ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
2 Φεβρουαρίου 2025
«Ἐδέξατο αὐτόν εἰς τάς ἀγκάλας αὐτοῦ καί εὐλόγησεν τόν Θεόν»
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἡ Ἐκκλησία μας σήμερα ἑορτάζει τό μέγιστο γεγονός τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ σημερινή μεγάλη ἑορτή εἶναι ταυτόχρονα Δεσποτική καί Θεομητορική. Τί σημαίνει Ὑπαπαντή; Ὑπαπαντή σημαίνει ὑποδοχή. Ὑποδοχή, στή συγκεκριμένη περίπτωση, ὄχι ἑνός ὁποιουδήποτε βρέφους, ἀλλά τοῦ Θείου Βρέφους.
Ὁ Χριστός βρέθηκε ἀπό τήν ἀγκαλιά τοῦ οὐρανοῦ, πού λέγεται σχέδιο τοῦ Θεοῦ καί δημιουργία, στήν πρώτη ἀγκαλιά τῆς γῆς, πού λέγεται κυοφορία. Ἀπό τήν ἀγκαλιά τῆς κυοφορίας, στή στοργική ἀγκαλιά τῆς μητέρας, πού γίνεται Βρεφοκρατοῦσα. Ἀπό τήν ἀγκαλιά τῆς Παναγίας μητέρας Του, στή θεϊκή ἀγκαλιά τῆς Ἐκκλησίας , ὅπου γίνεται ὁ σαραντισμός. Ἀπό τήν ἀγκαλιά τῆς Ἐκκλησίας, στήν ἀγκαλιά τοῦ χρόνου, πού λέγεται ὡριμότητα. Ἀπό τήν ἀγκαλιά τοῦ χρόνου, στήν ἀγκαλιά τοῦ θανάτου. Ἀπό τήν ἀγκαλιά τοῦ θανάτου, στήν ἀγκαλιά τοῦ Θεοῦ.
Αὐτός, ἀγαπητοί μου, εἶναι ὁ κύκλος τῆς βιολογικῆς ζωῆς καί πορείας τοῦ ἀνθρώπου. Ἀπό τόν Θεό προερχόμενος ὁ ἄνθρωπος, διά τοῦ Θεοῦ πορεύεται στήν ἐπίγεια ζωή του καί στόν Θεό πάλι καταλήγει μέ τόν θάνατο. Αὐτόν τόν κύκλο τόν συναντοῦμε καί τόν βλέπουμε καί στή σημερινή ἑορτή.
Ἡ πρώτη ἀγκαλιά τοῦ Χριστοῦ, μέσα στή σφαῖρα τῆς ἐπιγείου ζωῆς Του ὡς Θεανθρώπου, εἶναι αὐτό πού στή θεολογία τῆς Ἐκκλησίας μας ὀνομάζεται ἡ προαιώνιος βουλή τοῦ Θεοῦ, δηλαδή τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται μέ τήν ἐνανθρώπιση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου Του στή γῆ. «γενόμενον ἐκ γυναικός» (Γαλ. 4,4).
Ἡ Παναγία μας, τρεμάμενη ἀπό συγκίνηση, κρατῶντας στά χέρια της τόν Κτίστη καί Δημιουργό τοῦ σύμπαντος κόσμου, Τόν προσφέρει μέ εὐλάβεια στά χέρια καί στήν ἀγκάλη τοῦ δικαίου Συμεών, τοῦ Θεοδόχου. Τόν προσφέρει στόν εὐλαβῆ ὑπηρέτη τῆς Χάριτος τῶν Μυστηρίων Του, ὁ ὁποῖος ἀξιώνεται τήν ἐκπλήρωση τῆς ἐπιθυμίας του, νά δεῖ τόν Μεσσία. Ταυτόχρονα, ἡ ἐπιθυμία μεταβάλλεται σέ μεγάλη εὐλογία καί τιμή γιά ἐκεῖνον, καθώς ὅλα τά χρόνια τῆς ἐπιγείου βιωτῆς του, μέ ζῆλο καί θέρμη, ὑπηρετοῦσε τό θέλημά Του. Τώρα, ἀξιώνεται νά γίνει θεοδόχος, ὁ ἄνθρωπος δηλαδή πού μετά τήν Παναγία Μητέρα, κράτησε τόν ἴδιο τόν Θεό στά γεροντικά του χέρια. Τί τιμή, Θεέ μου! Ἕνας ἐπίγειος ἄνθρωπος νά κρατᾶ στά γήινα χέρια του τόν οὐράνιο Πατέρα καί Δημιουργό του. Ὁ Συμεών ἀντίκρυσε ἕνα παιδί στήν ἀγκάλη τῆς Παναγίας , ὅμως εὐλόγησε καί δόξασε τον ἴδιο τόν Θεό. Ὁ Χριστός εἶναι τό Νέο Παιδί, πού, μετά τό γεγονός τῆς Ὑπαπαντῆς , σέ ὅλη τήν πορεία τῆς ζωῆς Του, βαδίζει πρός τόν Σταυρό και γι’ αὐτό, κανένα παιδί δέν μπορεῖ νά συγκριθεῖ μαζί Του.
