ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 2 Ὀκτωβρίου 2022
ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΛΟΥΚΑ
Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, αγαπητοί μου αδελφοί, μας αναφέρει έναν από τους σπουδαιότερους Λόγους του Κυρίου σχετικά με την συμπεριφορά μας προς τον πλησίον. Συγκεκριμένα μας λέγει: «όπως θέλετε να φέρονται σ’ εσάς οι συνάνθρωποί σας, έτσι παρομοίως και εσείς να τους συμπεριφέρεστε». Η φράση αυτή αποτελεί το χρυσό κανόνα που πρέπει να διέπει διαχρονικά τις σχέσεις όλων των ανθρώπινων κοινωνιών. Κάθε άνθρωπος είναι ιερό πρόσωπο, κατ’ εικόνα πλασμένο και καθ’ ομοίωση του Τριαδικού Θεού. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο οι σχέσεις μας προς τους αδελφούς μας να διέπονται από αγάπη και θυσιαστική προσφορά. Όπως ακριβώς μας διδάσκει με το παράδειγμά Του ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός, το Β΄ πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, ο οποίος από αγάπη προς το πλάσμα Του, τον άνθρωπο, σαρκώθηκε, υπέμεινε το Σταυρικό Θάνατο και, με την ένδοξη Ανάστασή Του, μας χάρισε την κατά χάρη σωτηρία μας. Ιδιαίτερα για όσους είμαστε βαπτισμένα μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, στη συνέχεια της σημερινής ευαγγελικής περικοπής η φράση του Κυρίου: «ν ‘ αγαπάτε τους εχθρούς σας», πράττοντας το καλό απέναντί τους ανιδιοτελώς,αποτελεί τον οδοδείκτη της πνευματικής μας πορείας στον αγώνα μας να είμαστε συνειδητοί χριστιανοί. Μιμούμενοι τον Κύριο και τους Αγίους Του προσπαθούμε να προσφέρουμε άδολη αγάπη προς το συνάνθρωπο, ανεξαρτήτως φύλου και εθνικότητος. Ο πνευματικός αγώνας μας είναι δύσκολός, διότι χρειάζεται να αποκτήσουμε τη σπουδαία αρετή της συγχώρησης προς τους εχθρούς μας και να προσφέρουμε, θυσιάζοντας όλο μας το είναι για τη σωτηρία και την επιστροφή όλων των ανθρώπων στην προπτωτική, παραδείσια κατάσταση και τους κόλπους της Εκκλησίας μας, μηδέ εξαιρουμένων, όπως προείπαμε, και των εχθρών της πίστεώς μας, με την ελεύθερη βεβαίως θέληση τους. Σκοπός αυτής της πνευματικής πορείας μας είναι να γίνουμε «Υιοί του Υψίστου», κατά το ευαγγελικό ανάγνωσμα, δηλαδή κατά χάρη παιδιά του Θεού. Αυτός ο στόχος ασφαλώς δεν επιτυγχάνεται μόνο με τις δικές μας προσπάθειες και δυνάμεις, αλλά και με τη συνειδητή μετοχή μας στη μυστηριακή ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπου η χάρις του Αγίου Πνεύματος μας αξιώνει να οδηγηθούμε στη θέωση. Όπως αναφέραμε παραπάνω, η αρετή του να συγχωρούμε και ν’ ανεχόμαστε τα λάθη και τις αδικίες του πλησίον μας απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, ταπείνωση, αδιάκοπη προσευχή και μετοχή στα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας μας, ιδιαιτέρως στα μυστήρια της ιεράς εξομολόγησης και της Θείας Ευχαριστίας. Πρότυπα μας είναι οι Άγιοι, συνοδοιπόροι στον αγώνα μας, οι οποίοι αντλώντας παράδειγμα από τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό, ζητούσαν τη συγχώρεση των διωκτών τους, εφαρμόζοντας στην πράξη την προσταγή Του να είμαστε οικτίρμονες, δηλαδή φιλεύσπλαχνοι, όπως οικτίρμων είναι ο ουράνιος Θεός Πατέρας μας. Έτσι και ο τιμώμενος σήμερα Άγιος Κυπριανός, από όργανο του διαβόλου ως ξακουστός μάγος, αφού μετανόησε ειλικρινά, βαπτίσθηκε Χριστιανός. Με τον αγώνα του και με τη φιλευσπλαχνία του Χριστού, αξιώθηκε να γίνει επίσκοπος Καρχηδόνας, μαρτυρώντας για την πίστη του. Χαρακτηριστική είναι η φράση του σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος ενσωματώνεται στο Σώμα της Εκκλησίας μόνο με το Βάπτισμα και οφείλει ν’ αγωνιστεί για την παραμονή του σ’ αυτή, διότι εκτός Εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία. Κλείνοντας, ας παρακαλέσουμε τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό, διά πρεσβειών των Αγίων, να μας αξιώσει να είμεθα φιλεύσπλαχνοι και μακρόθυμοι προς τους εχθρούς μας. Αν προσπαθήσουμε, ξεκινώντας μέσα από το χώρο της εκκλησιαστικής μας κοινότητας, να συγχωρούμε αυτούς που μας βλάπτουν και να δείχνουμε ανοχή στα σφάλματα των αδελφών μας, τότε θα σταματήσει να κυριαρχεί στον κόσμο το μίσος και οι ταραχές οιασδήποτε μορφής και με τη Χάρη του Θεού οι κοινωνίες μας θα μεταμορφωθούν εν Χριστώ σε γαλήνη και ειρηνική συνύπαρξη.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 9 Ὀκτωβρίου 2022
ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΛΟΥΚΑ
Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα από το κατά Λουκά Ευαγγέλιο περιγράφει την ανάσταση του μονάκριβου γιου μιας χήρας στην πόλη Ναΐν από τον Κύριο. Η περικοπή αυτή του Ευαγγελίου θίγει ένα σπουδαίο θέμα που αφορά στην ύπαρξή μας και είναι πολύ ενδιαφέρουσα η θεολογική ερμηνεία του. Στο Ευαγγέλιο αναφέρονται άλλες δύο περιπτώσεις αναστάσεων, στη μία περίπτωση ο Χριστός ανέστησε την κόρη του Ιαείρου και στην άλλη ανέστησε τον Λάζαρο, ο οποίος ήταν ήδη νεκρός για τέσσερεις ημέρες. Η ανάσταση του Λαζάρου έγινε λίγες ημέρες πριν να οδηγηθεί εκουσίως και ο Ίδιος στο σταυρικό θάνατο και την ένδοξο Ανάστασή Του, με την Οποία κατέλυσε την ισχύ του θανάτου και της αμαρτίας, η εξουσία των οποίων είχε υποδουλώσει το ανθρώπινο γένος μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων.
