀληθινό· ἔτσι λοιπὸν καὶ ὁ λόγος του αὐτός, ὅτι δηλαδὴ μιὰ μέρα θὰ ἔλθη πάλι γιὰ νὰ δικάση τὸν κόσμο, θὰ πραγματοποιηθῆ.
Τὸ εἶπε ὁ Χριστός, ὑπάρχει αἰώνια Κόλασις. Τὴν ἀλήθεια αὐτὴ ὄχι μόνο τὴν κήρυξε, ἀλλὰ καὶ τὴν ὑπέγραψε μὲ τὸ τίμιο αἷμά του. Διότι γι᾽ αὐτὸ σταυρώθηκε, γιὰ νὰ μᾶς σώση ἀπὸ τὴν Κόλασι.
Γι᾽ αὐτό, ἀδελφοί, νὰ ζοῦμε μὲ συνεχῆ μετάνοια, νὰ ἔχουμε τακτικὴ ἐξομολόγησι, καὶ νὰ κάνουμε ἔργα μετανοίας. Ἔτσι θὰ ἀποφύγουμε τὴν φοβερὴ Κόλασι. Γιατὶ ἡ Κόλασις εἶναι ἀνυπόφορη, δὲν εἶναι οὔτε ἀστεῖο οὔτε παραμύθι.
Ὁ Κύριος νὰ μᾶς λυπηθῆ. Ἀμήν.
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΥΡΙΝΗΣ ( ΜΑΤΘ. ΣΤ΄, 14- 21)
Κυριακή 26η Φεβρουαρίου 2012,
Σήμερα ἀδελφοί μου, η Εκκλησία μας καλεί νὰ ὑποδεχθοῦμε μια βασίλισσα! Καὶ ποιός δὲν ἀγαπᾶ τέτοια βασίλισσα; Ἡ βασίλισσα αὐτὴ εἶναι ἡ μόνη ποὺ μπορεῖ νὰ χαρίση στὸν ἄνθρωπο τὴν εὐτυχία. Αὐτὴ μόνο δίνει στὸν ἄνθρωπο τὴ χαρά. Αὐτὴ τοῦ δίνει τὴν ὑγεία, τὴ δύναμι, τὴν ἐλευθερία, τὴν ἀσφάλεια. Αὐτὴ μπορεῖ νὰ σὲ φέρη κοντὰ στὸ Βασιλιᾶ, νὰ συνομιλῆς μαζί του. Τί ἄλλο εὐτυχέστερο ἀπὸ αὐτὸ ὑπάρχει; Σοῦ δίνει ἀκόμη τὴ δυνατότητα νὰ μὴν πεθάνης.
Μά, θὰ μοῦ πῆτε, ποιά εἶναι τέλος πάντων αὐτὴ ἡ καταπληκτικὴ βασίλισσα; Στὸ ἐρώτημα αὐτὸ ἂς μὴν ἀπαντήσω ἐγὼ στὴν ἀγάπη σας. Ἂς ρωτήσουμε τὸν φωστῆρα τῆς Καισαρείας, τὸν Μέγα Βασίλειο, καὶ ἂς τὸν παρακαλέσουμε νὰ μᾶς πῆ ποιά εἶναι ἡ βασίλισσα αὐτή. Καὶ ὁ Μέγας Βασίλειος πρόθυμα μᾶς ἀπαντᾷ·
Ἡ βασίλισσα ποὺ μᾶς προσφέρει ὅλα αὐτὰ τὰ ἀγαθὰ δὲν εἶναι κάποια γυναίκα· εἶναι ἡ βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, ἡ νηστεία.
