ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή της Πεντηκοστής
4 Ιουνίου 2023
Ο Παράκλητος και οι απαράκλητοι
Σήμερα, αδελφοί χριστιανοί, κλείνει η περίοδος του Πεντηκοσταρίου, κατά την οποία πανηγυρίσαμε την Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και την Ανάληψή του στους ουρανούς, και κατά την οποία αναγιγνώσκεται το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, και από αύριο, Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, αρχίζει η περίοδος του Ματθαίου, η οποία φτάνει μέχρι την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού. Η χαρά όμως των πιστών δεν σταματά, γιατί η ημέρα της Πεντηκοστής αποτελεί την γενέθλιο ημέρα της Εκκλησίας, η οποία ζει εις τον αιώνα και δεν πρόκειται να καταλυθεί ούτε με την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας, κατά τους αψευδείς του λόγους. Αφετηρία, επομένως, λογίζεται η σημερινή μέρα, ή μάλλον διαιώνιση της χαράς της Αναστάσεως, την οποία άλλωστε εορτάζουμε κάθε Κυριακή του έτους. Γιατί ο Χριστός έστειλε στον κόσμο, όπως υποσχέθηκε, άλλον Παράκλητο, δηλαδή άλλον βοηθό, συμπαραστάτη και παρηγοριά του κόσμου, το Άγιον Πνεύμα, το οποίο φωτίζει και αγιάζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, και όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας, και καλεί πάντας εις ενότητα, γιατί Εκκλησία είναι όνομα ενότητας και αγάπης. Πάνω δε από όλα, το Άγιο Πνεύμα είναι αυτό που επιτελεί τα ιερά Μυστήρια, με κορωνίδα πάντων την Θεία Ευχαριστία, και καθιστά τον μεν Χριστό παρόντα ανάμεσά μας, εντός του Αγίου Ποτηρίου, εμάς δε κοινωνούς του θεανθρώπινου σώματος και αίματος του σωτήρος Χριστού.
Η σημερινή περικοπή του ιερού Ευαγγελίου [1] μάς λέει ότι την τελευταία και σπουδαιότερη ημέρα μιας μεγάλης ιουδαϊκής εορτής, της σκηνοπηγίας, στάθηκε ο Ιησούς εν μέσω του πλήθους και με φωνή μεγάλη είπε: «Εάν κανείς διψά, ας έλθει σε εμένα κι ας πίνει. Αυτός που πιστεύει σε εμένα, όπως είπε η Γραφή, θα αναβλύσουν από την κοιλιά του ποταμοί από ζωντανό ύδωρ». Αυτό το είπε, μάς εξηγεί ο ευαγγελιστής Ιωάννης, για το Άγιο Πνεύμα, το οποίο επρόκειτο να λαμβάνουν όσοι πίστεψαν σε αυτόν. Γιατί δεν υπήρχε ακόμη Άγιο Πνεύμα, επειδή ο Ιησούς δεν είχε ακόμη δοξασθεί. Πολλοί λοιπόν από τον όχλο που άκουσαν τα λόγια αυτά έλεγαν ότι «Αλήθεια, αυτός είναι ο προφήτης», άλλοι έλεγαν «Αυτός είναι ο Χριστός», ενώ άλλοι επρόβαλλαν αντιρρήσεις: «Γιατί; μήπως ο Χριστός έρχεται από την Γαλιλαία; δεν λέει η Γραφή ότι ο Χριστός θα κατάγεται από τον Δαβίδ και από την Βηθλεέμ;». Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να δημιουργηθεί σχίσμα στον λαό, ενώ μερικοί θέλησαν να τον συλλάβουν‧ ωστόσο, κανείς δεν τόλμησε να τον αγγίξει. Ήλθαν οι υπηρέτες στους αρχιερείς και στους Φαρισαίους κι εκείνοι τούς ρώτησαν: «Γιατί δεν τον οδηγήσατε εδώ;» και οι υπηρέτες απάντησαν: «Ουδέποτε έχει μιλήσει άνθρωπος με τέτοιο τρόπο, όπως αυτός ο άνθρωπος». «Μήπως πλανηθήκατε και σεις;» είπαν οι Φαρισαίοι, «μήπως κάποιος από τους άρχοντες ή από τους Φαρισαίους πίστεψε σε αυτόν; αλλά ο καταραμένος όχλος, που δεν γνωρίζει τον νόμο!». Τότε ο Νικόδημος, ο οποίος είχε έλθει νύχτα στον Χριστό και ήταν ένας από αυτούς, είπε: «Μήπως ο δικός μας νόμος κρίνει τον άνθρωπο, πριν πρώτα να τον ακούσει και γνωρίσει τα έργα του;». «Μήπως και συ είσαι από την Γαλιλαία;», τού απάντησαν, και είπαν «ερεύνησε και μάθε ότι από την Γαλιλαία δεν έρχεται προφήτης». Πάλι ο Ιησούς μίλησε στον λαό και είπε: «Εγώ είμαι το φως του κόσμου, και όποιος με ακολουθεί δεν θα περπατήσει στο σκοτάδι, αλλά θα έχει το φως της ζωής».