Κάθε παιδί πού γεννιέται εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ ἴδιου τοῦ Χριστοῦ καί ἀπόδειξη εὐλογίας καί ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Δυστυχῶς, ὑπάρχουν γονεῖς καί συγγενεῖς γονέων, οἱ ὁποῖοι, ὅταν πληροφορηθοῦν αὐτό τό σπουδαῖο γεγονός, ὅτι δηλαδή ὑφίσταται μία νέα ἐγκυμοσύνη, ὄχι μόνο δέν δοξάζουν τόν Θεό, ἀλλά δυσανασχετοῦν, γογγύζουν καί ὑποδεικνύουν μέ ἐπιτακτικό τρόπο ὄχι κάποια ὑπαπαντή, ἀλλά ἀπαλλαγῆ καί ἔξωση τοῦ παιδιοῦ τους. Διαπράττοντας ὅμως αὐτή τήν ἀνίερη πράξη, ἔμμεσα δέν ἀποδέχονται τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἡ σημερινῆ ἑορτή, σύμφωνα μέ τήν ὀρθόδοξη παράδοση καί ὅπως τήν ἔχει καθιερώσει ἡ Ἐκκλησία μας ἀπό τούς πρώτους αἰῶνες, εἶναι ἡ ἑορτή τῆς μητέρας, γιατί στό πρόσωπο τῆς Παναγίας μας ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ καί εὐλογεῖ κάθε μητέρα. Ὁ Θεός εὐλόγησε τίς γυναίκες νά ἀξιώνονται τή μητρότητα. Ἐπομένως, γιά νά τιμηθεῖ τό πρόσωπο τῆς μητέρας, δέν χρειαζόταν νά θεσμοθετηθοῦν ἑορτές ξενόφερτες καί μάλιστα ἀντίθετες πολλές φορές μέ τήν παράδοσή μας.
Μητέρα ! Μεγάλη εὐλογία, μεγάλο δῶρο, ἀλλά καί μεγάλη εὐθύνη. Εὐλογία, γιατί ἡ μητέρα δέχεται ἀπό τόν Θεό ὡς δῶρο τό θαῦμα τῆς ζωῆς. Εἶναι ὅμως καί μεγάλη εὐθύνη, γιατί πρέπει νά ἀναθρέψει τα παιδιά της « ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου». Χωρίς τά παιδιά, χωρίς τό θαῦμα τῆς παιδοποιίας, δέν θά εἴχαμε ἀνανέωση τῆς ζωῆς. Ἀλλοίμονό μας, ἄν στερέψει τό θαῦμα τῆς παιδοποιίας. Τό ποτάμι τῆς ζωῆς θα σταματήσει. Ἡ παιδοποιία ὅμως εἶναι προνόμιο καί ἀποκλειστικότητα τῆς μητρότητας. Χωρίς μητέρα παιδί δέν γεννᾶται. Ἄς τό ἐμπεδώσουμε καλά ὅλοι καί κυρίως οἱ σύγχρονοι «ἐκφρασταί» διαφόρων μορφῶν «οἰκογένειας».
Ἡ σημερινή ἑορτή, καίτοι εἶναι Δεσποτική καί Θεομητορική, ὅπως τονίσαμε παραπάνω, δυστυχῶς, ἔχει ἀτονίσει πολύ στή συνείδηση τοῦ χριστιανοῦ, ὅσο καμία ἄλλη ἑορτή τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παναγίας μας. Οὐσιαστικά, στά περισσότερα σπίτια ἔχει καταργηθεῖ , γιατί πολύ ἀπλά δέν δεχόμαστε εὔκολα ἄλλες νέες ὑποδοχές παιδιῶν στις οἰκογένειές μας. Δεν ὑπάρχει χῶρος ἀγκαλιᾶς καί γι’ ἄλλα παιδιά. Τό ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς πράξης μας οἰκτρό! Τά ἀπότοκα αὐτῆς τῆς ἐπιλογῆς μας λέγεται ὑπογεννητικότητα. Γιά πολλούς σήμερα εἶναι τό μεγαλύτερο πρόβλημά μας, πού ὅμως δέν ἀντιμετωπίζεται σωστά. Ἀκόμη καί σ’ αὐτή τήν πράξη μᾶς ἐπιβεβαιώνεται ἡ προφητεία τοῦ Δικαίου Συμεῶν, πού εἶπε στήν Παναγίας γιά τόν Χριστό, ὅταν τόν κράτησε στά χέρια του: «εἶναι σημεῖον ἀντιλεγόμενον».Γιατί; Διότι ἡ παιδοποιία εἶναι εὐλογία καί ἐντολή τοῦ Θεού ἐνῶ ἡ δική μας ἐπιλογή εἶναι ἀντίθετη μέ τή βουλή τοῦ Θεοῦ.
