«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 6 Ὀκτωβρίου 2019
Γ΄Λουκᾶ (Λουκᾶ ζ΄ 11-16)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ Κυριακή ἡμέρα, ἔλαβε τήν ὀνομασία της ἀπό τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι ἀφιερωμένη σ’ Ἐκεῖνον καί κατ’ αὐτήν ἐξόχως ἑορτάζουμε τήν Ἀνάστασή Του.
Σήμερα, κατ’ ἀγαθήν συγκυρίαν, ἡ εὐαγγελική περικοπή τῆς ἀναστάσεως τοῦ υἱοῦ τῆς χήρας τῆς Ναϊν, ἐπιτείνει τόν ἀναστάσιμο χαρακτῆρα τῆς ἡμέρας καί ὑποστηρίζει κατά τρόπο ἀδιαμφισβήτητο τήν δογματική διδασκαλία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας γιά τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Ἡ ἀνάσταση αὐτή εἶναι μία ἀπό τίς τρεῖς ἀναστάσεις πού ἐπετέλεσε ὁ Χριστός. Ἡ δεύτερη εἶναι τῆς κόρης τοῦ Ἰαείρου καί ἡ τρίτη τοῦ ἁγίου καί δικαίου Λαζάρου. Ἐπειδή κάποιοι πιθανόν νά θεωροῦσαν, ὅτι ἐπρόκειτο γιά νεκροφάνειες, ἡ περίπτωση τοῦ Λαζάρου ἀπομακρύνει ὁποιαδήποτε ἀμφιβολία, καθώς ἦταν τέσσερις ἡμέρες ἤδη νεκρός.
Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μέ τίς ἀναστάσεις αὐτές ἀποδεικνύει, πώς εἶναι ὁ Ἕνας καί μόνος Ἀληθινός Θεός, Ἐκεῖνος, ὁ Ὁποῖος ἔχει τήν ἀπόλυτη ἐξουσία νεκρῶν καί ζωντανῶν, ὡς Ἀθάνατος Βασιλεύς καί Ἀνάστάς ἐκ νεκρῶν, ὅπως τονίζουμε στίς ἀπολύσεις τῶν νεκρωσίμων ἀκολουθιῶν καί ἐπιμνημοσύνων δεήσεων. Οἱ τρεῖς αὐτές Ἀναστάσεις ἀποτελοῦσαν τό προμήνυμα τῆς δικῆς Του τριήμερης ἀναστάσεως καί θεμελιώνουν τό ἀσάλευτο καί παναληθέστατο δόγμα τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν κατά τήν Δευτέρα Παρουσία Του.
Ἡ ἀνάσταση ὅμως τοῦ υἱοῦ τῆς χῆρας τῆς Ναΐν μᾶς δίδει σήμερα τήν εὐκαιρία νά ἀσχοληθοῦμε μέ τήν μοναδικότητα τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου, καθώς ὁ νέος ἀπέθανε, ὅταν ἐξῆλθε ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα του καί ἀναστήθηκε, ὅταν ὁ Χριστός ἔδωσε ἐντολή ἡ ἴδια, ἡ μία καί μοναδική, ἡ δική του ψυχή νά ἐπιστρέψει, ὥστε νά ζωοποιηθεῖ τό νεκρό σῶμα καί νά ἀνακαθίσει καί νά ὁμιλεῖ.
Καί ὑπογραμμίζουμε τό σημεῖο αὐτό, ἐπειδή στίς ἡμέρες μας ἀρκετοί ἄνθρωποι, εἴτε ἀπό ἀδιαφορία, εἴτε ἀπό ἄγνοια, εἴτε ἀπό ἰδεολογία, εἴτε ἐχθρευόμενοι τόν Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του ἤ ἀκόμη παρασυρόμενοι ἀπό τή διδασκαλία ἀνατολικῶν θρησκειῶν (Βουδισμός, Ἰνδουισμός, Ταοϊσμός κ.λ.π.) καί ἀπό τίς λατρευτικές πρακτικές τους, ὅπως ἡ γιόγκα, -πού δυστυχῶς κάποιοι τήν θεωροῦν ἄσκηση γυμναστικῆς, χωρίς ὅμως νά εἶναι ἔτσι-, ἀμφισβητοῦν τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ἀπορρίπτοντας καί τήν μετά θάνατον ζωή. Ἐνίοτε μάλιστα υἱοθετοῦν χωρίς ἐξέταση τήν θεωρία τῆς μετεμψύχωσης ἤ μετενσάρκωσης, ἡ ὁποία εἶναι βασικό δόγμα αὐτῶν τῶν ἀνατολικῶν θρησκειῶν, ἀλλά ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική πίστη καί ζωή.
Σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅταν συλλαμβάνεται ἕνας νέος ἄνθρωπος στήν μήτρα τῆς μητέρας του, τότε ἀμέσως ὁ Θεός πνέει τήν ἄκτιστη πνοή του καί ἐγκαθιστᾶ τήν κτιστή ψυχή, ὅπως στόν πρωτόπλαστο Ἀδάμ, ὥστε ἀπό τήν πρώτη στιγμή τῆς συλλήψεως τό ἔμβρυο νά εἶναι κανονικός ἄνθρωπος μέ σῶμα καί ψυχή. Γιά τόν λόγο αὐτό καί ἡ ἔκτρωση θεωρεῖται φόνος!
Τοῦτο βεβαίως δέν συμβαίνει οὔτε μέ τά ἄψυχα φυτά, οὔτε ὅμως μέ τά ζῶα, καθώς τά ζῶα ἔχουν μόνον ζωή καί ὄχι ψυχή, μέ τήν ἔννοια τῆς λογικῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἄνθρωπος λοιπόν ἔχει χρονική ἀρχή, ἀλλά δέν ἔχει τέλος. Ἐξάλλου ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε γιά νά εἶναι ἀθάνατος.