Τρία πράγματα βλέπουμε, αδελφοί χριστιανοί, στην περικοπή αυτή. Πρώτο, ότι ο Χριστός είναι το φως του κόσμου και στέλνει το Άγιο Πνεύμα στον κόσμο και σε κάθε άνθρωπο που πιστεύει σε αυτόν, το οποίο γίνεται πηγή ζωής αιωνίου μέσα στην καρδιά του. Απόδειξη περί τούτου οι άγιοι Απόστολοι, οι φτωχοί ψαράδες της Γαλιλαίας, της πιο καταφρονεμένης περιοχής του Ισραήλ την εποχή εκείνη. Απόδειξη το κήρυγμά τους και η εδραίωση της Εκκλησίας στα πέρατα της οικουμένης. Απόδειξη οι μάρτυρες, οι ομολογητές, οι ασκητές, οι Πατέρες της Εκκλησίας και όλοι οι άγιοι της πίστεώς μας, που με την ζωή τους, με τα λόγια τους, με τα έργα τους και με τα γραπτά τους μάς δείχνουν τον δρόμο της αληθινής θεολογίας και της εν Χριστώ ζωής.
Το δεύτερο είναι ότι ο Χριστός ήταν και θα είναι πάντα «σημείον αντιλεγόμενον», κατά την ρήση του δίκαιου Συμεών. Όλοι ακούν το κήρυγμά του ή έχουν κάποια ιδέα περί αυτού. Άλλοι τον πιστεύουν και τον ακολουθούν και άλλοι τον αμφισβητούν, κάποιοι μάλιστα από αυτούς ενοχλούνται και θα ήθελαν να τον βγάλουν από την μέση. Και το τρίτο, ότι οι πλέον πορωμένοι εχθροί του Χριστού είναι οι Φαρισαίοι κάθε εποχής, δηλαδή εκείνοι που ενώ γνωρίζουν τις Γραφές, θεωρούν τους εαυτούς τους ως μέλη κάποιας άρχουσας ελίτ, η οποία δεν διστάζει να καταραστεί τον λαό όχι επειδή δεν πιστεύει αλλά επειδή δεν υποτάσσεται στην αυθεντία τους και στα κελεύσματά τους. Αυτοί οι άνθρωποι, ακόμα και αν ζουν και κινούνται εντός των εκκλησιαστικών κύκλων, στερούνται των δωρεών του Αγίου Πνεύματος, είναι απαράκλητοι. Γι αυτό και λησμονούν την εντολή του Χριστού, χαίρονται να ανακηρύσσονται διδάσκαλοι και καθηγητές, αποδίδουν αυθεντία στις γνώσεις τους και στα δικά τους λόγια, απαξιώνουν την πίστη των απλών ανθρώπων και τέλος γίνονται χριστομάχοι και θεομάχοι.
Ο Χριστός όμως και η Εκκλησία του δεν απευθύνεται στους μεγαλόφρονες, αλλά στους ταπεινούς τη καρδία. Η ταπεινοφροσύνη είναι το κλειδί που άνοιξε τον Παράδεισο και στον μορφωμένο Άγιο Νεκτάριο και στον αγράμματο Άγιο Παΐσιο. Γι αυτό, αδελφοί, ας αφήνουμε στην άκρη κάθε διχοστασία και ας προσεγγίζουμε τον Κύριό μας με ταπεινό φρόνημα, με φρόνημα μαθητείας, για να μάς δίνει τον Παράκλητο, τον άνωθεν φωτισμό, και να μάς πλημμυρίζει με την χάρη του και τις άπειρες ευεργεσίες του. Αμήν.
