ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή των Αγίων Πάντων
(Ματθ. ι΄ 32-33, 37-38, ιθ΄ 27-30)
3 Ιουνίου 2018
Η σημερινή Κυριακή των Αγίων Πάντων, αγαπητοί αδελφοί, μας δίνει την αφορμή να κάνουμε μερικές σκέψεις γύρω από το πρόβλημα της αγιότητος σήμερα.
Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια κάθε Χριστιανός ήταν και ονομαζόταν άγιος. Ήταν κάτι έκτακτο και εξαιρετικό. Δηλαδή ένας άνθρωπος του Θεού, που η πίστη του και η ζωή του τον διαφοροποιούσε από το περιβάλλον του. Αλλά με την εξάπλωση του Χριστιανισμού η χριστιανική ιδιότητα έγινε κάτι αυτονόητο και φυσικό. Η έννοια του έκτακτου ατόνισε.
Στην εποχή μας όμως τα πράγματα αλλάζουν και πάλι. Ερωτήσεις και αμφιβολίες παρουσιάζονται. Αμφισβήτηση, αποστασία, άρνηση κλονίζουν εκείνο το αίσθημα του αυτονόητου. Σήμερα το να είσαι χριστιανός δεν είναι κάτι φυσικό και αυτονόητο. Είναι ζήτημα μιας συνειδητής αποφάσεως και προσωπικής επιλογής.
Υπάρχει στην εποχή μας διαμορφωμένη η εντύπωση, ακόμα και μεταξύ Χριστιανών, ότι η αγιότητα είναι μία μη προσεγγίσιμη, ουτοπική κατάσταση, που ανήκει στο παρελθόν. Οι Άγιοι αντιμετωπίζονται ως υπερφυσικά όντα, που ανήκουν, προφανώς, σε μια ειδική κατηγορία ανθρώπων του χθες, προορισμένων για την αγιότητα. Ως εκ τούτου, η προοπτική της αγιότητας, με την λογική αυτή, είναι μια κατάσταση ανέφικτη. Η αντίληψη, όμως, αυτή είναι πέρα για πέρα λανθασμένη και ξένη προς τον Ευαγγελικό και Χριστοκεντρικό τρόπο ζωής. Ο ίδιος ο Κύριος ζήτησε από τους ανθρώπους να αγωνιζόμαστε για την κατάκτηση της αγιότητας. «Ἃγιοι γίνεσθε ὃτι ἐγώ ἃγιός εἰμί», γεγονός που αποδεικνύει ότι αυτή είναι έννοια απτή και πραγματοποιήσιμη. Είναι μια δυναμική κατάσταση που δεν επιτυγχάνεται άπαξ, αλλά εξελίσσεται και διαμορφώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του ανθρωπίνου βίου.
Στη σημερινή, μάλιστα, Ευαγγελική περικοπή ο Κύριος αποκαλύπτει δύο ασφαλείς δρόμους προς την Αγιότητα. Ο πρώτος είναι η ομολογία της πίστεως. «Πᾶς ὃστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοί ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω καγώ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐρανοῖς….»
Και ομιλούμε, ασφαλώς, για την πίστη εκείνη που δεν περιορίζεται από όρους και προϋποθέσεις, αλλά ξεπερνά τη λογική και παρέχει την δυνατότητα της αληθινής γνώσης του Θεού και της ουσιαστικής ένωσης μαζί Του. «Μια τέτοια πίστη δεν είναι ιδεολόγημα που πρέπει να υποστηρίξουμε, ούτε σκέψη που πρέπει να κατανοήσουμε, ούτε άποψη που πρέπει να παραδεχθούμε. Δεν είναι συναίσθημα, ούτε ηθικός κανόνας με τον οποίο πρέπει να συμμορφωθούμε, ούτε βίωμα που ψυχολογικά επιβάλαμε στον εαυτό μας, ούτε, πάλι, στόχος που κατακτάται με ανθρώπινες προσπάθειες. Η πίστη είναι χάρις και ζωή και αλήθεια που προσφέρεται, αναδύεται και αποκαλύπτεται. Είναι κάτι που δίνει ο Θεός, κάτι που φανερώνει τον Θεό».