Ἀρχίζει νά ζεῖ ἀπό τήν στιγμή τῆς συλλήψεώς του. Μετά τήν γέννηση καί τό χρονικό διάστημα τῆς ἐπίγειας βιοτῆς ἔρχεται ὁ θάνατος, κοινός ἀνεξαιρέτως γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, ὁπότε χωρίζεται ἡ ψυχή ἀπό τό σῶμα.
Τό μέν σῶμα ἐπιστρέφει στή γῆ, στά ἐξ ὧν συνετέθη στοιχεῖα, γι’ αὐτό καί στήν ταφή λέγει ὁ ἱερέας «Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καί τό πλήρωμα αὐτῆς. Γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσῃ».
Ἡ ψυχή ὅμως ὡς ἐγκατεστημένη ἀπό τήν πνοή τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀθάνατη καί συνεχίζει τήν πορεία της. Ἡ ψυχή μετά τόν θάνατο ζεῖ σέ μία ἄλλη διάσταση ζωῆς, πού ὀνομάζεται μέση κατάσταση ψυχῶν, ἐν ἀναμονῇ τῆς Δευτέρας Παρουσίας, ὁπότε θά ἀναστηθοῦν τά νεκρά σώματα τῶν ἀνθρώπων καί θά εἰσέλθουν ξανά σέ αὐτά οἱ ψυχές καί ὡς κανονικοί καί ὁλόκληροι ἄνθρωποι, θά σταθοῦμε ὅλοι ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, στό κριτήριο τῆς Δευτέρας Παρουσίας Του. Γιά τήν στιγμή αὐτή προσευχόμαστε σέ κάθε θεία λειτουργία ζητώντας νά εἶναι χριστιανικά τά τέλη τῆς ζωῆς μας, ἀνώδυνα, ἀνεπαίσχυντα, εἰρηνικά καί νά ἔχουμε καλή ἀπολογία στό φοβερό βῆμα τῆς κρίσης τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἀλλά καί οἱ προσευχές, πού κάνουμε γιά τούς κεκοιμημένους, στήν ἀνάπαυση τῶν ψυχῶν τους ἀφοροῦν. Δέν μποροῦν πλέον ἐκεῖνοι νά προσευχηθοῦν, διότι δέν εἶναι ἄρτιοι ἄνθρωποι, ἀλλά ψυχές ἀνθρώπινες καί ἔχουν ἀνάγκη τῆς δικῆς μας φροντίδος καί στοργῆς.
Σύμφωνα τώρα μέ τίς ἀνατολικές θρησκεῖες, τόν ἀποκρυφισμό καί γενικότερα τήν λεγομένη «Νέα Ἐποχή», μετά τόν θάνατο τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ψυχή μπαίνει στό σῶμα ἑνός ἄλλου ἀνθρώπου, ζώου ἤ ἀκόμη καί φυτοῦ. Αὐτό σημαίνει ἡ λέξη μετενσάρκωση ἤ μετεμψύχωση. Τοῦτο ὅμως εἶναι ἀδύνατον γιατί οὔτε κάποιος μπορεῖ νά ἔχει δύο ψυχές, ἀλλά οὔτε τά ζῶα, πολύ περισσότερα τά φυτά μποροῦν νά ἔχουν ἀνθρώπινη ψυχή. Εὔκολα ἀντιλαμβανόμαστε λοιπόν, ὅτι ἡ θεωρία αὐτή προϋποθέτει μία θεώρηση τοῦ Θεοῦ, τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου τελείως ἀσυμβίβαστη μέ τόν Χριστιανισμό. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή του (θ΄ 27) ἀκυρώνει τήν θεωρία τῆς μετεμψύχωσης γράφοντας χαρακτηριστικά: «μιά φορά ἐπιφυλάσσεται στούς ἀνθρώπους νά πεθάνουν, ἔπειτα δέ ἐπακολουθεῖ κρίση καί ἀνταπόδοση κατά τά ἔργα τους ...». Τοῦτο σημαίνει, πώς ὁ ἄνθρωπος μιά φορά ζεῖ καί μιά φορά πεθαίνει.
Ἆρα μετεμψύχωση ἤ μετενσάρκωση δέν ὑπάρχει. Οὔτε ζωές πολλές ὑπάρχουν, οὔτε κατώτερα ἤ ἀνώτερα ἐπίπεδα μετενσαρκωμένης ζωῆς ἀπό ἀνθρώπους σέ ζῶα ἤ φυτά, ἀφ’ ᾗς στιγμῆς μάλιστα ἐπαναλαμβάνουμε, ὅτι ζῶα καί φυτά δέν ἔχουν ψυχή.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἐπί τῇ βάσει τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, μέ κέντρο τῆς ζωῆς της τήν θεία Λειτουργία, βεβαιώνει καί ἐπαληθεύει πανηγυρικῶς καί τήν μετά θάνατον ζωή καί τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν καί τήν κρίση τῆς Δευτέρας Παρουσίας καί τήν αἰωνιότητα τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως ἀκριβῶς τά ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως: «Προσδοκῶ ἀνάστασιν νεκρῶν καί ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Ἀμήν.»
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 13 Ὀκτωβρίου 2019
Δ΄ Λουκᾶ (Λουκᾶ η΄ 5-15)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή Κυριακή συνδυάζει ἀπό τήν μιά μεριά τήν τιμή τῶν Πατέρων τῆς (Ζ΄) Ἑβδόμης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία συγκλήθηκε στήν Νίκαια τό 787 μ.Χ. καί ἀπό τήν ἄλλη τήν περίφημη παραβολή τοῦ Σπορέως στή θέση τοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος.