------------------
1. Ιω. ζ΄ 37-52, η΄ 12.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή των Αγίων Πάντων
11 Ιουνίου 2023
Η καλή ομολογία
Η πρώτη Κυριακή του Ματθαίου, αδελφοί χριστιανοί, αποτελεί την κατακλείδα της περιόδου του Πεντηκοσταρίου και γέφυρα τρόπον τινά για τα διδάγματα που πρόκειται εν συνεχεία να μάς παρουσιάσει η αγία μας Εκκλησία. Εορτάσαμε την Ανάσταση του Κυριου μας και την Ανάληψή του στους ουρανούς και την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος στους αγίους αποστόλους, το οποίο φωτίζει και αγιάζει πάντα άνθρωπο και όλον συγκροτεί τον θεσμό της Εκκλησίας. Κατά λογική σειρά, σήμερα τιμούμε και εορτάζουμε τους Άγιους Πάντες, οι οποίοι έγιναν δοχεία της χάριτος του Παρακλήτου και ως άλλοι αστέρες κατακοσμούν το νοητό στερέωμα της Εκκλησίας. Είναι αυτοί που η καρδιά τους φλεγόταν από αγάπη για τον Χριστό και όλη τους η ζωή αποτελούσε ομολογία τούτης της αγάπης. Γι αυτό και με τα λόγια τους και με τα έργα τους έγιναν κήρυκες της αληθείας και μάρτυρες της πίστεως και πολλοί από αυτούς δεν δίστασαν ακόμη και το αίμα τους να χύσουν για την αγάπη του Χριστού. Γι αυτή την αγάπη μάς ομιλεί ο ίδιος ο Χριστός στην σημερινή περικοπή του ιερού Ευαγγελίου [1].
Ο καθένας που θα με ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους, είπε ο Κύριος στους μαθητές του, θα τον ομολογήσω κι εγώ μπροστά στον επουράνιο πατέρα μου‧ και όποιος με αρνηθεί ενώπιον των ανθρώπων, θα τον αρνηθώ κι εγώ ενώπιον του επουράνιου πατέρα μου. Εκεινος που αγαπά τον πατέρα του ή την μητέρα του περισσότερο από εμένα, δεν είναι άξιος για μένα‧ και όποιος αγαπά τον γιο του ή την θυγατέρα του πιο πάνω από εμένα, δεν είναι άξιος για μένα‧ και όποιος δεν λαμβάνει τον σταυρό του και με ακολουθεί, δεν είναι άξιος για μένα. Απαντά ο Πέτρος και τού λέει: - Ιδού, εμείς τα αφήσαμε όλα και σε ακολουθήσαμε‧ τί άρα θα συμβεί σε εμάς; Και ο Ιησούς τούς είπε: - Αλήθεια σάς λέω, ότι εσείς που με ακολουθήσατε, κατά την κοινή ανάσταση, όταν θα καθίσει ο υιός του ανθρώπου στον θρόνο της δόξας του, θα κάθίσετε κι εσείς σε δώδεκα θρόνους και θα κρίνετε τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ. Και ο καθένας που άφησε σπίτια ή αδελφούς ή αδελφές ή πατέρα ή μητέρα ή γυναίκα ή τέκνα ή χωράφια για το όνομά μου, θα λάβει εκατονταπλάσια και θα κληρονομήσει την αιώνιο ζωή. Και πολλοί πρώτοι θα γίνουν έσχατοι και οι έσχατοι πρώτοι.