Τα ευαγγελικά κείμενα περιγράφουν τα γεγονότα των αναστάσεων που επιτέλεσε ο Κύριος, για να φανερώσουν ότι Αυτός είναι η πηγή της Αιώνιας Ζωής που μας χάρισε με την Ανάστασή Του και να δείξουν ότι ο θάνατος είναι κάτι το παροδικό, το οποίο δεν δημιουργήθηκε από το Θεό. Η συγκεκριμένη περιγραφή της Ανάστασης στη Ναΐν έρχεται σαν συνέχεια του ευαγγελικού αναγνώσματος της περασμένης Κυριακής, η οποία αναφέρεται στη φιλευσπλαχνία του Τριαδικού Θεού. Έτσι λοιπόν, βλέπουμε τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό, το β΄πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, από φιλευσπλαχνία προς τα πεπτωκότα τέκνα Του, να συμπονά τη χήρα μητέρα που κήδευε το μοναχοπαίδι της. Ως Θεάνθρωπος, δια των ενεργειών της θεότητάς Του, επανέφερε τον νέο από τον θάνατο στη ζωή, παραδίδοντάς Τον στη μητέρα του. Να επισημάνουμε σ’ αυτό το σημείο, ότι τόσο Τον συμπόνεσε αυτό το θλιβερό γεγονός του θανάτου, ώστε ήταν μια από τις ελάχιστες φορές που ο Κύριος προχώρησε σε θαυματουργική ενέργεια χωρίς να το ζητήσουν εκείνοι που είχαν ανάγκη τη θεϊκή επέμβαση. Η ευαγγελική περικοπή κλείνει με την αντίδραση του πλήθους που ήταν αυτόπτες μάρτυρες της ανάστασης του νέου, τους οποίους κατέλαβε δέος και δόξασαν το Θεό αναφωνώντας: «Μεγάλος προφήτης μας εμφανίστηκε, ήρθε ο Θεός να σώσει το λαό Του».
Όπως προαναφέραμε, κατά την διδασκαλία του Ευαγγελίου και των Αγίων θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας μας, ο θάνατος και γενικότερα κάθε κακό δεν είναι δημιούργημα του Θεού, ο Οποίος δημιούργησε τον κόσμο «καλά λίαν», αλλά αποτέλεσμα της παρακοής των Πρωτοπλάστων, που πίστεψαν στην πλάνη του διαβόλου, κατά την οποία, εάν παράκουαν την θεϊκή εντολή και έτρωγαν από τον απαγορευμένο καρπό, θα γίνονταν αθάνατοι. Εξαιτίας, λοιπόν, της παράβασης της εντολής, οι προπάτορες μας εκδιώχθηκαν από τον παράδεισο, διότι εισήλθε στο ανθρώπινο γένος η αμαρτία και ο θάνατος. Ο θάνατος δεν αποτελεί τιμωρία του ανθρώπου για την παρακοή του, αλλά, σύμφωνα με τους πατέρες της Εκκλησίας μας, έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα, με σκοπό να μην γίνει το κακό αθάνατο και να μην υποφέρει εις το διηνεκές η ανθρωπότητα και η κτίση. Έτσι, πριν την έλευση του Θεανθρώπου στον κόσμο και την ιστορία, το ανθρώπινο δράμα, η παρουσία των θνητών τερμάτιζε με το τέλος της επίγειας ζωής. Ο Τριαδικός Θεός, όμως, από άκρα ευσπλαχνία προς τα απολωλότα πλάσματα Του εφάρμοσε το σχέδιο της Θείας Οικονομίας για την επιστροφή τους στην παραδείσια κατάσταση. Για τη σωτηρία μας, ο Υιός του Θεού, ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός, Σαρκώθηκε και εκτός από τη θεία Του φύση προσέλαβε και την ανθρώπινη φύση, όπου με το εκούσιο Σταυρικό Πάθος και την ένδοξο Ανάσταση Του συνέτριψε το θάνατο, ενώ με την Ανάληψή Του ανακαίνισε την ανθρώπινη φύση, επαναφέροντάς την στο αρχικό της θείο κάλλος. Στη συνέχεια, με την έλευση του Παρακλήτου, του γ’ προσώπου της Αγίας Τριάδος, κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, μας προσφέρει μέσα από το μυστήριο του Βαπτίσματος και τη συνειδητή μετοχή μας στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας τη δυνατότητα να οδηγηθούμε κατά χάρη στην θέωση και στην αιώνιο κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό στην ουράνιο βασιλεία Του.