Καί τοῦτο διότι οἱ Πατέρες κάθε ἐποχῆς ἀποτελοῦν τούς σπορεῖς τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων. Ἀντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πόσο ἰσχύει τοῦτος ὁ συλλογισμός, ὅταν ὁμιλοῦμε γιά τούς ἁγίους Πατέρες, οἱ ὁποῖοι συγκρότησαν τίς κατά καιρούς Οἰκουμενικές Συνόδους μέ σκοπό νά διερμηνεύσουν, νά ὁριοθετήσουν καί νά ἐξηγήσουν τήν πίστη καί τήν ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας, ἐπί τῇ βάσει τῆς Ἀλήθειας, πού μᾶς ἀπεκάλυψε ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπηση καί τήν θεϊκή Του διδασκαλία.
Τό κύριο ἔργο τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀφοροῦσε στήν προσκύνηση καί ἀναστύλωση τῶν ἱερῶν εἰκόνων, ὅπως πανηγυρικά θυμόμαστε κατά τήν Α΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας. Στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας οἱ ἱερές εἰκόνες ἀνέκαθεν κατεῖχαν περίοπτη θέση. Μάλιστα καί ἡ λατρεία μας λέγεται ἐποπτική, πού σημαίνει πώς ἡ ὅραση, ἡ θέα δηλαδή τῶν λειτουργικῶν δρωμένων ἔχει τό σημαντικότερο καί πλέον σπουδαῖο ρόλο. Οἱ ἱερές εἰκόνες ὅμως πολεμήθηκαν πολύ καί ἄδικα τήν περίοδο τῆς εἰκονομαχίας. Καί παρά τό ὅτι τά ἐπιχειρήματα τῶν εἰκονομάχων δέν ἄντεξαν στήν ἀντιρρητική θεολογία, πού ἐξέφρασαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μέ πρῶτο τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό, ἐντούτοις μέχρι καί σήμερα πολλοί αἱρετικοί καί ἐκκλησιομάχοι τά χρησιμοποιοῦν, χαρακτηρίζοντας ἀκόμη καί ὡς εἰδωλολάτρες τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, ἐπειδή προσκυνοῦμε τίς ἱερές εἰκόνες.
Μέ βάση τήν θεολογία τῶν Πατέρων τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀναφέρουμε ἐπιγραμματικά, ὅτι:
Α) Οἱ ἱερές εἰκόνες δέν εἶναι εἴδωλα, διότι ἀπεινονίζουν ὑπαρκτά πρόσωπα, ἐνῶ τά εἴδωλα ἀπεικονίζουν ἀνύπαρκτες, ψεύτικες μορφές, πού ἀποτελοῦν φανταστικό προϊόν μυθοπλασίας.
Β) Ἡ προσκύνηση τῆς ἱερᾶς εἰκόνας ἀποδίδει τιμή στό εἰκονιζόμενο πρόσωπο καί ὄχι στήν ὕλη ἀπό τήν ὁποία εἶναι φτιαγμένη. Ἤδη πολύ πρίν τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο ὁ Μέγας Βασίλειος (4ος αἰώνας), θεμελιώνοντας πρώϊμα κατά κάποιον τρόπο τήν θεολογία τῆς Συνόδου, λέει: «Ἡ τῆς εἰκόνος τιμὴ ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει.» (De spiritu sancto 18.45.20).
Γ) Μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή λαμβάνουμε παραδείγματα γιά τήν τιμή τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Ἀρκεῖ μόνον νά σκεφθοῦμε, πώς ἡ Παλαιά Διαθήκη ἔχει πολλές εἰκονικές παρομοιώσεις καί προτυπώσεις, ἀλλά καί παραστατικές ἐξεικονίσεις γεγονότων τῆς θείας Οἰκονομίας, ἡ πραγματοποίηση τῶν ὁποίων ἔλαβε χώρα στούς χρόνους τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἡ φλεγομένη καί μή καιομένη βάτος, πού προεικονίζει τήν ἀειπαρθενία τῆς Θεοτόκου. Ἡ τριήμερη παραμονή τοῦ Ἰωνᾶ στήν κοιλιά τοῦ κήτους, πού προεικονίζει τήν τριήμερη ταφή καί ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ κιβωτός τοῦ Νῶε ὡς προεικόνιση τῆς Ἐκκλησίας καί ἄλλα. Ἀλλά καί μέσα στήν Καινή Διαθήκη ξεκάθαρα ὁ Χριστός ἀναφέρει: «ὁ ἑωρακώς ἐμέ, ἑώρακε τόν Πατέρα» (Ἰωαν. ιδ 9) , ἐνῶ καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος γράφει πρός τούς Κολοσσαεῖς ὅτι ὁ Χριστός εἶναι «εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως»(α 15)
Ἄρα ἡ πολεμική ἐναντίον τῶν εἰκόνων δέν μάχεται τίς ὑλικές εἰκόνες, ἀλλά τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο, τήν κατ’ ἐξοχήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ καί κατ’ εἰκόνα Θεοῦ δημιουργημένο.
Καί ὅπως κάθε ὑλική εἰκόνα ἀπολαμβάνει τῆς τιμῆς καί τῆς φροντίδος μας, ἔτσι ὀφείλουμε νά φροντίζουμε καί τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, πού φέρει ὁ καθένας στήν καρδιά του. Σέ αὐτό τό σημεῖο ἔγκειται καί ἡ προσφορά τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἀλλά ὅπως ἐλέχθη καί τῶν Πατέρων κάθε ἐποχῆς. Διότι οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἐκεῖνοι μέ τόν λόγο καί τό ἔργο τους, μέσα ἀπό τό κήρυγμα τοῦ θείου Λόγου καί τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας συμβάλλουν στήν φροντίδα τῆς εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ καί στήν πνευματική ἀκτινοβολία καί καρποφορία της.