Ο Χριστός θέτει τον εαυτό του πρώτο στην ιεράρχηση όσων αγαπάμε. Δεν μάς λέει να μην αγαπούμε και να μην τιμούμε τους γονείς μας, αλλά μάς επισημαίνει ότι η πορεία της ζωής μας δεν είναι σωστό να καθορίζεται από την αγάπη μας προς αυτούς, ούτε από τις δικές τους επιθυμίες και κατευθύνσεις, αλλά από την προς τον Θεό αγάπη και από την διδασκαλία του Χριστού. Κι αυτό, γιατί πολλοί γονείς και συγγενείς, ακόμα και σήμερα, επιχειρούν να χειραγωγήσουν τους οικείους τους στις αποφάσις που αφορούν στην ζωή τους και ιδιαιτέρως στην εν Χριστώ ζωή. Όπως δεν είναι λίγες και οι φορές που προσπαθούν να τούς επιβάλλουν την ευσέβεια που οι ίδιοι πιστεύουν πως έχουν. Η εν Χριστώ ζωή, όμως, είναι ζωή εν ελευθερία‧ τίποτα δεν γίνεται με το ζόρι. «Εἴ τις θέλει ὁπίσω μου ἐλθεῖν», είπε ο Χριστός, όχι με την βία, ούτε από ανάγκη ή από φόβο, αλλά από αγάπη προς αυτόν. Γι αυτό, ενώ δεν απορρίπτει την αγάπη προς τους οικείους και συγγενείς, ζητεί από εμάς να τόν αγαπάμε κατά τι περισσότερο, ώστε σε κρίσιμες στιγμές της ζωής μας να μην τον αρνηθούμε, για χάρη της αγάπης μας προς αυτούς. Γιατί η αγάπη των ανθρώπων είναι πρόσκαιρη και ευμετάβλητη, ενώ η αγάπη του Θεού είναι αιώνια και αδιάπτωτη.
«Όσοι αφήσουν για το όνομά μου γονείς και αδέρφια και συγγενείς και περιουσία, θα λάβουν εκατονταπλάσιο μισθό και θα κληρονομήσουν την αιώνιο ζωή. Και θα γίνουν οι πρώτοι έσχατοι και οι έσχατοι πρώτοι». Αλήθεια, πόσοι και πόσοι μάρτυρες προτίμησαν να θυσιάσουν ακόμα και την ζωή τους, παρά να αρνηθούν την πίστη τους στον Χριστό! Πόσοι αντάλλαξαν την αγάπη για τους συγγενείς τους για την αγάπη του Χριστού! Πόσοι υπέμειναν διωγμούς και μαρτύρια και θάνατο από τους γονείς τους, τους συζύγους τους ή τους αδελφούς τους. Όλοι αυτοί, οι άσημοι και οι έσχατοι στα μάτια του κόσμου, οι φτωχοί και κατάδικοι, κατέστησαν οι επιφανείς και οι πρώτοι στα μάτια του Θεού αλλά και της οικουμένης. Γιατί, ενώ όλοι γνωρίζουμε τους μάρτυρες της πίστεώς μας με το όνομά τους, και τούς τιμούμε και τους δοξάζουμε, τα ονόματα των επιφανών στις μέρες τους τυράννων και διωκτών έχουν περάσει στη λήθη και όσα λίγα έχουν διατηρηθεί, είναι ως υπενθύμιση απιστίας, σκληροκαρδίας και βαρβαρότητας. Αλλά, όπως μάς λέει μια από τις προφητείες της σημερινής εορτής, «Οι ψυχές των δικαίων βρίσκονται στα χέρια του Θεού και δεν τις αγγίζει βάσανο. Φάνηκαν στα μάτια των αφρόνων ότι πέθαναν και η έξοδός τους από τον παρόντα βίο θεωρήθηκε ως κακοπάθεια και συντριβή, αυτοί όμως βρίσκονται μέσα στην όντως ειρήνη... Και ενώ παιδεύτηκαν λίγο, μεγάλες ευεργεσίες θα απολαύσουν, γιατί ο Θεός τούς δοκίμασε και τούς βρήκε άξιους γι αυτόν... Θα κρίνουν τα έθνη και θα κυβερνήσουν λαούς και ο Κύριος αυτών θα βασιλεύσει αιώνια...»