\Ο θάνατος αποτελεί πλέον το πέρασμα για την αιώνιο ζωή. Το θνητό σώμα μας αναπαύεται προσωρινά χωριστά από την ψυχή μας μέχρι την Έσχατη Ημέρα της Κρίσεως, όπου θα ενωθεί άφθαρτο με την ψυχή μετέχοντας στην αιώνια βασιλεία των ουρανών. Γι’ αυτό και οι Χριστιανοί αποκαλούν τους τόπους όπου αναπαύονται οι νεκροί κοιμητήρια. Επομένως, χρειάζεται πάντοτε ως αληθινοί πιστοί Χριστιανοί να ενθυμούμεθα, ότι η επίγεια ζωή είναι περίοδος πνευματικής άσκησης, είναι καιρός μετάνοιας και σε συνδυασμό με τη συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας προετοιμαζόμαστε να καταστούμε, κατά την Δευτέρα Παρουσία, άξιοι κοινωνοί της αιώνιας βασιλείας, ώστε το τέλος του θνητού βίου να θεωρείται περίοδος ανάπαυσης από τις θλίψεις της παρούσης ζωής, προσδοκώντας την ημέρα της Μελλούσης Κρίσεως. Γι’ αυτό δεν πρέπει να θλιβόμαστε, αλλά, με πίστη προς τον Κύριο και εγκαρτέρηση, ν’ ανεχόμαστε την ώρα του αποχωρισμού των αγαπημένων μας προσώπων. Ιδιαίτερα είναι αναγκαίο το έντονο ενδιαφέρον μας και η συμπαράστασή μας προς τις οικογένειες που πενθούν τους προσφιλείς τους ανθρώπους, αλλά και η αδιάκοπη προσευχή μας για παρηγοριά των τεθλιμμένων, καθώς και για την ανάπαυση των ψυχών των κεκοιμημένων αδελφών μας. Άλλωστε, η φροντίδα της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας για τους κοιμηθέντες είναι αδιάκοπη στην κοινή λατρεία της και οφείλουμε να συμμετέχουμε ενεργά με τη μνημόνευση των ονομάτων των τεθνεώτων, με τις επιμνημόσυνες ακολουθίες ,με τα δύο Ψυχοσάββατα, καθώς και σε όλες τις ημέρες του Σαββάτου που είναι αφιερωμένες στους γνωστούς και αφανείς κοιμηθέντες αδελφούς μας.
Σ’ αυτό το σημείο, ας κλείσουμε την αναφορά μας στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα με την παρακλητική δέηση της Εκκλησίας να έχουμε «Χριστιανά τα τέλη της ζωής μας, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά και να σταθούμε με καλή απολογία ενώπιον του φοβερού βήματος του Κυρίου» και με τη χάρη του Αναστηθέντος Κυρίου, δια των πρεσβειών των Αγίων Του, ν’ αξιωνόμαστε να αντιμετωπίζουμε τα θλιβερά γεγονότα και τις δοκιμασίες του επίγειου βίου μας με χριστιανικό φρόνημα.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 16 Ὀκτωβρίου 2022
ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΛΟΥΚΑ
Με τη σημερινή ευαγγελική περικοπή από το κατά Λουκά Ευαγγέλιο, η οποία αναφέρεται στη γνωστή σε όλους της παραβολή του σπορέως, ξεκινά η νέα ιεραποστολική και κατηχητική περίοδος στα πλαίσια των ποιμαντικών δράσεων της Εκκλησίας της. Με αφορμή της αγροτικές φθινοπωρινές εργασίες των γεωργών, της είναι αυτή την εποχή του έτους η σπορά των αγρών, αντιπαραβάλλεται η συγκεκριμένη παραβολή του Κυρίου. Με τον σπόρο παρομοιάζεται ο λόγος του Θεού. Το χωράφι συμβολίζει της ψυχές που δέχονται την ευαγγελική αλήθεια και, ανάλογα με την δεκτικότητα του καθενός και την πνευματική του προθυμία, καλλιεργεί το Θείο Λόγο, ώστε να καρποφορήσει στην πράξη. Σπορέας είναι ο Κύριος, ο Οποίος Σαρκώθηκε για να κηρύξει το Ευαγγέλιο για τη σωτηρία της, και μετά την Ανάληψη Του, σύμφωνα με την εντολή Του, οι Απόστολοι και εν συνεχεία τα βαπτισμένα μέλη της Εκκλησίας Του είναι εκείνοι οι σπορείς που πορεύονται στα πέρατα του κόσμου για να διδάξουν την χριστιανική αλήθεια και να βαπτίζουν στο όνομα της Αγίας Τριάδος.
Στη συνέχεια του ευαγγελικού αναγνώσματος, ο Κύριος ανταποκρίνεται στην παράκληση των μαθητών Του να της ερμηνεύσει κατ’ ιδίαν την παραβολή που κήρυξε πρωτύτερα στο πλήθος. Αυτή η ιδιαίτερη ερμηνεία του Ευαγγελίου σημαίνει, ότι είναι απαραίτητη η ελεύθερη και πρόθυμη συγκατάθεση αυτών της οποίους απευθύνεται ο ευαγγελικός λόγος. Με το έδαφος, λοιπόν, όπου πέφτει ο καρπός του γεωργού, ομοιάζουν οι κατηγορίες των ακροατών που δέχονται το Λόγο του Θεού και εναπόκειται στη δική της πνευματική ευθύνη και ωριμότητα να εφαρμόσουν βιωματικά τα όσα διδάχθηκαν από της κήρυκες του Ευαγγελίου και της Ιεράς Παράδοσης της Εκκλησίας. Μία κατηγορία ακροατών είναι όσοι γίνονται γνώστες της χριστιανικής διδασκαλίας, αλλά λόγω της πνευματικής της αναλγησίας, υποδουλωμένοι στα αμαρτωλά πάθη της, δεν την αποδέχονται και γίνονται υποχείρια των πονηρών δυνάμεων, της συμβαίνει με το σπόρο που πέφτει στο δρόμο και χάνεται ή τον τρώνε τα πτηνά. Μία άλλη κατηγορία είναι όσοι είναι βαπτισμένα μέλη της Εκκλησίας, ακούν πρόθυμα τα ιερά κηρύγματα, στέκονται στον τύπο της λατρείας, πιστεύουν επιφανειακά, κατά τρόπο θα λέγαμε μαγικό, σε θαύματα και με την πρώτη δοκιμασία, επειδή δεν έχουν γερές πνευματικές ρίζες, ολιγοπιστούν, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται από της κόλπους της Εκκλησίας. Μοιάζουν, δηλαδή, με το σπόρο της παραβολής που ρίχνεται σε πετρώδες έδαφος και δεν μπορεί να ριζώσει. Της, υπάρχει και η κατηγορία εκείνη των Χριστιανών, οι οποίοι αρχικά με ζέση ενδιαφέρονται να εφαρμόσουν και στην πράξη το Θείο Λόγο, της, δεν προσπούν να παραμείνουν αμέριμνοι από της κοσμικές φροντίδες, που δεν ωφελούν την ψυχή, και έτσι αυτές σαν αγκάθια καταπνίγουν τον αγώνα για την πνευματική της ανάπτυξη, καθιστώντας της ανενεργούς στην κατά Χριστό μεταμόρφωσή της.