Ἡ γνώση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ πρώτιστο καθῆκον μας.
Ἀρκετοί Ἀδελφοί δυσκολεύονται νά ἀναγνωρίσουν, πώς εἶναι εἰκόνες Χριστοῦ, διότι ἀγνοοῦν τόν λόγο Του, δέν γνωρίζουν ἐπαρκῶς τό θέλημά Του, ἀλλ’ οὔτε καί τόν τρόπο τῆς ζωῆς, ὅπως Ἐκεῖνος μᾶς διδάσκει. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι δυστυχῶς ποτέ τους δέν διάβασαν τήν Ἁγία Γραφή, ἤ ἔστω μόνο τήν Καινή Διαθήκη. Μέ ἀποτέλεσμα νά ἀρκοῦνται σέ ἕνα Χριστό, ὅπως τόν ἔμαθαν, συνήθως ἐλλιπῆ καί ἐκκοσμικευμένο, πού ὄχι μόνον δέν σώζει, ἀλλά διατηρεῖ χλιαρή τήν πίστη καί ἐπιφανειακή τήν ἐν Χριστῷ ζωή.
Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ σπέρνεται ἁπλόχερα, ἀπό τούς λειτουργούς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.
Μέσα ἀπό τό κήρυγμα στή διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας Κυριακῶν ἤ Ἑορτῶν, τό ὁποῖο εἶναι ἀναγκαῖο, ὡς κύριο συστατικό τῶν λατρευτικῶν συνάξεων, ἤδη ἀπό τά χρόνια τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, «ἦσαν δὲ προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ τῶν ἀποστόλων καὶ τῇ κοινωνίᾳ καὶ τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καὶ ταῖς προσευχαῖς.» (Πραξ. β 42).
Μέσα ἀπό τά Κατηχητικά Σχολεῖα τῶν Ἐνοριῶν μας.
Μέσα ἀπό τίς κατά τόπους Κατηχητικές Συνάξεις Μελέτης Ἁγίας Γραφῆς.
Μέσα ἀπό τίς τακτικές ἤ ἔκτακτες Ὁμιλίες κατήχησης στήν Ὀρθόδοξη πίστη καί ζωή.
Μέσα ἀπό τήν ἐνσυνείδητη συμμετοχή στήν ἱερουργία τῶν Μυστηρίων, ἰδίως τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως καί τῆς θείας Εὐχαριστίας.
Βέβαια, ὅπως λέει ὁ Κύριος στήν παραβολή, ὁ σπόρος δέν ριζώνει παντοῦ ἐξαιτίας τῆς ἰδιομορφίας τοῦ ἐδάφους. Ἀλλοῦ εἶναι σκληρός ὁ τόπος καί τόν σπόρο τόν τρῶνε τά πουλιά, ἀλλοῦ τα ἀγκάθια τόν καταπνίγουν, ἀλλοῦ εἶναι πέρασμα καί δέν φυτρώνει, ἐνῶ στήν καλλιεργημένη γῆ ὁ ἕνας σπόρος φέρνει πολύ καρπό.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἔχουμε χρέος καί εὐθύνη ἀπέναντι στούς γονεῖς καί τά παιδιά μας, τήν κοινωνία, τήν πατρίδα καί τόν τόπο μας καί κυρίως στόν ἑαυτό μας νά κάνουμε εὔφορη γῆ τήν καρδιά μας γιά νά καρποφορεῖ ὁ λόγος του Θεοῦ, ὥστε ὁ καθένας μας, ὡς ζῶσα εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, νά λάμπει καί νά φωτίζει τήν ζωή μας στό δρόμο τῆς σωτηρίας μας. Ἀμήν.
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 20 Ὀκτωβρίου 2019
Στ΄Λουκᾶ (Λουκᾶ η΄ 27-39)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ἀκούσαμε τόν εὐαγγελιστή Ματθαῖο νά μᾶς διηγεῖται τήν θεραπεία τοῦ δαιμονιζομένου τῆς χώρας τῶν Γαδαρηνῶν. Μέσα ἀπό τήν περιγραφή ἀντιλαμβανόμαστε, πώς ὁ Κύριος, ὡς Μεσσίας, ἔχει τήν ἀπόλυτη ἐξουσία καί ἐπί τῶν ὑπερφυσικῶν δυνάμεων.
Τοῦτο ἐπαληθεύεται, τήν στιγμή κατά τήν ὁποία τό δαιμονικό πνεῦμα διαμαρτύρεται, παρακαλώντας ταυτόχρονα τόν Χριστό, νά τοῦ ἐπιτρέψει νά εἰσέλθει στό κοπάδι τῶν χοίρων, πού ἔβοσκε ἐκεῖ κοντά. Προσπαθεῖ, ὅπως γράφουν οἱ Πατέρες, νά ἀποφύγει τήν πρόωρη καταδικαστική μετάθεσή του στόν Ἅιδη!