Αυτό το παράδειγμα των Αγίων Πάντων, το παράδειγμα της αγάπης προς τον Χριστό με κάθε τίμημα, ας κρατούμε ως κανόνα στην ζωή μας, αδελφοί χριστιανοί, κι ας αναπέμπουμε δέηση και δοξολογία προς τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, ψάλλοντες το απολυτίκιο της ημέρας: «Τῶν ἐν ὅλω τῷ κόσμῳ Μαρτύρων σου, ὡς πορφύραν καὶ βύσσον τὰ αἵματα, ἡ Ἐκκλησία σου στολισαμένη, δι' αὐτῶν βοᾷ σοι Χριστὲ ὁ Θεός, τῷ λαῷ σου τοὺς οἰκτιρμούς σου κατάπεμψον, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος».
------------------
1. Ματθ. ι΄ 32-33, 37-38, ιθ΄ 27–30.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή Β΄ Ματθαίου
18 Ιουνίου 2023
Η κλήση των ψαράδων
Την περασμένη Κυριακή, αδελφοί χριστιανοί, ο Χριστός έθεσε το πλαίσιο των προτεραιοτήτων μας, προτάσσοντας την προς τον Θεό αγάπη πάνω από την αγάπη προς τους γονείς, τους συγγενείς ή προς τα επίγεια αγαθά. Μάς είπε μάλιστα ότι όποιος τα αφήσει όλα αυτά για το όνομά του, θα λάβει εκατονταπλάσια και θα κληρονομήσει την αιώνιο ζωή. Σήμερα βλέπουμε το παράδειγμα της κλήσεως των πρώτων μαθητών και αποστόλων του Χριστού, των απλών ψαράδων της Γαλιλαίας, οι οποίοι στο κάλεσμα του Ιησού άφησαν τα πάντα και τον ακολούθησαν.
Καθώς ο Χριστός περπατούσε δίπλα στην θάλασσα της Γαλιλαίας, μάς λέει ο ευαγγελιστής Ματθαίος [1], είδε δυο ψαράδες να ρίχνουν δίχτυ στη θάλασσα, τον Σίμωνα τον επονομαζόμενο Πέτρο και τον Ανδρέα τον αδελφό του, και τούς λέει: -Ακολουθήστε με, και θα σάς κάνω αλιείς ανθρώπων. Κι εκείνοι αμέσως παράτησαν τα δίχτυα και τον ακολούθησαν. Αφού προχώρησαν λίγο, βλέπει άλλους δύο αδελφούς, τον Ιωάννη και τον Ιάκωβο, παιδιά του Ζεβεδαίου, μέσα στο πλοίο μαζί με τον πατέρα τους να συμμαζεύουν τα δίχτια τους. Τούς κάλεσε κι εκείνοι αμέσως άφησαν το πλοίο και τον πατέρα τους και τον ακολούθησαν. Και περιόδευε όλη την Γαλιλαία ο Ιησούς, διδάσκοντας στις συναγωγές τους και κηρύσσοντας το ευαγγέλιο της βασιλείας (του Θεού) και θεραπεύοντας κάθε ασθένεια και κάθε τραύμα στον λαό.
Γιατί ο Χριστός διάλεξε τους άσημους ψαράδες για μαθητές του; γιατί δεν επέλεξε να καλέσει ανθρώπους μορφωμένους, με λιπαρή γνώση και ικανούς στον λόγο; γιατί, ενώ δίδασκε στις συναγωγές, κανείς από τους γραμματείς και τους Φαρισαίους δεν τον ακολούθησε και δεν πίστεψε στην διδασκαλία του, πέρα από τον Νικόδημο, ο οποίος μάλιστα τον επισκέφθηκε νύχτα; μήπως ο Χριστός με τον τρόπο του περιφρόνησε την ανθρώπινη σοφία; Όχι, δεν την περιφρόνησε‧ εξάλλου η ανθρώπινη γνώση και σοφία, δώρο του Θεού στον άνθρωπο είναι. Αλλά το κριτήριο του Χριστού για την επιλογή των μαθητών του δεν είναι η γνώση αλλά η ταπεινοφροσύνη, δεν είναι η σοφία αλλά η αγάπη, δεν είναι ο νους αλλά η καρδιά.