Χρειάζεται, λοιπόν, πνεύμα αντίστασης και εσωτερικής εγρήγορσης, το οποίο, με την χάρη και την δύναμη του Θεού, μπορεί να μετασχηματίσει τον κόσμο. Ο δεύτερος δρόμος προς την αγιότητα, που αποκαλύπτει ο Ιησούς, είναι η απόλυτη αγάπη προς το πρόσωπό Του. «Ὁ φιλῶν πατέρα ἤ μητέρα ὑπέρ ἐμέ οὐκ ἔστι μου ἄξιος». Ο Κύριος είναι σαφής. Δε ζητεί την αποκλειστικότητα, αλλά την προτεραιότητα της αγάπης. Άλλωστε, δε μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αγαπούμε τους ανθρώπους, που είναι εικόνες του Θεού, αν δεν αγαπούμε το πρωτότυπο, που είναι ο ίδιος ο Θεός. Ούτε μπορούμε ν’ αγαπούμε τον Θεό, αν δεν αγαπούμε τους ανθρώπους, που είναι τα γήινα αποτυπώματά Του.
Οφείλουμε να εκφράζουμε αυτή την αγάπη με έργα ουσιαστικής στήριξης των ανθρώπινων αναγκών υλικών και πνευματικών. Αυτή, ακριβώς η αγάπη θα είναι το εισιτήριό μας για την αιωνιότητα της αγάπης του Θεού. Αδελφοί μου, στην έσχατη κρίση δεν θα ερωτηθούμε πόσες θρησκευτικές διαλέξεις παρακολουθήσαμε, πόσες μετάνοιες κάναμε, πόσο αυστηρά νηστέψαμε. Μα θα ερωτηθούμε: δώσατε τροφή στους πεινασμένους, ρούχα στους γυμνούς; Φροντίσατε τους αρρώστους, επισκεφθήκατε τους φυλακισμένους; Αυτά είναι που θα ερωτηθούμε. Ο δρόμος για τον Θεό και την αγιότητα περνά μέσα από την αγάπη για τους άλλους ανθρώπους και δεν υπάρχει άλλος δρόμος.
Όσο η ζωή μας φωτίζεται απ΄ αυτή την αγάπη, πατούν τα βήματά μας στο δρόμο της αγιότητος. Σ΄αυτόν τον δρόμο μας ποδηγετούν πάντα οι φίλοι του Χριστού, οι αδελφοί μας, οι άγιοι . Σ΄αυτόν τον δρόμο ας παραμένουμε σταθερά, αγωνιστικά και ανυποχώρητα. ΑΜΗΝ!
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή Β΄ Ματθαίου (Ματθ. δ΄, 18-23)
10 Ιουνίου 2018
Την κλήση των πρώτων Μαθητών εξιστορεί το σημερινό Ευαγγελικό Ανάγνωσμα, αδελφοί μου. Μάς μεταφέρει στη θάλασσα της Γαλιλαίας, όπου ο Κύριος συναντά δύο αδέλφια: τον Σίμωνα Πέτρο και τον Ανδρέα. Ήταν και οι δύο ψαράδες. Τούς καλεί να Τον ακολουθήσουν και να γίνουν αλιείς ανθρώπων. Κι εκείνοι, χωρίς δισταγμό και δεύτερες σκέψεις, εγκατέλειψαν τα δίχτυα και Τον ακολούθησαν ἐν ἐλευθερίᾳ. Στη συνέχεια συνάντησε άλλα δύο αδέλφια – αλιείς και τους κάλεσε κοντά Του. Τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Εκείνοι άφησαν την ψαρόβαρκα και τον πατέρα τους και έγιναν Μαθητές Του. Και ο Χριστός άρχισε να περιοδεύει όλη την Γαλιλαία κηρύσσοντας το Ευαγγέλιο της Βασιλείας και επιτελώντας θαυμαστά και εξαίσια στο λαό.
Η εξιστορούμενη κλήση των πρώτων Μαθητών θα μάς φαινόταν απλή, ίσως και περιττή, αν δε γνωρίζαμε τα μεγάλα αποτελέσματά της. Ο Ιησούς αρχίζει το έργο Του, την κατάκτηση του κόσμου, όλης της ανθρωπότητας, τότε και πάντοτε, την κατάκτηση της ανθρώπινης καρδιάς και διάνοιας, το πιο δύσκολο δηλαδή έργο.