Ὁ Χριστός ἐπέτρεψε νά γίνει, ὅπως ζήτησε τό δαιμόνιο, οἰκονομώντας τά πράγματα γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Πρώτα, γιά τόν δαιμονιζόμενο, πού πλέον θεραπεύθηκε. Ἔπειτα, γιά ὅλη τήν χώρα τῶν Γαδαρηνῶν, πού ἐλευθερώθηκε ἀπό τά δαιμονικά πνεύματα καί ὁ δρόμος πρός αὐτήν κατέστη πλέον ἀσφαλής γιά τούς διαβάτες, ἐνῶ χάθηκαν καί τά ζῶα, τά ὁποία ἀπαγόρευε ὁ Μωσαϊκός νόμος νά ἐκτρέφουν, λυτρώνοντας ἔτσι τούς κατοίκους ἀπό μία ἀκόμη ἐφάμαρτη συνήθεια, νά ἐμπορεύωνται δηλαδή καί νά τρῶνε τό χοιρινό κρέας.
Στόν ἀντίποδα ὅμως αὐτῆς τῆς πολλαπλῆς εὐεργεσίας τοῦ Κυρίου, μᾶς ἐκπλήσσει ἀρνητικά ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετωπίζουν τό θαῦμα οἱ κάτοικοι τῆς περιοχῆς. Ὅπως μᾶς περιγράφει μέ θλίψη ὁ ἱερός Εὐαγγελιστής, μόλις ἔγινε γνωστή ἡ θαυμαστή ἀπελευθέρωση ἀπό τά πονηρά πνεύματα τοῦ πρώην διαμονιζομένου, ὄχι μόνο δέν χάρηκε κανείς στήν πόλη γιά τήν θεραπεία του, ἀλλά ζήτησαν ἀπό τόν Χριστό νά τούς κάνει «τήν χάρη» -ἄν εἶναι δυνατόν- καί νά φύγει ἀπό καί ζωή τους! Καί τοῦτο δέν τό ἔπραξαν μόνον οἱ ἰδιοκτῆτες τῶν χοίρων, κινούμενοι ἐνδεχομένως ἀπό τήν ἀπώλεια τῆς παράνομης περιουσίας τους, ἀλλά ὁλόκληρη ἡ πόλη!
Εἶναι ἔντονος ὁ προβληματισμός μας γιά τό γεγονός αὐτό, ἰδίως ὅταν θυμηθοῦμε τήν ἐκ διαμέτρου ἀντίθετη συμπεριφορά τῶν Σαμαρειτῶν. Ἐκείνοι, ὅπως ἀναφέρει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης, μετά τήν ἀναγγελία τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στήν περιοχή τους ἀπό τήν Σαμαρείτιδα, (τήν μετέπειτα Ἁγία Φωτεινή τήν ἰσαπόστολο καί μάρτυρα), ἔτρεξαν νά Τόν συναντήσουν, Τόν παρακάλεσαν νά μείνει μαζί τους καί ἐπιπλέον μέ καύχηση μαρτυροῦσαν τήν θεοειδή τους ἐμπειρία.
Ὁπότε γιά νά ἑρμηνεύσουμε τήν συμπεριφορά τῶν Γαδαρηνῶν, μᾶλλον πρέπει νά ἐμβαθύνουμε στά αἴτια καί τίς ἀφορμές, πού τήν προκάλεσαν.
Ἡ ἀδιαφορία μέ τήν ὁποία ἀντιμετωπίζουν τήν θεραπεία τῶν συμπολιτῶν τους ἀντανακλᾶ τήν θρησκευτική τους ψυχρότητα, τήν ἀπουσία, δηλαδή, οὐσιαστικῆς σχέσης καί κοινωνίας μέ τόν Θεό. Δέν πιστεύουν στή σπουδαιότητα τοῦ ἀνθρώπου, ὡς δημιουργήματος τοῦ Θεοῦ, οὔτε στήν ἱερότητα τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, τήν ὁποία κανείς δέν ἔχει δικαίωμα νά βλάψει.
Ἡ ἀδιαφορία τους αὐτή γιά τήν πνευματική ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου, πού συγκροτεῖ τήν ζωή, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά ζοῦν προσκολλημμένοι στά ὑλικά ἀγαθά καί νά ἐνδιαφέρονται μονοδιάστατα γιά τό οἰκονομικό τους συμφέρον.
Ἔτσι ἐπαναστατοῦν ἐνάντια στόν Κύριο, ἀφοῦ μέ τήν καταστροφή τῆς ἀγέλης τῶν χοίρων, ταράζει τήν «ἡσυχία» τῆς μίζερης καί ἁμαρτωλῆς ζωῆς τους.
-Μιᾶς ζωῆς συμβεβλημμένης μέ τίς ὑλικές ἀπολαύσεις.
-Μιᾶς ζωῆς «ψυχρῆς» ἀπέναντι στούς καημούς καί τόν πόνο τοῦ δαιμονισμένου ἀδελφοῦ τους καί ἐνδεχομένων τῶν οἰκείων του.
-Μιᾶς ζωῆς «τυφλῆς» στὴν κατάφωρη παράβαση τοῦ θεϊκοῦ νόμου.
Στόχος αὐτῆς τῆς ζωῆς τους, ἡ οἰκονομική εὐρωστία μέ ὁποιοδήποτε τίμημα, ἀκόμη κι αὐτό τῆς ὑποθήκευσης ἤ τῆς ἀπώλειας τῆς ἐλευθερίας τους. Συνεπῶς καί αὐτῆς τῆς ἴδιας τῆς σωτηρίας τους!
Οἱ δυστυχεῖς ἐκεῖνοι δέν εἶχαν τίς προϋποθέσεις νά καταλάβουν τόν ἀπελευθερωτικό χαρακτῆρα τοῦ θαύματος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ὅμως δέν μπήκαν καί στόν κόπο νά τό διερευνήσουν. Ἔχασαν τά χρήματά τους ἀπό τό ἐμπόριο, ἔδιωξαν καί τόν Χριστό ἀπό τή ζωή τους. Ἀφοῦ ὁ Χριστός δέν βοήθησε στή διατήρηση καί τήν αὔξηση τῆς περιουσίας τους, δέν χρησίμευε πλέον στή ζωή τους!