Ναί, ἀδελφοί μου, ἡ νηστεία εἶναι ἡ βασίλισσα τῶν ἀρετῶν. Εἶναι ἡ πρώτη καὶ ἡ ἀρχαιότερη ἀρετὴ ποὺ ζήτησε ὁ δημιουργὸς Θεὸς ἀπὸ τοὺς πρωτοπλάστους νὰ κατορθώσουν. «Καὶ ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Ἀδὰμ λέγων· Ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ, ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾽ αὐτοῦ· ᾗ δ᾽ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾽ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε». Ἔδωσε δηλαδὴ ὁ Κύριος ὁ Θεὸς ἐντολὴ στὸν Ἀδὰμ καὶ τοῦ εἶπε· Ἀπὸ τοὺς καρποὺς κάθε δένδρου ποὺ ὑπάρχει μέσα στὸν παράδεισο θὰ φᾷς· ἀπὸ τοὺς καρποὺς ὅμως τοῦ δένδρου τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ κακοῦ δὲν θὰ φᾶτε· κι ἂν κάποια ἡμέρα φᾶτε ἀπὸ τοὺς καρπούς του, θὰ πεθάνετε ἐξάπαντος (Γέν. β΄ 16-17).
Τὴν ἐντολὴ τῆς νηστείας τὴν ἔδωσε ὁ Θεὸς στοὺς πρωτοπλάστους, γιὰ νὰ διατηρήσουν καὶ νὰ αὐξήσουν τὰ δῶρα ποὺ τοὺς εἶχε χαρίσει ὡς Δημιουργὸς στὸν Παράδεισο. Καὶ ποιά ἦταν τὰ δῶρα αὐτά· ἡ χαρά, ἡ ὑγεία, ἡ ἀναμαρτησία (μποροῦσε δηλαδὴ νὰ μὴν ἁμαρτήση ὁ ἄνθρωπος) καὶ ἡ ἀθανασία (μποροῦσε δηλαδὴ νὰ μὴν πεθάνη). Αὐτὰ εἶναι τὰ δῶρα τῆς ἀρχεγόνου δικαιοσύνης, ποὺ τὰ εἶχε ὁ ἄνθρωπος πρὶν πέση στὴν ἁμαρτία. Αὐτὰ τὰ δῶρα θὰ ἀπολάμβανε σὲ διαρκῶς αὐξανόμενο βαθμὸ καὶ δὲν θὰ τὰ ἔχανε ποτέ, ἐὰν ἔμενε πιστὸς στὴν ἐντολὴ τῆς νηστείας, ἐὰν δὲν ἔτρωγε ἀπὸ τὸ δένδρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καὶ τοῦ κακοῦ. Ἔφαγε ὅμως, καὶ ἔτσι ἔχασε τὰ σπουδαῖα αὐτὰ δῶρα. Τὴ χαρὰ τὴ διαδέχθηκε ἡ θλῖψι, τὴν ὑγεία τὴ διαδέχθηκε ἡ ἀρρώστια, τὴν ἀναμαρτησία τὴ διαδέχθηκε ἡ ἁμαρτία, καὶ τὴν ἀθανασία τὴ διαδέχθηκε ὁ θάνατος καὶ ἡ φθορά.
Τὴν ἀρετὴ τῆς νηστείας, ἐπειδὴ σφράγισε τὸ ξεκίνημά του, δὲν τὴν ξέχασε ποτέ ὁ ἄνθρωπος. Ὅλοι οἱ λαοὶ τῆς γῆς ἔχουν στὴ ζωή τους τὴ νηστεία. Ὅταν θέλουν νὰ πλησιάσουν τὸ Θεὸ ἢ νὰ τὸν ἐξευμενίσουν, ὑποβάλλονται σὲ νηστεία. Οἱ κάτοικοι π.χ. τῆς Νινευΐ, ὅταν ἄκουσαν τὸ κήρυγμα τοῦ προφήτου Ἰωνᾶ, ὅτι ὁ Θεὸς θὰ τοὺς καταστρέψη γιὰ τὴν ἀσέβειά τους, νήστεψαν καὶ οἱ ἴδιοι καὶ τὰ ζῶα τους, καὶ σώθηκαν (βλ. Ἰωνᾶ γ΄ 4-10).