Κάλεσμα θεϊκό πού οδήγησε στην οργάνωση του Χριστιανισμού, πού έθεσε τα θεμέλια της στερέωσης της Εκκλησίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στο θεϊκό αυτό διαχρονικό κάλεσμα του Κυρίου, πολλοί άνθρωποι αδιαφορούν και δεν δίνουν σημασία. Πολλοί λένε, έχω καιρό για μετάνοια όταν γεράσω. Αφήνουν τον μεγάλο επισκέπτη έξω από την πόρτα της ψυχής τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πόμολο της πόρτας της ψυχής είναι από μέσα. Εμείς πρέπει να ανοίξουμε. Ο Κύριος κρούει μόνο, δεν μπορεί να μπει στην ψυχή μας αν δεν θέλουμε εμείς. Ο Θεός είναι διακριτικός και Πατήρ της ελευθερίας. Έτσι, λοιπόν, ο άνθρωπος είναι ελεύθερος ή να ακούσει την πρόσκληση και να ανοίξει στον μεγάλο Επισκέπτη ή να αδιαφορήσει και να κλείσει τα αυτιά του στο θεϊκό αυτό κάλεσμα. Πολλοί δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα. Δεν θέλουν να ακολουθήσουν το δρόμο της πίστεως. Αρνούνται την αξία της αρετής και ζουν μια καθαρά σαρκική, υλιστική ζωή. Με κλειστούς ουρανούς. Χωρίς ιδανικά. Χωρίς πνευματικά ιδεώδη. Χωρίς κανένα ενδιαφέρον για την ψυχή. Χωρίς προοπτική αιωνιότητας.
Για να ακούσουμε όμως την θεία Του φωνή, να ανοίξουμε την πόρτα της ψυχής μας, να κάνουμε τον Κύριο αρχηγό μας και να ακολουθήσουμε τα ίχνη Του, πρέπει να παραμερίσουμε τα εμπόδια των δισταγμών, της αμφιβολίας, της ολιγοπιστίας, των αμφιταλαντεύσεων. Βασική προϋπόθεση είναι να διώξουμε τις δικαιολογίες για να βαδίσουμε τον δρόμο που μάς απεκάλυψε ο Κύριος και πρώτος Αυτός τον βάδισε.
Αγαπητοί αδελφοί, μόνο όταν με την θέληση μας υποταχθούμε στο κάλεσμα του Χριστού μας, του Σωτήρα μας, μπορούμε να απελευθερωθούμε από κάθε δουλεία στην οποία είμαστε φυλακισμένοι, για να ζήσουμε την ελευθερία της δόξης των τέκνων του Θεού, με πρότυπα τους πρώτους εκείνους μαθητές, τους απλούς αλιείς της Γαλιλαίας. ΑΜΗΝ!
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή Γ΄ Ματθαίου (Ματθ. στ, 22-33)
17 Ιουνίου 2018
Το Ευαγγέλιο που ακούσαμε σήμερα, αγαπητοί αδελφοί, είναι μια περικοπή από την «ἐπί τοῦ Ὄρους ὁμιλία» του Κυρίου.
Μιλά για δυο κυρίους που διεκδικούν κυριότητα επάνω στον άνθρωπο. Είναι τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους και δεν έχουν τίποτα κοινό.
Ο άνθρωπος καλείται να διαλέξει τον κύριό του, στον οποίο να «δουλεύει», δηλαδή να τον ακολουθεί. Δεν είναι δυνατό να ακολουθεί και τους δυο. «Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν» ἤ στον Θεό ἤ στον κόσμο του μαμωνά. Ἤ τη φιλία του Θεού ἤ του κόσμου.
Ο ένας κύριος επιδιώκει να αιχμαλωτίσει τον άνθρωπο και ονομάζεται μαμωνάς. Είναι ο κόσμος χωρίς Θεό, με τους θησαυρούς του, τις ηδονές και τις απολαύσεις του, στον κόσμο αυτό κυριαρχεί ο διάβολος. Και σε ένα τέτοιο κόσμο όλα επιτρέπονται. Αυτός προκαλεί και προσκαλεί τον άνθρωπο, σε μία «γλυκειά» ζωή, που στο τέλος οδηγεί στην πικρία και τον πνευματικό μαρασμό.
Ο δρόμος για να απαλλαγούμε απο την απάτη του μαμωνά και να κατευθύνουμε τον οφθαλμό της ψυχής, τον νου, εἰς τά ἄνω, είναι τό «μή μεριμνᾶτε», που μας υποδεικνύει ο Κύριος. «Οι φίλοι του μαμωνά δεν μπορούν να αρέσουν στον Θεό» μας λέγει χαρακτηριστικά ο Μέγας Αντώνιος.