Ἀγαπητοί μου, τό παιδί, ὁ μικρός αὐτός Χριστός σήμερα χτυπάει τήν πόρτα μας. Θέλει νά μπεῖ στό σπιτικό μας σάν μέλος τῆς οἰκογένειάς μας. Θέλει νά μπεῖ στή ζωή μας παντοῦ, γιά νά μᾶς δώσει χαρά, εὐλογία, εἰρήνη, ἐλπίδα. Θά ἀρνηθοῦμε; Ἡ ἐπιλογή εἶναι δική μας!
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ
(Λουκ. ιη΄ 10-14)
9 Φεβρουαρίου 2025
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ἀπό σήμερα, ἀρχή Τριωδίου, ἀρχίζει μία νέα εὐλογημένη περίοδος στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀρχικά, ἀπό σήμερα καί μέχρι τήν Κυριακή τῆς Τυρινῆς, ξεκινά τό λεγόμενο προπαρασκευαστικό στάδιο γιά τήν προσέλευσή μας στό κατ’ἐξοχήν στάδιο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Ἀνοίγοντας ἡ Ἐκκλησία μας αὐτό τό στάδιο, μᾶς καλεῖ ὡς φιλαρέτους ἀθλητές νά εἰσέλθουμε σ’αὐτό και νά ἀγωνισθοῦμε πνευματικά,ὥστε νά άνατροφοδοτηθοῦμε μέ τήν ἀρετή τῆς ταπείνωσης. Ὅμως, ἐπειδή πολλές φορές τρέχουμε ἄδικα καί ἐνίοτε καμία ὡφέλεια δέν ἔχουμε ἀπό αὐτούς τούς προσωπικούς ἀγῶνες μας, ὁ Χριστός μᾶς προβάλλει παραβολικά,ἀπό τήν ἀρχή τοῦ Τριωδίου, δύο ἀνθρώπους στό ἴδιο ἀγώνισμα. «Φαρισαῖον κενοδοξία νικώμενον καί Τελώνην τῇ μετανοίᾳ κλινόμενον…». «Οὗτοι προσῆλθον τῷ μόνῳ Δεσπότῃ καί ἀγωνοθέτῃ. Ἀλλά, ὁ μέν καυχησάμενος ἐστερήθη τῶν άγαθῶν, ὁ δέ ταπεινόμενος ἡξιώθη τῶν δωρεῶν». Ἐπομένως, ὁ ἕνας ἐκ τῶν δύο προσώπων τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς προβάλλεται ὡς παράδειγμα πρός ἀποφυγήν καί συγκεκριμμένα ὁ Φαρισαῖος,ἐνώ ὁ ἄλλος,ὁ Τελώνης, ὡς παράδειγμα πρός μίμηση.
Ὁ Φαρισαῖος συμπεριφέρεται ἐγωιστικά, ἐμφορούμενος ἀπό κακία, ἀπό «καρδιακό οἰδημα» καί ἀπό «διανοητικό φύσημα». Ἔχει συσσωρευτεῖ μέσα στήν ψυχή του ὁ ὄγκος, τό οἴδημα καί ὁ τῦφος, τά ὁποῖα ἀποτελοῦνται ἀπό τήν ὑπερηφάνεια, τήν ἀλαζονεία καί τήν ἔπαρση.Ἕνας Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας τονίζει καί λέγει πῶς ὁ Φαρισαῖος πάσχει ἀπό «τήν ἐπάρατον νόσον, τήν ἔξαλλον ὑπερηφάνειαν», ἡ ὁποῖα ὀρίζεται ὡς «ἄρνησις τοῦ Θεοῦ και τῆς παντοδυνάμου Αὐτοῦ ἐξουσίας ἐξώμοσις», ἐπειδή ὅλα τά καλά τά θεωρεῖ ὡς ἀποτέλεσμα τῆς δικῆς του προσωπικῆς ἐργασίας , χωρίς νά ἀναλογίζεται πῶς χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ δέν μποροῦμε να κάνουμε τίποτα. «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθαι ποιεῖν οὐδέν».