Ο Θεός αγάπη εστί. Γι αυτό και συνέστειλε την θεότητά του και χωρίς να πάψει να είναι Θεός έγινε και άνθρωπος συνάμα, για να λυτρώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά του θανάτου, και ταπεινώθηκε και λοιδορήθηκε, και συκοφαντήθηκε και υπέμεινε τον σταυρό και τον θάνατο για χάρη μας. Η άκρα φιλανθρωπία του Θεού υπαγορεύει και την άκρα ταπείνωση του Υιού και Λόγου του Θεού‧ και κατά τον ίδιο λόγο η ταπεινή καρδιά γίνεται η πλέον δεκτική της κατά Θεόν αγάπης. Ο ταπεινόφρων άνθρωπος δεν καυχάται για τίποτα δικό του, και γι αυτό έχει πνεύμα μαθητείας‧ ακόμα κι αν είναι ο σοφότερος των ανθρώπων, ομολογεί σαν τον Σωκράτη ότι δεν ξέρει τίποτα και με τον τροπο αυτό, καθιστώντας δηλαδή τον εαυτό του φτωχό και μη επαιρόμενος, συνεχίζει να πλουτίζει σε σοφία. Γι αυτό στον πρώτο από τους Μακαρισμούς ο Χριστός λέει: «Μακάριοι οἱ πτωχοὶ τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» [2].
Ο Χριστός δεν κάλεσε τους σοφούς γιατί ήταν υπερήφανοι, γιατί αποκαλούσαν τους εαυτούς τους δασκάλους και δεν ήταν επομένως δυνατόν να δεχτούν ότι έχουν ανάγκη μαθητείας, γιατί ξεχώριζαν τον εαυτό τους από τον λαό τον οποίο μάλιστα περιφρονούσαν και τον χρησιμοποιούσαν για να προβάλλουν την υπεροχή τους και για να επιθέτουν στους ώμους του δυσβάστακτα φορτία. Ο Χριστός δεν κάλεσε τους γραμματείς και τους Φαρισαίους γιατί ήταν σκληροκάρδιοι και προτίμησαν να βγάλουν από την μέση αυτόν που μιλούσε στις καρδιές των ανθρώπων, παρά να τον ακούσουν και οι ίδιοι και να μετανοήσουν.
Ο Χριστός κάλεσε για μαθητές του τους ταπεινούς, τους άδολους, τους ανθρώπους με ζέση και πίστη στην καρδιά τους, ακόμα κι αν ήταν διώκτες του σαν τον νομομαθή και κοσμογυρισμένο Παύλο. Και μάς καλεί όλους, είτε είμαστε απλοί άνθρωποι είτε μορφωμένοι, να καθίσουμε με ταπεινοφροσύνη σιμά στα πόδια του σαν την Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, να ανοίξουμε τα ώτα της καρδιάς μας, να αφουγκραστούμε τα λόγια του, λόγια ζωής αιωνίου, να θερμάνουμε την καρδιά μας με την ζέση της πίστεως και με την αγάπη του Θεού.
Ο κόσμος μας, αδελφοί χριστιανοί, έχει γεμίσει δασκάλους και διδάκτορες και σοφούς. Ο καθένας χρίζεται αυθεντία και δημιουργεί δική του σχολή και προσπαθεί να σύρει τον περίγυρό του στον δρόμο που ο ίδιος χάραξε. Κάποιοι επιχειρούν μάλιστα να ξαναγράψουν το Ευαγγέλιο, με τρόπο επιστημονικό, και βάζουν την γνώση τους πάνω από τον Χριστό και από την Εκκλησία του. Δεν ευθύνεται η γνώση γι αυτό το φαινόμενο ούτε η επιστήμη, αλλά η έπαρση όσων εκ των μορφωμένων ανθρώπων νομίζουν ότι είναι σπουδαίοι και τρανοί. Ο Θεός όμως αντιτάσσεται στους υπερήφανους και δίνει την χάρη του στους ταπεινούς. Γι αυτό, αδελφοί, ας προσεγγίζουμε τον Χριστό αλλά και τους αδελφούς μας όχι σαν δάσκαλοι αλλά με πνεύμα μαθητείας, με ταπεινοφροσύνη, με απλότητα, με τον νου αλλά και με την καρδιά, με πίστη και με αγάπη, για να γίνουμε δοχεία της χάριτός του και κληρονόμοι των αιωνίων αγαθών της Βασιλείας του. Αμήν.
