Δίκλιτη βασιλική στήν τοποθεσία Κραῦγα, 4 χλμ. νότια τῆς Νάουσας. Εἶναι τό καθολικό μικρῆς παλαιᾶς μονῆς, μετόχιο ἄλλοτε τῆς Μονῆς τῶν Ταξιαρχῶν Πάρου. Κατά τήν θεομηνία τοῦ χειμώνα τοῦ 2003, ὁρισμένα μισοερειπωμένα κτίσματα τῆς μονῆς κατέρρευσαν. Σήμερα, ἐκτός ἀπό τό ναό σώζονται μόνο ἡ σκεπαστή εἴσοδος καί ἡ αὐλή. Τά λίγα ἐρειπωμένα κελλιά ξανακτίζονται σιγά σιγά, ἀπό τόν ἰδιοκτήτη τῆς μονῆς. Ὁ δίκλιτος ναός, ἀνακαινισμένος, σώζεται σέ πολύ καλή κατάσταση. Στήν πρόσοψή του, πάνω ἀπό τό νότιο κλίτος, ὑψώνεται τό μονότοξο κτιστό καμπαναριό. Ἀπό τά δύο κλίτη, τό νότιο εἶναι ἀφιερωμένο στόν Ἅγ. Ἰωάννη τόν Θεολόγο καί τό βόρειο στόν Ἅγ. Ἰωάννη τόν Πρόδρομο. Καί τά δύο εἶναι καμαροσκεπῆ καί ἔχουν εἰσόδους στή δυτική τους ὄψη. Καί τῶν δύο ἡ Ἁγία Τράπεζα εἶναι διαμορφωμένη στόν ἀνατολικό τοῖχο τους. Στό ἐσωτερικό τους ὑπῆρχαν ἄλλοτε τοιχογραφίες τοῦ ἱερέα καί χαρτοφύλακα τῆς Νάουσας Γεωργίου Μοστράτου, οἱ ὁποῖες δέν ὑπάρχουν πιά. Τό νότιο κλῖτος, τό ἀφιερωμένο στόν Ἅγ. Ἰωάννη τόν Θεολόγο, εἶναι μεγαλύτερο καί περισσότερο εὐρύχωρο ἀπό τό βόρειο. Στό ξύλινο τέμπλο του βρίσκονται οἱ παρακάτω εἰκόνες: α) Ἔνθρονη ἡ Θεοτόκος, β) Χριστός ὁ Φωτοδότης καί γ) Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Θεολόγος. Ἡ τελευταία ἀπ' αὐτές παρουσιάζει ξεχωριστό ἐνδιαφέρον. Στό κάτω μέρος της ὁ μαθητής τοῦ Χριστοῦ καί Εὐαγγελιστής Ἰώαννης, μέσα στό σπήλαιο τῆς Ἀποκαλύψεως, ὑπαγορεύει στόν μαθητή του Πρόχωρο. Στήν ὀροφή τοῦ σπηλαίου ἡ σκηνή τοῦ ἐνταφιασμοῦ τοῦ Εὐαγγελιστῆ ἀπό τούς μαθητές του. Πάνω ἀπό τήν σκηνή αὐτή εἰκονίζεται ὁ Χριστός, μέσα σέ ἐλλειψοειδῆ δόξα, τήν ὁποία κρατοῦν ἄγγελοι, νά εὐλογεῖ τόν ἠγαπημένο μαθητή του. Παρόμοια εἰκόνα τοῦ Θεολόγου, μέ τήν ἴδια θεματική διάταξη, συναντοῦμε καί στό παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγ. Ἰωάννη τοῦ Θεολόγου, τοῦ Χαμάρτου, στήν Παροικία. Καί οἱ τρεῖς αὐτές εἰκόνες ἔχουν διαστάσεις 0,50Χ0,80μ., εἶναι καλῆς τέχνης καί χρονολογοῦνται πιθανῶς στίς ἀρχές τῦ 18ου αἰ. Στά θωράκια, δηλαδή τίς ποδιές, τῶν παραπάνω εἰκόνων, παρατηροῦμε τίς ἑξῆς παραστάσεις: α) Κάτω ἀπό τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας, τήν θυσία τοῦ Ἀβραάμ καί β) Στήν