Γιά νά μπορέσουμε νά κατανοήσουμε καλύτερα τό μέγεθος αὐτῆς τῆς κακίας καί τήν τεράστια ζημία πού προκαλεῖ στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἀς ἀκούσουμε τόν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος, ὁ ὁποῖος πολύ εὔστοχα ἔχει χαρακτηρισθεῖ ὡς «ὁ ἀνατόμος τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου». Μᾶς λέει χαρακτηριστικά: «Ἡ θεομίσητη ὑπερηφάνεια εἶναι μητέρα τῆς κατακρίσεως, θυγατέρα τῆς δόξας καί τοῦ ἐπαίνου τῶν ἀνθρώπων, σημεῖο ἄκαρπης ψυχῆς, πρόξενος κακίας, φυγαδευτήριο τῆς θείας βοηθείας, ἀναχώρηση τῆς Χάριτος, πηγῆ θυμοῦ, εἴδωλο τῆς ὑποκρίσεως……ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΓΜΑ ΔΑΙΜΟΝΩΝ».
Προσέχουμε, λοιπόν, ἀδελφοί , πώς παρουσιάζει τό πάθος τοῦ ἐγωισμοῦ ὁ μεγάλος αὐτός Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας; Χρειάζεται ὶδιαίτερη προσοχή, γιατί σ’αὐτό τό ἀμάρτημα καί τό πάθος μπορεῖ πολύ εὔκολα νά πέσουμε ὅλοι, κληρικοί καί λαϊκοί. Ὁ ἐγωισμός εἶναι ἕνα «σαράκι» πού «τρώει τίς ψυχές». Ὁ Χριστός μας, ἀδελφοί μου, στηλίτευσε πολύ αὐστηρά τήν ὑπερηφάνεια, τόν ἐγωισμό, τήν ἀχαριστία καί τήν ὑποκρισία. Ἄλλωστε,ἡ Ἁγία Γραφῆ μᾶς τονίζει χαρακτηριστικά: « Ὁ Θεός ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δε δίδωσι χάριν» ( Ιακ. 4,6).
Ὁ Μέγας Βασίλειος λέει ὅτι ἡ γενεσιουργός αἰτία τοῦ ἐγωισμοῦ εἶναι «τά πλούτη, τά ἀξιώματα, τά προσόντα, ἡ ὀμορφιά, οἱ γνώσεις, οἱ περγαμηνές» και πολλά ἄλλα, τά ὁποῖα ἐπιφέρουν ματαίαν ἔπαρση καί μεταμορφώνουν τόν ἄνθρωπο σέ θρασύτατο καί ὑπερήφανο. Ἐπομένως, θά πρέπει νά προσέχουμε πώς θά πορευτοῦμε μέσα στήν κοινωνία τῶν ἀνθρώπων,γνωρίζοντας πῶς τίποτα δέν εἶναι δικό μας χωρίς τή βοήθεια καί τή Χάρη τοῦ Θεού. Ὑπάρχει κάποια ἀρετή, χάρισμα, τάλαντο, καλό ἔργο, γιά τό ὁποῖο μποροῦμε νά καυχηθούμε ὅτι εἶναι ἀποκλειστά δικό μας; Ποιό εἶναι αὐτό το ἀγαθό ἤ ποιά ἀρετή κατέχουμε, χωρίς να τήν ἔχουμε λάβει ὰπό τόν Θεό; «εἰ δέ καί ἔλαβες, τί καυχᾶσαι ὡς μή λαβών;», ρωτᾶ χαρακτηριστικά ὁ Ἀπ. Παῦλος. (Α΄Κορ. Δ, 7).
Τό ἀντίδοτο αὐτοῦ τοῦ τύφου, τῆς «ἐπάρατης νόσου», τῆς ὑπερηφάνειας καί τό φάρμακο τῆς ριζικῆς θεραπείας εἶναι ἡ «ὑψοποιός ταπείνωσις», ἡ ὁποῖα ἐκφράζεται μέ τόν καλύτερο τρόπο συμπεριφορᾶς καί στάσης ζωῆς τοῦ Τελώνου τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Ὁ Ἁγιος Ἰσαάκ ὁ Σῦρος λέει: «ὁ Θεός στούς ταπεινούς ἀποκαλύπτει τά μυστήρια Του ».
Δυστυχώς, ἀδελφοί μου, στή σύγχρονη ἐποχή πού ζοῦμε, στήν ἐποχή τοῦ ἀτομισμοῦ καί τοῦ ἄνομου κέρδους, ἡ Ταπείνωση εἶναι πλέον μία ξεχασμένη ἀρετή στή συνείδηση καί στόν τρόπο ζωῆς τῶν περισσοτέρων άνθρώπων. Ζητοῦμε ἀπό τόν ἄλλο νά διορθωθεῖ, νά ἀλλάξει, χωρίς νά ἐξετάζουμε ἄν μπορεῖ. Γνωρίζουμε ὅτι πρέπει νά ἀλλάξουμε, ὅμως διαπιστώνουμε τελικά ὅτι δεν εἶναι πολύ εὔκολο. Γιά νά ἀλλάξουμε, πρέπει νά περιορίσουμε τά δικαιώματα τοῦ ἐγωισμοῦ μας. Αὐτό σημαίνει ὅτι πρέπει νά ἔχουμε αὐτογνωσία καί νά ἀγωνιστοῦμε.