Τέλος, υπάρχει και η μερίδα εκείνη των πιστών που έχουν καλή διάθεση και αγωνίζονται πνευματικά, με τα λόγια του Κυρίου και τη διδασκαλία της Εκκλησίας να διέπουν όλη της την ύπαρξη. Κύρια φροντίδα της είναι ο αδιάκοπος προσωπικός αγώνας για την κάθαρση της καρδιάς της από τα αμαρτωλά πάθη, ενώ, με την συνειδητή μετοχή της στα ιερά μυστήρια της Εκκλησίας και τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, επιδιώκουν ο ευαγγελικός και πατερικός λόγος να καρποφορήσει σε έργα αρετής, τα οποία οδηγούν στην κατά Θεό ομοίωση. Αποτελούν το γόνιμο έδαφος που καλοκάγαθα δέχονται της θείες δωρεές και προσπαθούν να καρποφορήσουν με υπομονή.
Αυτή την κατηγορία των ακροατών, που δέχονται καλοπροαίρετα και αγωνίζονται ολόθερμα να βιώσουν εμπράκτως όσα διδάσκει το Ευαγγέλιο και η Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας, οφείλουμε, αγαπητοί μου αδελφοί, να της μιμηθούμε στον πνευματικό της αγώνα, να αξιοποιήσουμε, όσο επιτρέπει η Θεία Χάρις, σύμφωνα με της δυνατότητες της, τα χαρίσματα που της χορηγήθηκαν από το Άγιο Πνεύμα. Να έχουμε, της, ενεργό συμμετοχή στη μυστηριακή ζωή, ιδιαιτέρως στα μυστήρια της ιεράς εξομολόγησης και της Θείας Ευχαριστίας, ώστε καθαροί από της αμαρτίες της να αξιωθούμε την κατά χάρη θέωσή της.
Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να επισημανθεί, ότι ένα από τα πιο σημαντικά μέσα για την πνευματική γονιμοποίηση των λόγων του Ευαγγελίου αποτελεί η κατήχηση των νεαρών μελών της Εκκλησίας. Διότι, από την παιδική ηλικία, η οποία χαρακτηρίζεται από αθωότητα, τα παιδιά αποδέχονται πιο πρόθυμα τα ιερά νάματα της Ορθόδοξης πίστης και οικειοποιούνται πιο εύκολα τη Θεία Λατρεία. Γι’ αυτό, με αφορμή τη σημερινή παραβολή του σπορέως, ξεκινά συνήθως η νέα κατηχητική περίοδος και πρέπει πρόθυμα να στηρίξουμε, με οποιοδήποτε τρόπο και ανάλογα με τα χαρίσματα που έχουν δοθεί στον καθένα της, αυτή τη διακονία. Έχει μεγάλη σημασία τη σημερινή εποχή των πολλών πνευματικών αγκαθιών, που εμποδίζουν την χριστιανική διαπαιδαγώγηση, να εντείνουμε της προσπάθειες, ώστε τα νεώτερα μέλη της Εκκλησίας να αποτελέσουν με τη Χάρη του Τριαδικού Θεού της ελπιδοφόρους καρπούς που θα πληρώσουν άξια στο μέλλον το Σώμα της Εκκλησίας, με Κεφαλή τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 23 Ὀκτωβρίου 2022
ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ
Tο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα αναφέρεται στη θαυματουργική επέμβαση του Κυρίου με τη θεραπεία του δαιμονιζόμενου στην περιοχή των Γαδαρηνών. Ο δυστυχής αυτός άνθρωπος, από το κατ’ εικόνα δημιούργημα του Θεού, είχε καταντήσει μία άθλια ύπαρξη που υπέφερε βασανιστικά από τις πονηρές δυνάμεις. Τόσο προκαλούσε στους συνανθρώπους του τον τρόμο και την αποστροφή, ώστε να έχει εξοβελιστεί στο τόπο όπου υπήρχαν μνήματα. Το γεγονός αυτό της συνάντησης του Χριστού με τον από πολλά δαιμόνια βασανιζόμενο άνθρωπο θέλει να μας υπενθυμίσει την ύπαρξη του Σατανά και των πονηρών ταγμάτων του. Ο διάβολος είναι ο μοναδικός εχθρός μας, ο οποίος στην κυριολεξία μισεί θανάσιμα το αγαπημένο πλάσμα του Θεού, τον άνθρωπο, και γι’ αυτό παραπλάνησε τους πρωτόπλαστους με το να τους παρασύρει στην παρακοή και στην έξωση από τον Παράδεισο. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε ή να αγνοούμε την ύπαρξη του πονηρού και των οργάνων του, οφείλουμε να προσέχουμε να μην αντιστρατευόμαστε από το θέλημα του Κυρίου, για να μην καταντήσουμε υποχείρια των αντίθεων δυνάμεων, όπως συνέβη στον κάτοικο της περιοχής των Γαδαρηνών. Επανερχόμενοι στην ευαγγελική διήγηση από το κατά Λουκά Ευαγγέλιο, η αντίδραση του δαιμονισμένου απέναντι στη θέα του Ιησού Χριστού ήταν αποκαλυπτική και ομολογεί τη Θεότητα του Ιησού. Αποκαλώντας Τον «Ιησού, Υιέ του Θεού, του Υψίστου», απορεί τι σχέση μπορεί να έχει η πηγή του Αγαθού, το Φως, με το κακό και το σκοτάδι, ικετεύοντας τον Υιό του Θεού να μην τον βασανίσει. Παρατηρούμε στη σκηνή αυτή την απόλυτη θεϊκή εξουσία του Χριστού έναντι των ορατών και αοράτων δυνάμεων, με αποτέλεσμα η πανουργία του διαβόλου και των οργάνων του να είναι ανίσχυρη, να τρέμουν ενώπιον του Δημιουργού Τους, αναμένοντας την αιώνια καταδίκη, λόγω της ανυπακοής τους, κατά την ημέρα της Έσχατης Κρίσεως. Στη συνέχεια, ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός, το Β’ πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, Διέταξε το πονηρό πνεύμα να εξέλθει από τον ταλαίπωρο άνθρωπο. Η ενέργεια αυτή του Θεανθρώπου μας φανερώνει το σκοπό της Ενσαρκώσεως Του, ο οποίος είναι η απέραντη ευσπλαχνία και η αγάπη Του για το απολωλός τέκνο Του, τ’ οποίο εξαπατήθηκε από τον πονηρό, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στην αμαρτία και το θάνατο. Για αυτό, λοιπόν, με την επίγειο δράση, και μετά την τριήμερο εκ νεκρών ένδοξο Ανάσταση, καθώς και με την Ανάληψη Του στα δεξιά του Θεού Πατρός, αποκατέστησε την ανθρώπινη φύση στο καθ’ ομοίωση και κατ’ εικόνα, όπως ήταν στην παραδείσια κατάσταση της. Επίσης, ο διάλογος του Ιησού Χριστού με το πλήθος των δαιμονίων, που καταδυνάστευαν τον αποξενωμένο άνθρωπο από την κοινωνία των Γαδαρηνών, θέλει να μας συστήσει την προσοχή μας, να μην παρεκκλίνουμε από τη διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης. Υπάρχει ο κίνδυνος αποκομμένοι σταδιακά από τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος, τις οποίες χορηγούν τα μυστήρια της Εκκλησίας, να υποδουλωθούμε εντελώς στις ποικίλες δαιμονικές ενέργειες που οδηγούν στην απώλεια, στον ψυχικό θάνατο. Αλλά, δεν χρειάζεται να απελπιζόμαστε, διότι, με το σωτηριώδες έργο του Χριστού και την ίδρυση της Εκκλησίας Του, μας δόθηκε η ευκαιρία όσο αμαρτωλοί και αν είμαστε, αν μετανοήσουμε ειλικρινά και απαρνηθούμε τα έργα του σκότους, να αξιωθούμε την κατά χάρη κοινωνία μαζί Του. Έτσι, με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος μας προσφέρει δια του μυστηρίου της ιεράς εξομολογήσεως την κάθαρση από τις αμαρτίες μας και με τον αδιάκοπο πνευματικό μας αγώνα την δυνατότητα να φροντίζουμε να είμαστε εν Χριστώ σώφρονες, όπως ο Κύριος αποκατέστησε τον πρώην δαιμονισμένο, ενδεδυμένο και φρόνιμο μετά την εκδίωξη της λεγεώνας των δαιμονίων που τον βασάνιζαν.
Ένα άλλο σημείο της σημερινής ευαγγελικής περικοπής που είναι άξιο προσοχής είναι η αντίδραση των Γαδαρηνών. Όταν είδαν τον συνάνθρωπο τους θεραπευμένο να κάθεται ήρεμος κοντά στον Ιησού, ταράχθηκαν και ζήτησαν από τον Κύριο να εγκαταλείψει τον τόπο τους. Αιτία αυτής της στάσης τους ήταν η απώλεια των χοίρων που κατείχαν, τους οποίους με άδεια από τον Ιησού Χριστό παρέσυραν τα εκβληθέντα δαιμόνια στο γκρεμό. Να διευκρινίσουμε, ότι η εκτροφή χοίρων απαγορευόταν στους Εβραίους από το Μωσαϊκό Νόμο και η ενέργεια του Ιησού να επιτρέψει την καταστροφή τους από τα δαιμόνια ήθελε να τους επιτιμήσει για αυτή τους την παράβαση και να τους δώσει την αφορμή να μην παραβαίνουν το Νόμο, αλλά, αντίθετα, να εφαρμόζουν το θέλημα του Θεού. Ωστόσο, οι κάτοικοι τότε της πόλεως αυτής, αντί να συνετιστούν από τα θαυμαστά αυτά γεγονότα που επιτέλεσε ο Κύριος και να μετανοήσουν, παρέμειναν σκληρόκαρδοι, επιλέγοντας, όπως είπαμε, να διώξουν από τον τόπο τους τον Υιό του Υψίστου, τον Δημιουργό των Πάντων και να μείνουν προσκολλημένοι στα υλικά κέρδη που αποκόμιζαν από την εκμετάλλευση των ακάθαρτων ζώων, κατά παράβαση των Μωσαϊκών Διατάξεων.