Πόσο μᾶς πονάει μιά τέτοια διαπίστωση! Ἰδίως ἄν σκεφθοῦμε, πόσο μοιάζουμε σέ αὐτούς τούς ταλαίπωρους ἀνθρώπους, καθώς καί στίς ἡμέρες μας, ἐξαιτίας τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, πολλοί ταυτίζουν τό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, πού εἶναι συνέχεια τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ, μέ τά ὑλικά ἀγαθά. Περιμένουν ἀπό τήν Ἐκκλησία νά θρέψει τούς πεινασμένους, παραγκωνίζοντας τόν πνευματικό λιμό, πού κατατρέχει τήν κοινωνία μας. Ἀπαιτοῦν τήν δωρεά τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, ξεχνώντας τήν δωρεά τῆς χάριτος τῆς μυστηριακῆς ζωῆς. Ζητοῦν τήν πληρωμή λογαριασμῶν, νοσηλείων, ἐνοικίων καί ναύλων, ἀλλά ἀδιαφοροῦν γιά τήν πληρότητα τῆς πνευματικῆς τους ζωῆς καί ὑπόστασης. Κι ὅμως τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, τό ὁποῖο ἀκόμη καί σήμερα διενεργεῖται στήν Ἐκκλησία εἶναι πρῶτα καί πάνω ἀπό ὅλα ἔργο ἀπελευθερωτικό. Ἡ Ἐκκλησία διά τῆς Ἱερωσύνης οἰκονομεῖ τήν Χάρη του Θεοῦ γιά νά ἐλευθερώνονται οἱ ἀνθρώπινες ψυχές ἀπό τήν δουλεία τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ διαβόλου καί νά ἑνώνονται μέ τόν Χριστό. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ζῇ τήν ἐλευθερία τοῦ Χριστοῦ, μπορεῖ νά ἀποτινάξει κάθε ζυγό ἀπό τον τράχηλό του, βρίσκει τό σθένος νά ἀγωνισθεῖ γιά τήν ἀνεξαρτησία του ἀπό τήν ὁποιαδήποτε σκλαβιά.
Μακάρι νά κατανοήσουμε τή σπουδαιότητα αὐτῆς τῆς ἐλευθερίας, νά τήν ποθήσουμε καί νά τήν ζήσουμε. Εἶναι τό πρῶτο δῶρο, πού ἔκανε ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο καί ἔρχεται νά προστεθεῖ πάνω σέ αὐτό τό θεϊκό δῶρο τῆς ζωῆς, γιά νά εἶναι εἰρηνική καί ἥσυχη. Δῶρο, πού ἀφορᾶ τόσο στούς ἄλλους, ὅσο καί στούς ἰδιους μας τούς ἑαυτούς. Ἄν σκεφθοῦμε γιά παράδειγμα, πώς ἐμεῖς μέσα στή θεία Λειτουργία προσευχόμαστε ζητώντας τήν χάρη τοῦ Θεοῦ γιά νά ζοῦμε ἥρεμη καί ἥσυχη ζωή, μέ εὐσέβεια καί σεμνότητα, ἀντιλαμβανόμαστε ξεκάθαρα τό μεγάλο σφάλμα τῶν Γαδαρηνῶν.
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ Χριστός, ὅπως τότε στόν δαιμονόπληκτο ἄνδρα, εἶναι ὁ Μόνος, ὁ Ὁποῖος μᾶς χαρίζει τήν ἀληθινή ζωή. Ἀρκεῖ νά μήν ὁμοιάσουμε στούς Γαδαρηνούς, θέτοντας κριτήριο γιά τή ζωή τά χρήματα καί τά ὑλικά ἀγαθά, διότι κινδυνεύουμε νά διώξουμε τόν Χριστό ἀπό τή ζωή μας! Μόνον ὁ Χριστός ἐγγυᾶται τήν ἐλευθερία μας καί τήν αἰωνιότητα μαζί Του. Ἀμήν.
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 27 Ὀκτωβρίου 2019
Ζ΄Λουκᾶ (η΄41-56)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μέσα ἀπό τό 12ο κεφάλαιο τῆς δεύτερης ἐπιστολῆς του πρός τούς Κορινθίους, μέ ἔντονη ἐξομολογητική διάθεση μᾶς κάνει κοινωνούς μιᾶς προσωπικῆς του δυσκολίας.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀγαποῦσε πολύ τούς Κορινθίους, ἀλλά ἐπειδή τόν στενοχωροῦσαν μέ διάφορα θέματα, τούς κοινοποιεῖ καί ἕνα προσωπικό του πρόβλημα, γιά νά τούς δώσει παράδειγμα ὑπομονῆς, ὑπακοῆς, πειθαρχίας καί ταπεινῆς ἐκφορᾶς τῆς ζωῆς κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀφοῦ τούς ἀπαρίθμησε τίς πολλές ταλαιπωρίες, πού ὑπέστη ὡς ἀπόστολος Χριστοῦ, ὁμιλεῖ γενικά γιά τό πρόβλημα, πού τόν ταλαιπωροῦσε χωρίς νά λέει, ἄν ἦταν θέμα ὑγιείας ἤ κάτι ἄλλο. Μάλιστα ὁμολογεῖ, πώς ζήτησε ἀπό τόν Χριστό νά τοῦ κάνει τήν χάρη καί νά τόν ἐλευθερώσει ἀπό αὐτό τό πρόβλημα, ὄχι γιά νά ζήσει ἄνετα, ἀλλά γιά νά μπορεῖ ἀπρόσκοπτα καί μέ μεγαλύτερη εὐχέρεια νά κηρύττει τό Εὐαγγέλιο τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν.