Ποιό είναι λοιπόν το κέρδος, όταν ο προορισμός του ανθρώπου μένει ανεκπλήρωτος;
Όπως είπε ο ίδιος ο Κύριος, ο άλλος από τους δύο κυρίους που καλούμαστε να επιλέξουμε είναι ο Θεός. Σε όσους τον επιλέξουν ελεύθερα ως κύριό τους, για να υπακούουν σ’ Αυτόν, θέλει να τους κατευθύνει σ΄ αυτό για το οποίο δημιουργήθηκαν, στη Βασιλεία του Θεού, στη ζωή ως σχέση αγάπης και κοινωνίας μαζί του.
«Ζητεῖτε πρῶτον τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ», μας συμβουλεύει και αυτή είναι η λύση κάθε προβλήματος. Σ’ αυτή θέλει να αποβλέπει όλη η εργασία της ψυχής μας. Βέβαια αυτή η πορεία περνά μέσα από την νέκρωση όλων των ελκυστικών παγίδων του μαμωνά, που μας στερούν την καινούργια ζωή ἐν Κυρίῳ. Είναι νέκρωση ζωηφόρος, ζωή αδιάδοχη θανάτου.
Ας έχουμε πρότυπά μας τους Αγίους της Εκκλησίας μας. Οι Άγιοι με υλικό σώμα –όπως και εμείς-νίκησαν τον ασώματο εχθρό, γιατί δέχθηκαν τη δύναμη του Θεού και δεν δελεάσθηκαν από τις κολακείες του. Κράτησαν ψηλότερα από τον μαμωνά την αγάπη του Θεού. Αν λίγο – λίγο κλονίζεται η εμπιστοσύνη μας στα του κόσμου φθαρτά, είναι διάβαση «ἐκ θανάτου πρός ζωήν», ένα καθημερινό και διαρκές Πάσχα. Είναι γέννηση στη ζωή, την ἐν Χριστῷ, που είναι ζωή αγάπης, αληθείας και ελπίδος, είναι ζωή που μας ελευθερώνει από τα δεσμά του εγωισμού, της φιλαυτίας, του άκρατου υλισμού και των ποικίλων ηδονών.
Αγαπητοί αδελφοί,
Με την παραγγελία «μή μεριμνᾶτε....» και με όσα ακολουθούν, σημαίνει ότι θα πρέπει να μεταθέσουμε την μεριμνά μας στον Θεό και να παραδοθούμε στο άγιο θέλημά Του. Δεν νοείται μέριμνα και για τον Θεό και για τον μαμωνά!
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο Θεός δεν είναι απλός δημιουργός, αλλά είναι ο «Πατήρ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς ουρανοῖς». ΑΜΗΝ!
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή Δ΄ Ματθαίου(Λουκ α΄ 1-25, 57-68, 76-80)
Γενέθλιον Ιωάννου Προδρόμου
24 Ιουνίου 2018
«Καί πολλοί ἐπί τῇ γεννήσει αὐτοῦ χαρήσονται».(Λουκ. Α‘ 14).
Τον Βαπτιστή Ιωάννη και Πρόδρομο του Σωτήρος τιμούμε σήμερα, αγαπητοί αδελφοί, και πανηγυρίζουμε την εκ της στείρας Ελισάβετ θαυματουργό γέννησή του. Και δεν θα ήταν υπερβολή, εάν λέγαμε ότι μέσα στους λόγους αυτούς πού εκφώνησε ο πατέρας του Ζαχαρίας, συνοψίζονται όλος ο βίος και όλη η δράση του Ιωάννου του Προδρόμου, η σχέση του με τον Χριστό και η θέση του ως συνδετικού κρίκου ανάμεσα στον κόσμο και τον Κύριο, όχι μόνον τότε, αλλά διαχρονικά, μέχρι και σήμερα. Οι προφήτες τον ονόμασαν άγγελο και όχι άνθρωπο, λυχνία του Επουρανίου φωτός, αστέρα εωθινό, διότι προπορεύθηκε του ηλίου της δικαιοσύνης, αλλά και φωνή του Λόγου του Θεού. Γιατί είναι και παραμένει Πρόδρομος του Χριστού, οδοδείκτης πνευματικός πού δείχνει τον ερχόμενο Σωτήρα Χριστό, όχι μόνον τότε αλλά μέχρι και σήμερα, σε κάθε άνθρωπο πού επιθυμεί να προσεγγίσει τον Θεάνθρωπο Κύριο και νά γίνει μέτοχος των μυστηρίων της σωτηρίας.