Ἀδελφοί μου, ἡ πίστη μᾶς δείχνει μέ τόν καλύτερο τρόπο ὅτι ὁ ταπεινός λαμβάνει χάρη.Μέσα ἀπό τήν ἀγάπη μᾶς δείχνει ἕναν ἄλλο δρόμο … αὐτόν τῆς ταπείνωσης, τόν ὁποῖο ὁ Θεός εὐλογεῖ καί ἁγιάζει. Ἄς ἀκολουθήσουμε αὐτόν τόν δρόμο τῆς πίστεώς μας γιά τή δική μας σωτηρία καί λύτρωση. Καλό Τριώδιο. Ἀμήν.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ
(Λουκ. ε΄ 11-23)
16 Φεβρουαρίου 2025
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί
Συχνό καί πολλές φορές καθημερινό φαινόμενο στήν ἐποχή πού ζοῦμε εἶναι οἱ πορείες διαμαρτυρίας ἀτόμων, κοινωνικῶν τάξεων καί φορέων.Πορεῖες μέ στόχο κυρίως τήν ἐπίλυση ζητημάτων καί τήν ἀπόκτηση περισσοτέρων ἀγαθῶν. Μία πορεία μᾶς παρουσίαζει και μᾶς περιγράφει καί ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή, ὄχι ὅμως ἑνός κοινωνικοῦ συνόλου, ἀλλά ἑνός μόνου ἀνθρώπου. Το Εὐαγγέλιο μᾶς περιγράφει τήν πορεία ἑνός ἀσώτου υἱού καί τήν ἐπιστροφή του στό πατρικό του σπίτι. Τά περιστατικά αὐτῆς τῆς λυτρωτικῆς πορείας θά τονίσουμε σήμερα.
Ὁ δρόμος τῆς ἀποστασίας πού ἐπέλεξε ὁ ἄσωτος υἱός καί ἡ ξένη χώρα τήν ὁποῖα ἐπισκέφτηκε, ἀφού τοῦ πρόσφεραν μια προσωρινή εὐχάριστη κατάσταση, ἀπολαμβάνοντας τίς ἡδονές τῆς ἁμαρτίας, στή συνέχεια τόν ὁδήγησαν σέ μία δραματική ζωή , τήν ἔνταση τῆς ὁποῖας μᾶς τήν δίνει ἡ ἔκφραση «λιμῷ ἀπόλλυμαι» (Λουκ. 15,17), δηλαδή πεθαίνω ἀπό τήν πείνα! Ἔχοντας περιέλθει ὁ ἄσωτος σ’ αὐτή τή δεινή κατάσταση, τήν ἐπικίνδυνη γιά τή ζωή του, θυμᾶται τήν «πατρώαν δόξαν» καί ἀπό τήν παραφροσύνη στήν ὁποῖα βρίσκεται, «εἰς εαὐτόν ἐλθών», λαμβάνει τή σωτήρια ἀπόφαση γιά τήν ἐπιστροφή του στήν πατρική του ἐστία. Στό σπίτι του, στόν πατέρα του. Τό πρῶτο βῆμα ἔχει γίνει καί ἡ πορεία ἔχει σχεδόν ἀρχίσει, γιά νά φτάσει στόν τελικό της προορισμό.
Ἡ συνάντηση πατέρα καί ἀποστάτου υἱού γίνεται πρό τοῦ πατρικού παλατιού, ὅπου ἐκφράζεται τό αἴτημα «Πάτερ ἥμαρτον….. ποίησόν με ὥς ἕνα τῶν μισθίων σου». Τό αἴτημα φυσικά γίνεται ἀποδεκτό ἀπό τόν πατέρα μέ μία μεγάλη διαφορά. Ἡ θέση πού του προσφέρεται δέν εἶναι θέση δούλου ἀλλά υἱοῦ, καί ἔτσι γίνεται ἡ ἀποκατάσταση στήν αρχική του κατάσταση, στή δόξα καί στό κάλλος. Ἡ ζωηρή ἐπιθυμία τοῦ υἱοῦ γιά ἐπιστροφή, μετά τή συναίσθηση τῆς ἁμαρτίας και τῆς μετανοίας του, στέφεται μέ ἐπιτυχία.
Τό πρόσωπο καί τό παράδειγμα τοῦ ἀσώτου υἱοῦ ἀποτελεῖ πρωτοπόρο παράδειγμα πρός μίμηση ὅλων μας, γιατί ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός δέν θέλει μόνο νά εἴμαστε ἁπλοῖ, ἐνίοτε γραφικοί, ἀκροατές καί θαυμαστές του. Θέλει νά γίνουμε ἔμπρακτοι τηρητές και ἐκτελεστές τῆς διδασκαλίας του. Ὁ ἄσωτος μᾶς δείχνει τόν τρόπο τῆς ἐφαρμογῆς τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ μας, ὁ ὁποῖος, για να μπορεῖ εὔκολα να πραγματοποιηθεῖ και ἄνευ ἐμποδίων, χρειάζεται να ἔχουμε ὁρισμένες προϋποθέσεις και ἀρχές.