Ὁ Χριστός ὅμως παρά τίς παρακλήσεις καί τίς ἱκετήριες προσευχές καί δεήσεις του, δέν τοῦ ἔκανε μιά τέτοια χάρη. Καί ὄχι μόνον δέν τόν ἀπάλλαξε ἀπό τήν δυσκολία αὐτή, ἀλλά ἐπιπλέον τοῦ διασαφήνισε, πώς τοῦ ἀρκεῖ ἡ χάρη, πού τοῦ δίδει καί πώς τό προσωπικό του αὐτό πρόβλημα ὑπάρχει, γιά νά φαίνεται ξεκάθαρα ἡ πληρότητα τῆς δύναμης τοῦ Χριστοῦ στή ζωή καί τό ἔργο του. Πώς ὅ,τι κάνει δηλαδή, τό καταφέρνει ἐξαιτίας τῆς χάρης, πού τοῦ ἐμπιστεύεται ὁ Θεός καί ὄχι ἐξαιτίας τῶν ἱκανοτήτων του ἤ τῶν χαρισμάτων του μόνον. Πράγματι ὁ Παῦλος ἔκτοτε καυχιόταν γιά αὐτόν τόν σταυρό του καί συνέχισε τό λαμπρό ἱεραποστολικό του ἔργο μέ περισσότερη δύναμη, ἀλλά καί χαρά, γνωρίζοντας, πώς ὁ Χριστός τηρεῖ τίς ἰσορροπίες στή ζωή του, σέ σημεῖο νά γράψει στούς Γαλάτες: «Δέν ζῶ πιά ἐγώ, ἀλλά μέσα μου ζῆ ὁ Χριστός» (β 20).
Ἀσύγκριτο ὑπόδειγμα παράθεσης τοῦ ἀνθρώπου στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ταυτόχρονα καί ἀκατανόητο ἦθος γιά τήν σύγχρονη ἐκκοσμικευμένη διανόηση τῶν περισσοτέρων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Ἀλήθεια, πῶς εἶναι δυνατόν μέσα ἀπό τήν ἀδυναμία τοῦ ἀνθρώπου νά φανερώνεται ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ; Καί ἀπό τήν ἄλλη μεριά δέν σταματοῦν οἱ ἐρωτήσεις: «Γιατί ὑποφέρω; Γιατί ἐγώ; Γιατί σ’ἐμένα;» Ὑπαρξιακά ἐρωτήματα δύσκολα, τά ὁποῖα χωρίς τήν πίστη στόν Χριστό ἐξουθενώνουν τόν ἄνθρωπο καί τόν ὁδηγοῦν σέ ἀπελπισία. Πολλοί εἶναι ἐκεῖνοι πού ἀπογοητεύονται κατάφωρα καί συντρίβονται στήν προσπάθειά τους νά βροῦν μιά ἀπάντηση. Καί τοῦτο διότι ἀγνοοῦν τήν ἀπάντηση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἀκριβῶς τήν δίνει ὁ Κύριος στόν Παῦλο. «Σοῦ ἀρκεῖ ἡ χάρη μου».
Οἱ ἄνθρωποι δικαιολογημένα, ὅπως τότε ὁ Παῦλος, ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό κάποια ἀσθένεια, ἀπό πόνο ἤ ταλαιπωρία. Ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ ὡς ἀπάντηση μᾶς δίνει τή δυνατότητα νά ἀντέξουμε τόν πόνο.Ἡ ἀσκητική γραμματεία τῆς Ἐκκλησίας μας καί οἱ Πατέρες στά συγγράμματά τους συμβουλεύουν νά μήν ζητοῦμε ἀπό τόν Χριστό νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τόν πρόβλημα, τόν πόνο ἤ τήν δυσκολία, ἀλλά νά μᾶς δίνει τή Χάρη Του καί μέ τήν δύναμή Του νά ἀνταπεξερχόμαστε στίς ἀπαιτήσεις τῆς ζωῆς, γιά νά συνεχίζουμε τόν ἀγῶνα μας, ὅπως μᾶς τόν ἐμπιστεύθηκε Ἐκεῖνος.
Σέ αὐτό τό σημεῖο ὀφείλουμε νά μιμηθοῦμε τόν ἀπόστολο Παῦλο, ὁ ὁποῖος στά πλαίσια τῆς ἱεραποστολικῆς του δραστηριότητος, πού ἐκτείνεται σέ ὅλη τήν τότε οἰκουμένη, ἐπισκέφθηκε ξανά καί ξανά τίς Ἐκκλησίες πού ἵδρυσε, ἀπέστειλε διδακτικές καί ποιμαντικές ἐπιστολές, ὁμιλώντας μέ ἐπαινετικά λόγια γιά τούς χριστιανούς παραλῆπτες τῶν ἐπιστολῶν ἤ γιά τούς συνεργάτες του.
Ἐπ’ οὐδενί δέν ἄφησε τήν πικρία του γιά τόν δικό του πόνο νά ἐπηρεάσει τή συμπεριφορά του πρός τούς ἄλλους. Οὔτε ἔμεινε πεισματικά στό παράπονό του, ὅπως πολλοί, κατά τά ἄλλα εὐσεβεῖς Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι ἐνώπιον κάποιου προβλήματος, ἀντί νά ταπεινωθοῦν καί νά ζητήσουν χάρη καί ἔλεος γιά νά ἀνταπεξέλθουν, ἐπιλέγουν νά παραπονιοῦνται σέ μόνιμη βάση καί νά ἐπιδίδονται σέ μιά συνεχῆ γκρίνια, πού ἐπιδοτεῖ τόν ἀνθρώπινο ἐγωϊσμό, γιά νά γεννᾶ μῖσος, κακία, φθόνο καί ἄλλες ἁμαρτωλές καταστάσεις ἀκόμη καί ἀντιδικία μέ τόν ἴδιο τόν Θεό, ὡς ὑπεύθυνο, -ἄπαγε τῆς βλασφημίας- τῆς κάθε δυσκολίας τους.
Άγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ἡ σημερινή Κυριακή ἔρχεται στόν ἀπόηχο τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου καί λαμπρύνεται ἀπό τήν μνήμη τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μάρτυρος Νέστορος, ὁ ὁποῖος μέ τήν ἱκέτιδα ὁμολογία του «Θεέ τοῦ Δημητρίου βοήθει μοι», ἐνίκησε τόν ἀνίκητο κατά ἄνθρωπον Λυαῖο μέσα στό στάδιο τῆς Θεσσαλονίκης, φανερώνοντας τόν τρόπον, μέ τόν ὁποῖον ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ βρίσκει τήν πληρότητά της μέσα ἀπό τήν ἀδυναμία τοῦ ἀνθρώπου. Ὅσα μᾶς ἐκμυστηρεύθηκε ὁ ἀπόστολος Παῦλος, φαίνονται ξεκάθαρα μέσα ἀπό τήν ἀνέλπιστη νίκη τοῦ ἁγίου μάρτυρος Νέστορος ἐπί τοῦ Λυαίου. Φαίνεται μέ παραστατικό τρόπο, πώς ἀρκεῖ ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ γιά νά ἐνδυναμώσει τόν ἄνθρωπο καί νά τόν ἀναδείξει νικητή, ἐπί τοῦ κατά κόσμον δυνατοῦ καί ἀήτητου.
Τό ἴδιο θαῦμα ἔγινε καί πολλούς αἰῶνες πρίν, ὅταν ὁ Δαυίδ νίκησε τόν Γολιάθ. «Φρόντισε ἄνθρωπε, προτρέπει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, νά ζῇς σύμφωνα μέ τούς νόμους τοῦ Θεοῦ καί κανείς ποτέ δέν θά σέ νικήσει, ἀλλά καί ἄν φαίνεσαι, ὅτι εἶσαι πιό ἀδύναμος ἀπό ὅλους, θά εἶσαι ὁ δυνατώτερος ἀπό ὅλους».
Ἀλλά καί στήν ἐποποιϊα τοῦ 1940, ὅπως αὔριο θά ἑορτάσουμε, ἕνα παρόμοιο θαῦμα συντελέσθηκε. Ἕνα ἀπό τά πολλά θαύματα τῆς Ἱστορίας μας καί μάλιστα τῶν νεωτέρων χρόνων, πού ὀφείλεται ξεκάθαρα στήν «συλλειτουργία» τῆς θεϊκῆς χάρης καί τοῦ ἀνθρωπίνου ἀγῶνος γιά τήν ἐλευθερία. Οἱ Ἕλληνες μαχητές, ἀγωνιζόμενοι ὡς ἄλλος Νέστορας ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος, κατατρόπωσαν τά ἐχθρικά στρατεύματα, ἔχοντας ὄχι τήν ὑπεροχή τῶν ὅπλων ἤ τῶν ὁπλιτῶν, ἀλλά στό ὄνομα τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος Χριστοῦ καί μέ τήν πρεσβεία τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ τοῦ Γένους μας. Μαζί με τα θριαμβευτικά σαλπίσματα πάνω στούς τύμβους τῶν ἡρώων μας, οἱ δοξαστικές καμπάνες τῆς Ἐκκλησίας μας σημαίνουν τά εὐχαριστήρια στήν Παναγία μας, ἀφοῦ σέ Ἐκείνη ἡ ἐθνική μας συνείδηση ἀπέδωσε γιά μία ἀκόμη φορά «τά νικητήρια», ὀνομάζοντάς Την Ἁγία Σκέπη καί Ἐλευθερώτρια καί μεταφέροντας ἔκτοτε καί τήν ἑορτή τῆς ἁγίας Σκέπης ἀπό τήν 1η στήν 28η Ὀκτωβρίου. Σκεφθήκαμε ἄραγε ποτέ, ὅτι οἱ δύο σημαντικότερες Ἐθνικές μας ἑορτές ἔχουν ὡς ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό ὅτι συνεορτάζονται μέ μία ἑορτή της Παναγίας μας, τήν 25η Μαρτίου μέ τόν Εὐαγγελισμό της καί τήν 28η Οκτωβρίου μέ τήν Ἁγία Σκέπη της;
Ἄς ἀναλογισθοῦμε, λοιπόν, τήν ἀναγκαιότητα τῆς χάρης τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας. Κυρίως ἄς μάθουμε νά ζητοῦμε τήν χάρη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί νά ζοῦμε κατά τό θέλημά Του. Γράφει πολύ χαρακτηριστικά ὁ καθηγητής Θεολογίας Π.Β. Πᾶσχος στό βιβλίο του «Ἔρως Ὀρθοδοξίας»: «Ὅποιος καὶ νὰ 'σαι, γύρισε τὰ μάτια καὶ τὰ χέρια σου στὸν οὐρανὸ καὶ «ὁ Θεὸς τοῦ Δημητρίου» θὰ σὲ βοηθήσει...Ὅσο μεγάλος κι ἂν εἶναι ὁ Λυαῖος, ἂν δὲν εἶναι πάνω του ὁ φόβος καὶ ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ, θὰ πέσει. Κι ὅσο μικρὸς καὶ ἂν εἶναι ὁ Νέστωρ, ὅταν ἔχει τὸ Θεὸ μαζί του θὰ νικήσει.» Ἀμήν.
π. Σ.Κ.