Δυστυχώς, πολλές φορές οι άνθρωποι συμβαίνει να παραμερίζουν την εφαρμογή του ευαγγελικού μηνύματος και της διδασκαλίας της Εκκλησίας, παραμένοντας υποδουλωμένοι στην αμαρτία. Την αποστροφή τους αυτή την εκφράζουν με περιφρόνηση και εχθρική διάθεση προς τους κήρυκες του Θείου Λόγου. Αυτό το μίσος, που φθάνει μέχρι τον διωγμό και την εξόντωση, καταδιώκει τους πιστούς Χριστιανούς όλων των εποχών, που αγωνίζονται για τη δική τους και όλου του κόσμου σωτηρία. Έτσι και ο τιμώμενος σήμερα Άγιος, ο Απόστολος και Αδελφόθεος Ιάκωβος, ο οποίος ήταν ο πρώτος επίσκοπος της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων, καταδιώχθηκε και δέχθηκε φρικτό μαρτυρικό θάνατο από τους συμπατριώτες του Ιουδαίους, που, κυριευμένοι από εωσφορικό εγωισμό, αντιστέκονταν να δεχθούν τον κατά άνθρωπο συγγενή του, τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό, ως τον Αναμενόμενο Μεσσία, τον Υιό του Θεού, ο Οποίος με την Ανάσταση Του μας πρόσφερε τη αληθινή λύτρωση. Ο βίος και η ποιμαντική δράση του Αγίου διακρίθηκε για την δικαιοσύνη, τον ήπιο χαρακτήρα του και αυτό συνετέλεσε στην επίλυση δύσκολων ποιμαντικών προβλημάτων που ανέκυψαν στην πρώτη αποστολική Εκκλησία των Ιεροσολύμων, σχετικά με τον τρόπο αποδοχής των εθνικών Χριστιανών. Για το αν, δηλαδή, έπρεπε να εφαρμόζουν οι εθνικοί προσήλυτοι στην χριστιανική Εκκλησία τις τυπικές διατάξεις του Μωσαϊκού Νόμου. Με την συνετή όμως, επισκοπική διαποίμανσή του, συνέβαλε στην απόφαση της αποστολικής συνόδου των Ιεροσολύμων, να δέχονται τους εξ εθνικών Χριστιανούς, χωρίς την τήρηση της περιτομής και των λοιπών νομικών διατάξεων, αλλά μόνο να απέχουν από τη βρώση των ειδωλόθυτων, από το αίμα των πνιγμένων ζώων καθώς και από την πορνεία. Μία άλλη αρετή που διάκρινε τον Απόστολο ήταν η σταθερότητα της πίστεώς του, στηρίζοντας τους πιστούς απέναντι στις πιέσεις που δέχονταν τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό εχθρικό περιβάλλον, για να μην ευοδωθεί ο Λόγος του Ευαγγελίου και καταπνιγεί εν τη γένεση της η Εκκλησία του Χριστού. Χαρακτηριστικά έργα της πλούσιας ποιμαντικής δράσης του Αγίου Ιακώβου είναι η επιστολή του Ιακώβου στην Καινή Διαθήκη, που οφείλουμε όλοι ως συνειδητά πιστά μέλη της Εκκλησίας να μελετούμε, και η Θεία Λειτουργία που φέρει το όνομα του.
Κλείνοντας την αναφορά μας στη σημερινή ευαγγελική περικοπή από το κατά Λουκά ευαγγέλιο σχετικά με την θεραπεία του δαιμονισμένου των Γαδαρηνών, είναι αναγκαία η πνευματική επαγρύπνησή μας έναντι στις μεθοδεύσεις του σατανά και των πονηρών δυνάμεων, με τον αδιάκοπο αγώνα μας για την κάθαρση από τα αμαρτωλά πάθη, που στέκονται εμπόδιο στην πορεία προς τη κατά χάρη θέωσή μας. Επίσης, η ενεργός συμμετοχή μας στη μυστηριακή ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας θωρακίζει από τα βέλη του πονηρού, καθιστώντας μας φρονίμους εν Κυρίω. Η χάρις του Αγίου Πνεύματος, διά πρεσβειών του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Ιακώβου του Αδελφοθέου, να μας αξιώσει να τον μιμηθούμε στις αρετές της δικαιοσύνης, του ήρεμου χαρακτήρα και της σταθερότητας στην πίστη μας στον Τριαδικό Θεό. Ας προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε την προτροπή του Αποστόλου, όπως αυτή αναφέρεται στην Καθολική επιστολή του, να γίνουμε τηρητές του Λόγου του Θεού και όχι μόνο ακροατές του.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 30 Ὀκτωβρίου 2022
ΚΥΡΙΑΚΗ E΄ ΛΟΥΚΑ
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, η οποία αναφέρεται στην παραβολή του Κυρίου για τον πλούσιο και τον πτωχό Λάζαρο, μας δίνει την αφορμή να θίξουμε από θεολογική άποψη το θέμα του πλούτου, της κατοχής δηλαδή πολλών υλικών αγαθών σε αντιδιαστολή με την έλλειψη αυτών των αγαθών για τη στοιχειώδη και αξιοπρεπή διαβίωση. Σύμφωνα με την διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία πηγάζει από την Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοσή Της, η ύλη δεν θεωρείται κατώτερη υπόσταση από το πνεύμα, και οι δύο έχουν δημιουργηθεί από τον Θεό «καλά λίαν». Ο σκοπός που έχουν δοθεί στον άνθρωπο είναι για την ικανοποίηση των βιοτικών του αναγκών και την πορεία του προς τα άνω, προς το «καθ’ ομοίωση», προς δόξα του Άγιου Ονόματος Του. Επομένως, ο ίδιος ο πλούτος και η απόκτηση του δεν θεωρείται κάτι το μεμπτό, αλλά είναι το μέσο για την επίτευξη της κοινωνικής αλληλεγγύης. Ο κάτοχος των περισσότερων υλικών και οικονομικών αγαθών έχει την ιδιαίτερη ευλογία από τον Τριαδικό Θεό να διαχειρίζεται τον υλικό πλούτο, όχι μόνο για την προσωπική του επιβίωση, αλλά και για την ανιδιοτελή προσφορά των αγαθών, που με δίκαιο τρόπο και μόχθο απέκτησε, προς ανακούφιση των ενδεών συνανθρώπων του, ώστε όλοι ισότιμα εν Χριστώ να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της επίγειας ζωής. Αντίστοιχα και στον χώρο της Εκκλησίας, οι δωρεές του Αγίου Πνεύματος, δια του μυστηρίου του Ιερού Χρίσματος και με τη στήριξη των υπολοίπων μυστηρίων, μας προσφέρει τα διάφορα χαρίσματα για την πνευματική μας ανάπτυξη. Ο πλούτος αυτός των χαρισμάτων δεν μας δίνεται για να αξιοποιηθούν εγωιστικά εις βάρος του πλησίον. Αυτά τα πνευματικά τάλαντα δωρίζονται για να τα αυξήσουμε προς όφελος όλων μας, ως μέλη του Σώματος της Εκκλησίας με Κεφαλή το Χριστό, έχοντας απώτερο στόχο τη σωτηρία μας.