Ο Ιωάννης γίνεται Πρόδρομος του κηρύγματος του Χριστού. Μέ τήν γνωστή του ρήση, «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 3, 2), δεν παύει να προτρέπει σε μετάνοια ειλικρινή αλλά και σ΄ αυτούς πού τον ρωτούν, δείχνει με τις διδαχές του τον δρόμο της αγάπης προς τον πλησίον, της ελεημοσύνης και της δικαιοσύνης. Και όταν αργότερα ο Ιησούς αρχίζει το δικό Του κήρυγμα, τούς ίδιους λόγους χρησιμοποιει: «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 4, 17).
Η μαρτυρία, η δυνατή φωνή του αγγέλου της ερήμου είναι η ίδια η φωνή της Εκκλησίας, που βοηθεί τον άνθρωπο να κατανοήσει το βαθύτερο νόημα της μετανοίας και να αναγνωρίσει στο πρόσωπο του Χριστού τον Μεσσία και Λυτρωτή μέσα στην ερημία του παρόντος κόσμου.
Τι σημαίνει όμως μετάνοια;
Μετάνοια σημαίνει ανανέωση του Βαπτίσματος, σημαίνει συμφωνία με τον Θεό για μια νέα ζωή και αλλαγή νοοτροπίας και τρόπου σκέψεως. Η μετάνοια είναι μόνιμη κατάσταση και συνεχώς επαναλαμβανόμενη στην ζωή κάθε πιστού. Είναι χαρακτηριστικό πως σε κάθε λατρευτική -ευχαριστιακή μας σύναξη ζητάμε από τον Κύριο να πορευθούμε τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής μας «ἐν εἰρήνῃ καί μετανοίᾳ».
Το κήρυγμα, λοιπόν, της Εκκλησίας είναι, θα πρέπει πάντα να είναι, περί μετανοίας. Η μετάνοια δημιουργεί το κατανυκτικό κλίμα της ελεύσεως της βασιλείας του Θεού, της θεωρίας του Θεού, της συναντήσεως με Αυτόν. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο διαπρύσιος κήρυκας της χάριτος και του φωτός, λέγει χαρακτηριστικά πως η αληθινή μετάνοια είναι αρχή, μέση και τέλος της εν Χριστώ πνευματικής ζωής. Όλοι μα όλοι έχουμε ανάγκη μετανοίας, γιατί ουδείς αναμάρτητος. Η πνευματική ζωή αρχίζει οπωσδήποτε με τη μετάνοια. Το έργο της δεν παύει ποτέ. Ο Μ. Βασίλειος λέγει πως όλος ο ανθρώπινος βίος είναι προς μετάνοια. Ο ατελής άνθρωπος θέλει συνεχή αγώνα για να πλησιάσει τον Παντέλειο Θεό. Ατέλεστος η τελειότητα θα πει ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης. Δεν υπάρχουν νιρβάνα στην Ορθοδοξία, όπου παύεις τον αγώνα και επαναπαύεσαι μακάρια. Ο αγώνας είναι έως του τάφου, ασταμάτητος, αδιάκοπος.
Αδελφοί μου,
Η μετάνοια είναι βασική και μεγάλη αρετή, πάνω στην οποία οικοδομείται η πνευματική ζωή του πιστού. Ο μετανοημένος μόνο μπορεί να επικοινωνεί με τον Θεό. Πρόκειται για μεγάλο δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Του Θεού που δεν παύει ποτέ ν’ αγαπά, να εμπνέει, να μη ξεσυνερίζεται τον αγνώμονα αμαρτωλό. Είναι μια τρανή ακόμη απόδειξη της άφατης και φιλόστοργης φιλανθρωπίας του Παναγάθου Θεού Πατέρα και Πλάστη. Δεν απομένει από το ν’ αποδεχθεί αυτόβουλα την πρόκληση και πρόσκληση προς απόλαυση των πολλών αγαθών της μετάνοιας. Η αντίδραση, η αντίθεση και η απόδραση του ανθρώπου από το ευγενές αυτό προσκλητήριο τον καταταλαιπωρεί και δυστυχώς τον οδηγεί μακριά από την θέαση του Αγαθού και την εν Χριστώ κοινωνία, την σωτήρια Θεοκοινωνία. ΑΜΗΝ!
π. Ν.Δ.