Πρώτη προϋπόθεση καί ἀρχή εἶναι ἡ αὐτογνωσία.Ἡ ἐνσυναίσθηση τῆς ἠθικῆς καί ἐσωτερικῆς καταστάσεώς μας, ἀποτελεῖ πρωταρχικό παράγοντα. Ἡ αὐστηρή καί ἀμερόληπτη αὐτοκριτική θά μᾶς δώσει πλήρη εἰκόνα στήν ὁποῖα ἔχουμε περιέλεθει. Ἡ σωστή αὐτοκριτική εἶναι ὁ προσωπικός μας μαγνητικός τομογράφος πού ἀποκαλύπτει το «νόσημα» καί ἐκεῖνο τό πάθος πού μᾶς κρατᾶ μακριά ἀπό τήν ἀγκάλη τοῦ Θεοῦ. Ἡ δεύτερη προϋπόθεση καί ἀρχή εἶναι ἡ μετάβαση, ἡ ἐπιστροφή πρός τόν Λυτρωτή. «Ἀναστάς πορεύσομαι». Ἐδώ ὅμως χρειάζεται πολύ προσοχή και ὑπομονή, γιατί αὐτή τήν ἀπόφασή μας θά τήν «πολεμήσει» μέ σφοδρότητα ὁ Διάβολος, ὁ ὁποῖος στήν ἀρχή θά προτάξει ὡς ἐμπόδιο τήν ντροπή. Στή συνέχεια, θά προτάξει την ἀμφιβολία καί τήν ἀπελπισία, μέχρι νά ματαιώσει τήν ἐπιστροφή μας, δηλαδή τήν οὐσιαστική μετάνοιά μας. Προσοχή λοιπόν καί ὑπομονή ἱδιαίτερη.
Ἡ μετάνοια καί ἡ ἐπιστροφή εἶναι οἱ μοναδικές ἀσφαλεῖς ὁδοί τῆς λύτρωσης καί τῆς σωτηρίας μας. Ὁ τρόπος γιά τή συνάντησή μας μέ τόν Κύριό μας μέσω τῆς μετανοίας ἔχει μεγάλη σημασία. Ἡ ταπείνωση, ἡ συντριβή, ἡ λύπη, τό δάκρυ, ὁ στεναγμός πρέπει νά εἶναι τά ἀπαραίτητα συνοδευτικά μας. Ὅλα αὐτά ὅμως δέν θα πρέπει νά ἀποτελοῦν σχήματα λόγου ἤ εἰκονικές ἐκφράσεις καί τύπους, ἀλλά ἀληθινές ἐκδηλώσεις καρδίας συντετριμμένης, ταπεινωμένης καί ποθούσης τή συνδιαλλαγή καί τή λύτρωση. Τότε ἡ ἐπιστροφή ἐπιτυγχάνεται καί ἡ σωτηρία κερδίζεται. Λέγει χαρακτηριστικά ὁ ἱερός Χρυσόστομος: «Ὁ μετάνοιαν εἰσάγων καί παρά τοῦ Θεού ἀκουόμενος, εὐκόλως καί τοῦτο δύναται κατορθῶσαι το ἀγαθόν, τό διακρούεσθαι τῶν πονηρῶν τάς συνουσίας» (ΕΠΕ 5, 270).