Στη συγκεκριμένη παραβολή, που κατέγραψε ο Ευαγγελιστής Λουκάς, παρατηρούμε την αναφορά του Κυρίου στον πλούσιο, όπου, χωρίς ν’ αναφέρει το όνομα του, περιγράφει απλά την προκλητικά πολυτελή ζωή του και την αναλγησία του απέναντι στην άθλια κατάσταση που βίωναν οι συμπολίτες του έξω από την πόρτα του μεγαλοπρεπέστατου ανακτόρου του, όπως συνέβαινε με τον δύστυχο Λάζαρο. Αξιοσημείωτο στο σημείο αυτό είναι ότι ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός κάνει μνεία του ονόματος του πτωχού που ήταν Λάζαρος, ο οποίος υπομονετικά στεκόταν πληγωμένος στην πόρτα του άσπλαχνου πλουσίου και ζούσε τρεφόμενος από τα ψίχουλα της γεμάτης σε αγαθά οικίας του. Η επισήμανση της παραβολής στο όνομά του φανερώνει τη σημασία που έχει για το Θεό το ανθρώπινο πρόσωπο, όπως και η Αγία Τριάδα είναι κοινωνία μεταξύ προσώπων. Γι’ αυτό, για τη διδασκαλία του Κυρίου και της Εκκλησίας, σπουδαίος και πρώτος δεν θεωρείται κάποιος ανάλογα με το αξίωμα που έχει, την κοινωνική τάξη στην οποία ανήκει, στην εθνικότητα ή ανάλογα με άλλες κατηγορίες διακρίσεων . Σύμφωνα με τους λόγους του Ιησού Χριστού, πρώτος λογίζεται αυτός που θυσιάζει το εγώ του για την ανακούφιση του πλησίον του, αυτός που δαπανάται για το καλό των υπόλοιπων μελών του εκκλησιαστικού σώματος και ευρύτερα του κοινωνικού συνόλου, σαν να προσφέρεται ο ίδιος ως ευάρεστη θυσία στο Θεό. Ενώ, όσοι κατά τα κοσμικά κριτήρια είναι πρώτοι και επιφανείς, χωρίς όμως την ειλικρινή κοινωνική ευαισθησία προς τον ανίσχυρο και ασθενή, αυτοί, σύμφωνα με το λόγο του Ευαγγελίου, αφού δεν εφαρμόζουν στην πράξη το παράδειγμα του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού και των κηρύκων Του να είναι διάκονοι των άλλων και να διακατέχονται από ταπείνωση , δεν θα έχουν θέση στην ουράνιο βασιλεία .
Επίσης, στην συνέχεια της αφήγησης της παραβολής, εκτός από την αξία που έχει ο άνθρωπος ως πρόσωπο, παρατηρούμε ότι όλος ο τρόπος του βίου που διάγει, κάθε πράξη και τρόπος συμπεριφοράς προς τον συνάνθρωπο κατά τον επίγειο βίο, αντανακλά στη σχέση μας με το Θεό. Αυτό είναι και το νόημα της διήγησης της παραβολής από τον Ιησού Χριστό, ότι όλες οι ενέργειές μας και ο τρόπος ζωής μας μάς ακολουθούν στην μετά θάνατο ζωή. Αυτά τα έργα αποτελούν το κριτήριο για την αιώνιο ζωή, για το αν θα βρισκόμαστε σε κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό, ή αν ένεκα της σκληροκαρδίας μας θα βρεθούμε μακριά Του, να βασανιζόμαστε αδιάκοπα για την απραγία μας απέναντι στη δυστυχία και στην κοινωνική αδικία προς τον αδύναμο αδελφό μας κατά το σύντομο πέρασμα από αυτή τη ζωή. Έτσι, κατά την παραβολή, η ασπλαχνία του πλουσίου τον οδήγησε στην αιώνιο οδύνη και δυστυχία. Σε αντίθεση με τον Λάζαρο, ο οποίος, επειδή υπέμεινε αγόγγυστα και με καρτερία την αθλιότητα και την ασπλαχνία των συνανθρώπων του, μετά θάνατον βρέθηκε στην αγκαλιά του πατριάρχη Αβραάμ, απολαμβάνοντας άπειρη στοργή και πνευματική θαλπωρή , αυτή δηλαδή που δεν είχε αξιωθεί να λάβει όσο ήταν εν ζωή.