Ἀλλ᾽ ἂς παρακολουθήσουμε ἱστορικὰ τὴν ὑπόθεσι τῆς νηστείας, γιὰ νὰ δοῦμε πόσο ἐκτιμήθηκε ἀπὸ τοὺς ἁγίους καὶ πόσα καλὰ προξένησε.
Ὁ θεόπτης Μωυσῆς μόνο ὕστερα ἀπὸ νηστεία σαράντα ἡμερῶν τόλμησε ν᾽ ἀνεβῆ στὴν κορυφὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ καὶ νὰ παραλάβη τὶς πλάκες τῶν δέκα ἐντολῶν. Δὲν θὰ ἔπαιρνε τὸ θάρρος νὰ πλησιάση τὴν κορυφή, ποὺ κάπνιζε ἀπὸ τὴν θεία παρουσία, ἂν δὲν εἶχε ὁπλισθῆ μὲ τὴ νηστεία. Νήστεψε, κ᾽ ἔτσι μπόρεσε νὰ συνομιλήση μὲ τὸν Θεό.
Ὁ προφήτης Σαμουὴλ ὑπῆρξε καρπὸς νηστείας τῆς μητρός του Ἄννης (Α΄ Βασ. α΄), ἡ ὁποία νήστεψε, προσευχήθηκε στὸ Θεὸ καὶ τοῦ ζήτησε ἕνα παιδὶ, μὲ τὴν ὑπόσχεσι νὰ τὸ ἀφιερώση σ᾽ Ἐκεῖνον.
Τὸν μεγάλο ἥρωα Σαμψὼν τὸν ἔκανε ἀκαταμάχητο ἡ νηστεία. Μὲ νηστεία συνελήφθη στὰ σπλάχνα τῆς μητέρας του, ἡ νηστεία τὸν γέννησε, ἡ νηστεία τὸν θήλασε, ἡ νηστεία τὸν ἀνέθρεψε. Ἡ νηστεία ἐκείνη, ποὺ ὥρισε ὁ ἄγγελος· Τὸ παιδί, ποὺ θὰ γεννηθῆ, δὲν θὰ πρέπη νὰ γευθῆ κανένα ἀπὸ τὰ προϊόντα τῆς ἀμπέλου. Δὲν θὰ πιῆ κρασί οὔτε κανένα ἄλλο δυνατὸ ποτό (Κριτ. ιγ΄14).
Ὁ προφήτης Ἠλίας ὕστερα ἀπὸ νηστεία σαράντα ἡμερῶν ἀντίκρυσε τὸν Κύριο (Γ΄ Βασ. ιθ΄ 8 κ.ἑ.). Χάρι στὴ νηστεία ἀποδείχθηκε ἰσχυρότερος ἀπὸ τὸν θάνατο καὶ ἀνέστησε τὸ πεθαμένο παιδὶ τῆς χήρας τῶν Σαρεπτῶν (Γ΄ Βασ. ιζ΄ 8-24). Χάρι στὴ νηστεία ἐμπόδισε τὸν οὐρανὸ νὰ βρέξη γιὰ τριάμισυ χρόνια (Γ΄ Βασ. ιζ΄ 1, ιη΄ 1).
Ὁ προφήτης Δανιήλ, ποὺ γιὰ ἕνα εἰκοσαήμερο δὲν γεύθηκε ψωμὶ οὔτε νερό, δίδαξε καὶ τὰ λιοντάρια νὰ νηστεύουν, ὅταν τὸν ἔρριξαν στὸ λάκκο τῶν λεόντων (Δαν. στ΄ 1-26).
Ἡ ζωὴ τοῦ Προδρόμου ἦταν μία συνεχὴς νηστεία. Γι᾽ αὐτὸ ὁ Κύριος διεκήρυξε πὼς ἦταν «ὁ σπουδαιότερος ἀπὸ ὅσους γέννησαν ὣς τότε γυναῖκες» (Ματθ. ια΄ 11).