ἑνιαία ποδιά τῶν ἄλλων δύο εἰκόνων, τοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Θεολόγου, τήν ἐξορία τοῦ Ἀδάμ. Κάτω δεξιά τῆς εἰκόνας, ἡ ἀφιερωτική ἐπιγραφή: Δέησις τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ Παντήστα (1) καί τῆς σινβίας αὐτοῦ... Τό ὄνομα τῆς συζύγου δέν μπορεῖ να ἀναγνωσθεῖ. Καί οἱ δύο αὐτές εἰκόνες εἶναι λαϊκῆς, μά ἀρκετά καλῆς τέχνης. Τά βημόθυρα τῆς Ὡραίας Πύλης εἶναι ζωγραφισμένα σέ τρεῖς ζῶνες. Στήν ἐπάνω ζώνη εἰκονίζεται ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου, ἐνῶ στίς ἄλλες, φυτικά διακοσμητικά στοιχεῖα. Μπροστά στό τέμπλο στέκονται δύο κηροπήγια (μανουάλια), μέ παλαιές μαρμαρένιες βάσεις. Τό δάπεδο αὐτοῦ τοῦ κλίτους εἶναι στρωμένο μέ μαρμαρένιες πλάκες καί στή μέση του ὑπάρχει ἕνας τάφος, προφανῶς τοῦ κτήτορα, πού καλύπτεται με μαρμαρένια πλάκα, χωρίς καμμιά ἐπιγραφή. Τό βόρειο κλῖτος εἶναι, ὅπως καί παραπάνω ἀναφέραμε, μικρότερο ἀπό τό νότιο καί εἶναι ἀφιερωμένο στόν Ἅγ. Ἰωάννη τόν Πρόδρομο. Ἐπικοινωνεῖ μέ τό νότιο μέ χαμηλή καμάρα. Στό ἁπλό ξύλινο τέμπλο του βρίσκονται δύο εἰκόνες: Ἀριστερά ὁ Ἅγ. Ἰωάννης ὁ Θεολόγος (0,30Χ0,40) καί δεξιά ἡ Ἀποτομή τῆς κεφαλῆς τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου (0,42Χ0,58). Εἶναι καί οἱ δύο εἰκόνες καλῆς τέχνης, τῆς ἴδιας ἐποχῆς μέ ἐκεῖνες τοῦ τέμπλου τοῦ νότιου κλίτους. Μέσα σ' αὐτό τό κλῖτος ὑπάρχει μαρμάρινη πλάκα, διαστ. 0,62Χ0,93μ., στήν ὁποία εἰκονίζεται ἀνάγλυφος μικρός ναός, μέ ἀέτωμα πού στηρίζεται σέ δύο κίονες. Στό κάτω τμῆμα τοῦ ἀνάγλυφου εἶναι χαραγμένη ἡ ἐπιγραφή: Αὕτη ἱ κατάπαυσής | μου εἰς αἰῶνος | Βισ- κοντη Βατημπέλα 1611. Πρόκειται πιθανώτατα γιά ἐπιτύμβια πλάκα κάποιου καθολικοῦ (2). Στήν αὐλή τῆς μονῆς ὑπάρχει ἄλλη μαρμάρινη πλάκα. Ἡ μονή εἶναι ἰδιωτική καί ἀνήκει στόν κ. Ἰωάννη Ζουμῆ, ὁ ὁποῖος μέ τήν σύζυγό του τήν φροντίζουν μέ ἐξαιρετική ἐπιμέλεια καί προσπαθοῦν νά στερεώσουν καί νά ἀνακαινίσουν τά παλαιά καί ἐρειπωμένα κελλιά της. Εἶναι ἱστορικό διατηρητέο μνημεῖο (3). (ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ) 1. Παντήστας = Μπατίστας = Βαπτιστής. 2. Ὀρλάνδου, ΑΒΜΕ, τόμ. Θ, τ. 2, 1961, σελ. 206 3. ΦΕΚ 209/Β/17 - 3 - 1989 καί 426/Β/3 - 7 - 1992.