Η μνεία στο όνομα του Αβραάμ γίνεται σκόπιμα. Ο Αβραάμ είναι μια μεγάλη προσωπικότητα της Παλαιάς Διαθήκης και όλων των μονοθεϊστικών θρησκειών. Θεωρείται ο πατριάρχης των Εβραίων και γενάρχης όλων των εθνών, ο οποίος διακρίθηκε από την πίστη του στον Ένα Τριαδικό Θεό, τον Οποίο υπάκουσε και έφυγε από την ειδωλολατρική Χαλδαία, όπου είχε μεγάλη περιουσία, και εγκαταστάθηκε στη γη της Χαναάν. Εκεί απέκτησε σύμφωνα με την υπόσχεση του Θεού, με θαυμαστό τρόπο, τον υιό του Ισαάκ και έγινε ο πατριάρχης του πολυάριθμου γένους από το οποίο θα προέλθει ο Μεσσίας, ο Χριστός. Άλλο μεγάλο γνώρισμά του ήταν η ταπείνωσή του, ώστε να δεχθεί να υπακούσει την εντολή του Κυρίου, ο οποίος δοκίμασε την πίστη του διατάζοντας τον να θυσιάσει τον μονάκριβο υιό του, ενώ διακρίθηκε και για την εγκάρδια φιλοξενία του, καθώς πρόσφερε με μεγάλη προθυμία όλα τα υλικά αγαθά του, για να ανακουφίσει και να αναπαύσει τους ξένους και τους πτωχούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι είχε την ιδιαίτερη ευλογία να φιλοξενήσει την Αγία Τριάδα, δηλαδή τον ίδιο το Θεό. Έτσι, βλέπουμε ότι η ιδιότητα κάποιου να έχει πλούσια αγαθά δεν στέκεται εμπόδιο στην πνευματική προκοπή, στο να απολαμβάνει στην αιώνιο ζωή την παραδείσια κατάσταση.
Όπως προαναφέραμε, τον δυστυχή στην επίγεια ζωή Λάζαρο, τον διέκρινε η αρετή της υπομονής, χωρίς να δυσανασχετεί για την ασθένεια από την οποία είχε πληγές στο σώμα του, χωρίς να καταφέρεται ενάντια του Θεού και να γίνεται φορτικός στους συμπολίτες του για τις δοκιμασίες που υποφέρει. Αυτή, λοιπόν η υπομονή απέναντι στα δεινά της παρούσης ζωής και η εγκαρτέρηση των δοκιμασιών που προέρχονται από ασθένειες ή άλλους παράγοντες , οι οποίοι ένεκα της θνητότητα μας συντελούν στην προσβολή της υγείας μας, ορισμένες φορές μέχρι θανάτου, αποτελεί κριτήριο για να εισέλθουμε στην αιώνια βασιλεία και στην κατά χάριν κοινωνία μας με το Θεό. Στις δυσκολίες αυτές της ζωής μπορούμε ν’ αντλούμε κουράγιο από το παράδειγμα των Αγίων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι με προσευχή και έντονη πίστη στ’ όνομα του Κυρίου υπέμειναν σοβαρές ασθένειες ή την περιφρόνηση των εχθρών της χριστιανικής πίστης, δοξολογώντας το Θεό και ζητώντας συγχώρεση για τους εχθρούς τους.
Κλείνοντας την αναφορά μας στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, αγαπητοί μου αδελφοί, ας ενθυμούμαστε ότι το πέρασμα στην παρούσα ζωή είναι σύντομο και αποτελεί περίοδο μετανοίας, για να μεταφερθούμε με το θάνατο στην αιώνιο βασιλεία. Μετά το τέλος του επίγειου βίου ευκαιρία για μετάνοια δεν υπάρχει. Κλειδί για να εισέλθουμε στη βασιλεία των ουρανών είναι η φιλευσπλαχνία, το έμπρακτο ενδιαφέρον και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο συμπαράσταση στον αναγκεμένο και ανήμπορο από οικονομικο-κοινωνικές συνθήκες και ασθένειες αδελφό μας, προσφέροντάς του εγκαρδίως τη βοήθεια μας, χωρίς να τον περιφρονούμε. Ακόμη, όταν και εμείς βρεθούμε σε δυσχερή θέση ένεκα καταστάσεων που επηρεάζουν εμάς τους ιδίους ή πρόσωπα του οικείου περιβάλλοντος μας, ψυχοσωματικά και υλικά, ας μην απελπιστούμε, αλλά, παραμένοντας σταθεροί στην πίστη μας στο Χριστό, να πάρουμε παράδειγμα από το βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, η οποία αναφέρεται στις δοκιμασίες του δικαίου Ιώβ, που από πλούσιος και ευτυχής, ξαφνικά κατέληξε πάμφτωχος , να έχει χάσει τα παιδιά και την υγεία του . Παρ’ όλα αυτά όμως δεν βλαστήμησε το Θεό, αλλά είπε την αξιομνημόνευτη φράση: «ο Κύριος τα Έδωσε, o Κύριος τα πήρε. Ευλογημένο να είναι τ’ όνομά Του». Για τη στάση του αυτή ανταμείφθηκε από το Θεό, ο οποίος του χάρισε περισσότερα αγαθά και Τον ευλόγησε να αυξηθεί η οικογένεια του. Είθε η Χάρις του Αγίου Πνεύματος, διά πρεσβειών των Αγίων, να μας αξιώσει να αποκτήσουμε τις αρετές της ευσπλαχνίας, της υπομονής και το χάρισμα να δοξολογούμε το Θεό και στις πιο δύσκολές και θλιβερές στιγμές της σύντομης, αλλά πολυώδυνης εξαιτίας των αμαρτωλών παθών μας, ζωής μας, οδηγούμενοι στην κατά χάριν αέναη κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό.
π. Ν.Ρ.