Ἡ νηστεία ἀνέβασε στὸν τρίτο οὐρανὸ καὶ τὸν ἀπόστολο Παῦλο, ὁ ὁποῖος τὴν ἀπαρίθμησε ἀνάμεσα στὰ καυχήματα γιὰ τὶς θλίψεις του (Β΄ Κορ. ια΄ 27).
Γιὰ ὅλες ὅμως τὶς ἀρετὲς τύπο καὶ ὑπογραμμὸ ἔχουμε τὸν Κύριο. Ὁ Κύριος ὕστερα ἀπὸ νηστεία σαράντα ἡμερῶν νίκησε τὸν διάβολο καὶ ἄρχισε τὸ ἔργο του ἐδῶ στὴ γῆ (Ματθ. δ΄ 2).
Ἡ νηστεία λοιπὸν γεννάει προφῆτες. Ἐνισχύει τοὺς δυνατούς. Σοφίζει τούς νομοθέτες. Ἐξοπλίζει τοὺς ἀθλητάς. Ἀποκρούει τοὺς πειρασμούς. Συγκατοικεῖ μὲ τὴ νηφαλιότητα καὶ τὴν ἁγνότητα. Στοὺς πολέμους κάνει ἀνδραγαθήματα καὶ στὸν καιρὸ τῆς εἰρήνης διδάσκει τὴν ἡσυχία. Ἁγιάζει τοὺς ἀφιερωμένους καὶ τελειοποιεῖ τοὺς ἱερεῖς. Κανείς δὲν μπορεῖ νὰ πλησιάση τὸ θυσιαστήριο καὶ νὰ τελέση τὴ θεία λειτουργία χωρὶς προηγουμένως νὰ ἔχη νηστέψει.
Μὴ περιορίζεις ὅμως τὴν ἀρετὴ τῆς νηστείας μόνο στὴ δίαιτα. Ἀληθινὴ νηστεία δὲν εἶναι μόνο ἡ ἀποχὴ ἀπὸ ὡρισμένα φαγητά, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀποξένωσι ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὶς ἁμαρτίες. Δηλαδή, νὰ μὴ ἀδικήσης κανένα. Νὰ συγχωρήσης τὸν πλησίον σου γιὰ τὴ λύπη ποὺ σοῦ προξένησε, γιὰ τὸ κακὸ ποὺ σοῦ ἔκανε, γιὰ τὰ λεφτὰ ποὺ σοῦ χρωστάει. Διαφορετικά, μολονότι δὲν τρῶς κρέας, τρῶς τὸν ἴδιο τὸν ἀδελφό σου.
Ἡ νηστεία ἐνισχύει τὴν προσευχή. Τὶς δίνει φτερὰ στὴν πορεία της πρὸς τὸν οὐρανό. Εἶναι μητέρα τῆς ὑγείας, παιδαγωγὸς τῆς νεότητος, στολίδι τῶν γηρατειῶν. Εἶναι συνοδοιπόρος τῶν ταξιδιωτῶν καὶ ἀσφάλεια τῶν συγκατοίκων.
Καὶ τελειώνει τὶς συμβουλές του ὁ Μέγας Βασίλειος. Ἀφοῦ λοιπὸν τέτοια ἀγαθὰ μᾶς προσφέρει ἡ βασίλισσα αὐτὴ τῶν ἀρετῶν, ἂς τὴν δεχτοῦμε χωρὶς καμμιά κατήφεια, χωρὶς κανένα γογγυσμό. Ὅλοι πρόθυμα ἂς τιμήσουμε τὸ πνευματικὸ τραπέζι ποὺ μᾶς παραθέτει ἡ νηστεία, ἐξαγνίζοντάς μας καὶ προετοιμάζοντάς μας γιὰ τὴν αἰώνια θεία εὐφροσύνη τοῦ παραδείσου.
Καλὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ μὲ τὶς εὐχὲς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου τοῦ φωστῆρος τῆς Καισαρείας τῆς Καπαδοκίας. Ἀμήν.
π.Χ.Π.