------------------
1. Ματθ. δ’ 18-23., 2. Ματθ. ε’ 3.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή Γ΄ Ματθαίου
25 Ιουνίου 2022
Το φως του κόσμου
Τις δύο προηγούμενες Κυριακές, αδελφοί χριστιανοί, μάς δίδαξε ο Χριστός την ιεράρχηση των πραγμάτων και των προσώπων στην ζωή μας, με πρωταρχική την αγάπη προς τον ίδιο, και είδαμε πώς οι πρώτοι από τους αγίους αποστόλους έκαναν πράξη αυτή την προτροπή, αφού εγκατέλειψαν τα πάντα στο κάλεσμά του και τον ακολούθησαν. Με την σημερινή περικοπή του ιερού Ευαγγελίου, η οποία αποτελεί μέρος της επί του όρους ομιλίας, ο Χριστός μάς διδάσκει ότι ο άνθρωπος που είναι προσκολλημένος στα επίγεια αγαθά δεν δύναται να έχει στην ψυχή του τον φωτισμό του Θεού.
«Το λυχνάρι του σώματος, είπε ο Κύριος, είναι ο οφθαλμός. Όταν λοιπόν ο οφθαλμός σου είναι απλός, όλο σου το σώμα είναι φωτεινό‧ όταν όμως είναι πονηρός, όλο το σώμα σου θα είναι σκοτεινό. Αν λοιπόν το εντός σου φως είναι σκοτάδι, το σκοτάδι πόσο είναι; Ουδείς δύναται να δουλεύει σε δύο κυρίους‧ γιατί ή θα μισήσει τον ένα και τον άλλο θα αγαπήσει, ή θα υπομείνει τον ένα και τον άλλο θα καταφρονήσει. Δεν δύνασθε να δουλεύετε και για τον Θεό και για τον πλούτο. Γι αυτό σάς λέω μην μεριμνάτε με την ψυχή σας τί θα φάτε και τί θα πιείτε, ούτε με τί θα ενδύσετε το σώμα σας‧ η ψυχή δεν είναι παραπάνω από την τροφή και το σώμα από το ένδυμα; ρίξτε το βλέμμα σας στα πτηνά του ουρανού, ότι δεν σπέρνουν ούτε θερίζουν ούτε συνάγουν σε αποθήκες, και ο πατέρας σας ο επουράνιος τα τρέφει‧ εσείς δεν διαφέρετε πολύ από αυτά; και ποιός από εσάς δύναται να προσθέσει στο μπόι του έναν πήχη; και για τα ενδύματα γιατί μεριμνάτε; μάθετε καλά πώς αυξάνουν τα κρίνα του αγρού‧ δεν κοπιάζουν ούτε γνέθουν, κι όμως σάς λέω ότι ούτε ο Σολομώντας στην μεγάλη του δόξα δεν ντυνόταν τόσο περίλαμπρα όπως ένα από αυτά. Αν λοιπόν το χορτάρι του αγρού, το οποίο σήμερα είναι και αύριο ρίχνεται στον κλίβανο, ο Θεός το ενδύει με τέτοιο τρόπο, πολύ περισσότερο δεν θα φροντίσει για σάς, ολιγόπιστοι; Μη λοιπόν μεριμνήσετε αναλογιζόμενοι τί θα φάμε και τί θα πιούμε ή τί θα ντυθούμε, γιατί όλα αυτά τα αναζητούν οι εθνικοί και γιατί γνωρίζει ο πατέρας σας ο ουράνιος ότι όλα αυτά τα έχετε ανάγκη. Αλλά να ζητάτε πρώτα την βασιλεία του Θεού και την δικαιοσύνη αυτού, και όλα αυτά θα σάς δοθούν επιπροσθέτως». [1]
Ο Χριστός χρησιμοποιεί το παράδειγμα του σώματος για να μιλήσει για τον εντός μας φωτισμό‧ όπως δηλαδή το φως του σώματος προέρχεται από τα μάτια, γιατί χωρίς αυτά όλη η ζωή του ανθρώπου και οι δραστηριότητές του βρίσκονται μέσα στο αισθητό σκοτάδι, κατά τον ίδιο τρόπο ο νους είναι ο λύχνος της ψυχής, ο οποίος την φωτίζει και την καθοδηγεί ώστε να λαμβάνει τις σωστές αποφάσεις. Δεν είναι δυνατόν, μάς λέει ο Χριστός, να είναι ταυτόχρονα