Ἀγαπητοί μου, ὁ Κύριός μας σήμερα, μέ τήν εὐαγγελική περικοπή τοῦ Ἀσώτου Ὑἱοῦ, μᾶς βεβαιώνει γιά τήν ἀποδοχή τῆς μετανοίας μας μέ χαρά. Αὐτό περιμένει ἀπό ὅλους μας, γιατί ὅλους μᾶς θέλει κοντά Του. Ἡ ἀπομάκρυνσή μας γίνεται πολλές φορές μέ τίς δικές μας ἐπιπόλαιες ἐπιλογές, ὅμως ἄς μήν ἀποκάμουμε, ἄς μήν ἀπελπιστοῦμε. Ἕνα «ἤμαρτον» καρδιακό καί μία εἰλικρινής μετάνοια μᾶς ἐπαναφέρει στό ἀρχικό μας κάλλος. Στή ζωή μας ἔχουμε μιμηθεῖ πολλές φορές τήν ἄσωτη ζωή τοῦ ἀποστάτη υἱοῦ, ὅμως, ἄς τόν μιμηθοῦμε καί μέ τή φωνή καί μέ τήν πράξη τῆς μετανοίας του καί ἄς ψάλλουμε καί ἐμείς στόν Σωτῆρα Χριστό μας: « Πάτερ ἀγαθέ, ἀπομακρύνθηκα ἀπό ἐσένα, μή με ἐγκαταλείψεις… Σηκώθηκα καί ἐπέστρεψα πίσω Σε ἐσένα. Τήν ἀγκαλιά Σου, Χριστέ, ἄνοιξε καί μέ συμπάθεια νά με δεχθείς ἀπό χώρα μακρινή, ἀπέχοντας πλέον ἀπό πάθη και ἁμαρτίες!» Ἀμήν.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ
(Ματθ. 25, 31-46)
23 Φεβρουαρίου 2025
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Δύο παρουσίες τοῦ Χριστοῦ πραγματοποιοῦνται στή γῆ. Ἡ πρώτη ἔχει ἤδη γίνει μέ τήν Ἐνανθρώπησή Του, ἡ δεύτερη εἶναι ἡ προσδοκωμένη μέ τή Δευτέρα Παρουσία. Μεταξύ ὅμως αὐτῶν τῶν δύο ἐλεύσεων, ὑπάρχει διαφορά, ὄχι μόνο χρονική ἀλλά κυρίως τρόπου καί σκοποῦ. Ἡ πρώτη, ἡ γέννησή Του, τήν ὁποῖα ἑορτάσαμε πρό διμήνου, ἤταν ταπεινή και ἄσημη καί εἶχε ὡς ἀπώτερο σκοπό καί στόχο τή σωτηρία καί τή λύτρωση ὅλου τοῦ κόσμου, ἀφοῦ ὁ Κύριός μας Ἱησοῦς Χριστός « πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν». (Τιμ. Α΄ β, 4) Ἡ δεύτερη ὅμως παρουσία Του θά εἶναι ἐπιφανής καί ἔνδοξη και ὁ σκοπός της ἕνας καί μοναδικός, «νά κρίνη τόν κόσμον».
Για αὐτή τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου μας, ἡ ὁποῖα εἶναι συνδεμένη ἀπόλυτα μέ τήν τελική κρίση τῶν ἀνθρώπων, ὁμιλεῖ ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή. Πρίν ὅμως μελετήσουμε ἐν συντομία αὐτά τά στοιχεῖα, ἄς ὑποβληθοῦμε σ’ ἕνα προσωπικό ἐρώτημα. Πιστεύουμε στή Δευτέρα Παρουσία, στήν αἰώνια ζωή καί στή δικαία κρίση τοῦ Θεοῦ; Τό ἐρώτημα αὐτό δέν τίθεται τυχαῖα. Ὑπάρχουν δυστυχῶς ἄνθρωποι, καίτοι βαπτισμένοι στό ὄνομα τῆς Παναγίας Τριάδος καί ἐνταταγμένοι στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ μας πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία Του, οἱ ὁποίοι ὄχι ἀπλά δέν πιστεύουν, ἀλλά ἀκόμη χειρότερα, νομίζουν πῶς τό κήρυγμα τῆς Δευτέρας Παρουσίας εἶναι προνόμιο τῶν αἱρετικῶν καί δή τῶν Χιλιαστῶν.
Γιά τούς πιστούς ὅμως τῆς Ἐκκλησίας μας, τό κήρυγμα περί τῶν ἐσχατολογικῶν θεμάτων καί ζητημάτων ἔχει ἰδιαιτέρα σημασία. Μελετῶντας τά ἐσχατολικά τῆς Ἐκκλησίας μας, διαπιστώνουμε ὅτι ἡ προσδοκία καί ἡ ἀναμονή τῆς τελικῆς κρίσεως ἀπαντᾶται σέ ὅλες τίς σοβαρές θρησκεῖες τοῦ κόσμου. Μέ πᾶσα ὅμως λεπτομέρεια καί ἀκρίβεια διδάσκεται ἀπό τήν Ἁγία Γραφῆ και ἀποτελεῖ πεποίθηση τοῦ λεγομένου παλαιοῦ Ἰσραήλ καί δόγμα τῶν Χριστιανῶν. Ἔτσι λοιπόν, κατά τήν Παλαιά Διαθήκη: « ὁ Κύριος ἥξει ὡς πῦρ καί κριθήσεται πᾶσα ἡ γῆ» καί κατά τή Δευτέρα Παρουσία Του «ἐλεύσονται ἐν συλλογισμῷ ἁμαρτημάτων αὐτῶν δειλοί καί ἐλέγξει αὐτούς ἐξ ἐναντίας τά ἀνομήματα αὐτῶν» (Σοφ. Σολ. δ, 20). Ὁ Κύριος μας ἐπιβεβαίωσε ὅλα τά κηρύγματα τῶν προφητῶν καί τῶν δικαίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης , καθ’ ὅλην τήν διάρκεια τῆς ἐπιγείου διδασκαλίας Του. Συστηματικά ὅμως την Τελική Κρίση τήν παρουσίασε λίγο πρίν ἀπό τό Πάθος Του, ὅπως τήν ἀναφέρει ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή.