προσκολλημένος ο νους μας στις βιοτικές μέριμνες και στον Θεό. Αν πολυπραγμονούμε για πράγματα εφήμερα και γήινα, σκοτούρες τις ονομάζει εύστοχα η λαϊκή σοφία, τότε ο νους μας θα είναι σκοτισμένος και συνακόλουθα η ψυχή μας, αφού θα παραμένει προσκολλημένη σε τούτες τις έγνοιες‧ τότε δεν θα μάς περισσεύει χρόνος για να στρέψουμε τον οφθαλμό της ψυχής, δηλαδή τον νου, προς τά επάνω, ούτε να ασχοληθούμε με την δικαιοσύνη του Θεού. Πόσες διαμάχες, πόσοι πόλεμοι, πόσες καταστροφές δεν γίνονται και σήμερα για τον πλούτο, για το κέρδος, για την εκμετάλλευση των πόρων της φύσεως και του ιδρώτα των ανθρώπων... Αλλά και ο καθημερινός βίος σε ολόκληρο τον κόσμο δεν στρέφεται γύρω από τίποτα άλλο, παρά από την αγωνία πολλών εκατομμυρίων ανθρώπων να ικανοποιήσουν τις βιοτικές τους ανάγκες προκειμένου να νικήσουν, προσωρινά, τον θάνατο που τους απειλεί, την στιγμή που άλλοι τόσοι, εξίσου απεγνωσμένα, αγωνίζονται να κορέσουν την πλεονεξία τους ικανοποιώντας περιττές και άρα ψεύτικες ανάγκες όπως η συσσώρευση πλούτου, η απόκτηση πολυτελών αντικειμένων, η επίδειξη ακριβών ενδυμάτων και λοιπά. Σε τούτο το σκηνικό ο καθένας φαντάζει εχθρός και επίβουλος της ευτυχίας ή της επιβίωσης του άλλου, ειδικά σε καιρούς εκτάκτων αναγκών ή ακόμα και στον φόβο ελλείψεως κάποιων αγαθών. Αν αυτό δεν είναι σκοτάδι, τότε τι είναι; γιατί άλλο είναι οι βιοτικές ανάγκες, άλλο οι καταναλωτικές συνήθειες και άλλο η ακόρεστη πλεονεξία στην οποία οδηγούν τόσο η ανάγκη όσο και η πολυτέλεια.
«Ζητεῖτε πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν», μάς λέει ο Χριστός. Η δικαιοσύνη του Θεού δεν είναι άλλη από την άπειρη αγάπη του και από την άκρα φιλανθρωπία του. Δικαιοσύνη δεν είναι η αρπαγή, ακόμα κι αν οι ανθρώπινοι νόμοι την θεωρούν νόμιμη, αλλά η προσφορά ακόμα και από το υστέρημά μας, η ταπείνωση, η αυτοθυσία, η υπομονή, η μακροθυμία, η συγγνώμη· γιατί αποτελούν εκφράσεις γνήσιας, αληθινής αγάπης. Με αυτόν τον τρόπο δύναται ο νους να φωτιστεί και να προκόψει κατά Θεόν‧ και φως του κόσμου δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον Χριστό:
«Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ' ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς» [2].
Ας εγκαταλείψουμε, επομένως, αδελφοί χριστιανοί, κάθε βιοτική μέριμνα, σύμφωνα με την προτροπή που μάς δίνει σήμερα ο Κύριός μας, και ας προσευχόμαστε να φωτίζει τον νου και την ζωή μας, ως εξής: «Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον, σημειωθήτω ἐφ’ ἡμᾶς τὸ φῶς τοῦ προσώπου σου, ἵνα ἐν αὐτῷ ὀψώμεθα φῶς τὸ ἀπρόσιτον, καὶ κατεύθυνον τὰ διαβήματα ἡμῶν πρὸς ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν σου· πρεσβείαις τῆς παναχράντου σου Μητρός, καὶ πάντων σου τῶν ἁγίων. Ἀμήν».
------------------
1. Ματθ. στ’ 22-33., 2. Ιω. η’ 12.
π.Χ.Β.