Τό ἴδιο κήρυγμα περί τῆς Δευτέρας Παρουσίας τό ἀνήγαγαν σέ πρῶτο μέλημά τους καί οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος διακηρύσσει ὅτι ὀ Ἰησοῦς Χριστός «εἶναι ὁ ὡρισμένος ὑπό τοῦ Θεοῦ Κριτής ζώντων καί νεκρῶν» (Πραξ. ι΄, 42), το ἴδιο καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ὁμιλεῖ καί μᾶς λέει ὅτι ὁ Θεός «ἔστησεν ἡμέραν, ἐν ᾖ μέλλει κρίνειν τήν οἰκουμένην» (Πραξ. ιζ΄, 31).
Στό ἴδιο μῆκος κύματος περί τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου μας εἶναι καί ἡ διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὁ Ἁγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης κάνει λόγο γι’αὐτή και ἀναφέρει ὅτι ἡ Δευτέρα Παρουσία θά «εἶναι μεγάλη γιά τρεῖς αἰτίες: α) γιά τά ὑποκείμενα πού θά συναχθοῦν ἐκεῖ, β) γιά τά ζητήματα πού θα ἐξεταστοῦν καί γ) γιά ἐκεῖνα πού θά ἀποφασιστοῦν». Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου, δέν θά ἐκδοθεῖ μία ἀπόφαση γιά ἕνα μικρό μέρος τῆς γῆς. Θα ἐκδοθεῖ ἀπόφαση γιά ἕνα καλό καί γιά ἕνα κακό πού εἶναι ἄπειρο στό μέγεθός του καί αἰώνιο στή διαμονή του καί θά ἀφορᾶ ὅλους τούς ἀνθρώπους τοῦ κόσμου, ἀνεξαρτήτως φυλῆς καί θρησκεύματος, μηδενός ἐξαιρουμένου. Τώρα, ἐάν, στή δική μας περίπτωση, θά ἰσχύσει τό νά βρεθοῦμε στήν πλευρά τοῦ καλοῦ ἤ τοῦ κακοῦ, ὡς ἕνα μεγάλο βαθμό, ἐξαρτᾶται ἀποκλειστικά ἀπό τή δική μας ἐπιλογή. Γι’ αὐτό, ἀδελφοί μου, ἄς παρατηροῦμε τακτικά τά πρακτικά αὐτῆς τῆς δίκης. Τῆς μοναδικῆς στόν κόσμο ἀκριβοδικαίας καί ἄνευ παρεμβάσεων καί μεσαζόντων, γιατί «πάντες παραστησόμεθα τῷ βήματι τοῦ Χριστοῦ» (Ρωμ. ιδ΄, 10).
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ὁ χρόνος τῆς ζωῆς πού μᾶς χαρίζει ὁ Κύριός μας εἶναι χρόνος καταλυτικός καί ἀποφαστικός γιά τήν πλευρά τοῦ καλοῦ ἤ τοῦ κακοῦ , στήν ὁποία θά βρεθοῦμε κατά τήν ἡμέρα τῆς Κρίσεως , καθώς καί γιά τό τί λόγο θά ἀποδώσουμε γιά τά πεπραγμένα τῆς ζωῆς μας. Θα εἶναι δύσκολη καί φοβερή ἐκείνη ἡ ἡμέρα γιά ὅλους καί κυρίως γιά τούς ἀμετανόητους ἀμαρτωλούς.
Ἴσως, βρεθοῦμε καί πρό πολλῶν καί μεγάλων ἐκπλήξεων, βλέποντας τούς ὑποτιθεμένους γιά ἐμᾶς «ἀμαρτωλούς» στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐνώ ἄλλους, τούς ὁποίους θεωρούσαμε δίκαιους καί ἐνάρετους, νά καταλήγουν στό «πῦρ τό ἐξώτερον». Προσοχή, ἀδελφοί μου, Κριτής πάντων εἶναι μόνο ὁ Κύριος, ἐμεῖς δέν ἔχουμε τό δικαίωμα οὔτε νά κρίνουμε, οὔτε νά δικάζουμε, οὔτε νά κατακρίνουμε τούς ἀδελφούς μας. Ἐμεῖς ἔχουμε ἕναν σκοπό καί μία πορεία. Τήν πορεία καί τόν δρόμο τῆς μετανοίας, γιατί μᾶς ὁδηγεῖ στόν σκοπό τῆς ζωῆς μας, πού δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τή σωτηρία καί τή λύτρωση τῆς ψυχῆς μας. Ἀμήν.
π. Γ.Β.