ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή του Θωμά
12 Μαΐου 2024
Οι δύο Κυριακές που ακολουθούν την ημέρα του Πάσχα είναι αφιερωμένες στις εμφανίσεις του αναστημένου Κυρίου στους μαθητές Του, δηλαδή στη μαρτυρία της αληθινής, ενσώματης και ένδοξης Αναστάσεώς Του. Πουθενά δεν περιγράφεται η ίδια η στιγμή της Αναστάσεως, αφού κανείς δεν είδε το γεγονός, ούτε οι στρατιώτες που φύλασσαν τον τάφο, ούτε θα μπορούσαν ανθρώπινα μάτια να το αντικρίσουν. Έτσι, η Ανάσταση μαρτυρείται από τις εμφανίσεις του Κυρίου στον ευρύτερο κύκλο των μαθητών Του. Πλούσιες σε περιεχόμενο, οι διηγήσεις αυτές περιγράφουν ζωηρά τόσο την ψυχολογία των μαθητών και μαθητριών κατά τις οδυνηρές και αδυσώπητες ώρες πριν την Ανάσταση, καθώς και τη μεταμόρφωσή τους, όταν βρέθηκαν μπροστά στο αναπάντεχο, όταν είδαν ότι εκπληρώθηκε η μεγάλη υπόσχεση.
Τα κύρια θέματα της σημερινής Κυριακής του Αντίπασχα είναι δύο. Πρώτον, η αρχική φανέρωση του Ιησού στους φυγάδες και φοβισμένους μαθητές και το προκαταρκτικό «εμφύσημα» του αγίου Πνεύματος. Δεύτερον, η μετά μια εβδομάδα εμφάνισή Του στον απόντα κατά την πρώτη σύναξη Θωμά, ο οποίος ζήτησε να πιστοποιήσει με τα μάτια του την Ανάσταση, όπως είχε συμβεί και στους υπόλοιπους.
Ήδη η αρχή της διήγησης μας προετοιμάζει για ένα θαύμα. Στο σκοτάδι της νύχτας, με σφαλισμένες πόρτες οι μαθητές περιμένουν, χωρίς να ξέρουν τι ακριβώς περιμένουν. Ο Κύριος δεν εγκαταλείπει τους μαθητές Του στον φόβο, ακόμη κι αν εκείνοι τον είχαν εγκαταλείψει. Το είχε ήδη προαναγγείλει κατά το μυστικό δείπνο: «Θα με εγκαταλείψετε όλοι... αλλά εγώ θα σας προφθάσω στη Γαλιλαία.» Με άλλα λόγια, θα αμαρτήσετε, αλλά εγώ θα απαντήσω στην πτώση μας με την Ανάσταση και το νικητήριο άγγελμα. Η πτώση των μαθητών δεν τους στέρησε τη χάρη και τον φωτισμό. Ο Χριστός δεν έρχεται να τους επιτιμήσει και δεν περιμένει καν τη συνάντηση στη Γαλιλαία. Βιάζεται ο Κύριος να τους καθησυχάσει, να τους στηρίξει, να τους απαλλάξει από τη δειλία, την ενοχή και τον φόβο, να τους δείξει τη στοργή Του και να τους ειρηνεύσει.
Ο Χριστός εκείνο το φοβερό βράδυ απαντά στον φόβο με τον χαιρετισμό της ειρήνης. «Εἰρήνη ὑμῖν.» Δεν πρόκειται για την ειρήνη απλώς ως απουσία πολέμου. Στην εβραϊκή παράδοση ο χαιρετισμός αυτός δήλωνε την ειρήνη προς τον Θεό, και κατά συνέπεια την ειρήνη ως εσωτερική πληρότητα και χαρά. Αυτό το χαρμόσυνο άγγελμα δίνει ο Χριστός στους μαθητές και σε όλους τους πιστούς, τη δυνατότητα να πλησιάζουμε τον Θεό Πατέρα με ένα πνεύμα, μέσα στο Πνεύμα του Θεού. (Εφ. 2,17) Χάρηκαν τότε οι μαθητές βλέποντας τον Κύριο. Είχαν ήδη θρηνήσει και κλάψει και πονέσει, όπως τους είχε ήδη προαναγγείλει ο διδάσκαλός τους. Αλλά τώρα ο πόνος μετεστράφη σε χαρά, όπως επίσης τους είχε υποσχεθεί. Η ειρήνη και η χαρά, θα βεβαιώσει λίγο αργότερα ο Παύλος, αποτελεί καρπό του αγίου Πνεύματος. (Γαλ. 5,22) Οι μαθητές θα φέρουν και θα μεταδίδουν αυτή την ειρήνη, και θα είναι χαρούμενοι παρά τις ταραχές και τους διωγμούς από τον κόσμο που θα τους μισήσει.
Αλλά κατά μια θεϊκή οικονομία, κάποιος δεν είναι ανάμεσά τους εκείνο το βράδυ, και γι’ αυτό εκφράζει αμφιβολία για όσα στη συνέχεια του διηγούνται. Άλλωστε, και οι άλλοι μαθητές είχαν αμφισβητήσει την πρώτη είδηση της Μαρίας Μαγδαληνής, δίσταζαν να πιστέψουν, έως ότου είδαν τον Κύριο με τα μάτια τους. Η ένσταση, όμως, του Θωμά δεν
προέρχεται από την αμφιβολία που σπείρει ο πονηρός. Πρόκειται για μια «καλή απιστία». Ο ευλογημένος μαθητής δεν πάσχει τόσο από έλλειψη πίστεως. Έχει κυριευθεί από τον πόθο να δει, όπως είδαν οι άλλοι αδελφοί του. Και ο Κύριος ανταποκρίνεται στον πόθο του μαθητή. Γι’ αυτό και έκτοτε ψάλλουμε: «Ω καλή απιστία του Θωμά», καλή, διότι πληροφόρησες και βεβαίωσες τις καρδιές όλων όσοι θέλουμε να πιστεύουμε και να ακολουθούμε τον Χριστό μετά την Ανάληψή Του στους ουρανούς. Οικονόμησε, έτσι, ο Θεός την απουσία του Θωμά, ώστε ο δισταγμός του να γίνει πίστη αναμφίβολη, και κανείς ποτέ πλέον πιστός να μη σκανδαλισθεί με το μήνυμα της Αναστάσεως.
Πράγματι, ο Χριστός μετά την ομολογία του Θωμά, μακαρίζει εκείνους που πιστεύουν εξ ακοής, επειδή άκουσαν και μελέτησαν, όχι επειδή είδαν και επαλήθευσαν με τα σωματικά τους μάτια. Αυτό όμως δεν είναι επιτίμηση προς τον Θωμά. Ο Κύριος απευθύνεται προς εμάς, προς όλες τις γενεές που ακολούθησαν και θα ακολουθήσουν, οι οποίοι δεν θα έχουν την ευκαιρία να είναι αυτόπτες μάρτυρες της επί γης παρουσίας του Κυρίου, όπως ήσαν οι μαθητές. Όλοι εμείς οι υπόλοιποι θα κληθούμε να εμπιστευθούμε την αξιοπιστία των αποστόλων, και η πίστη μας θα εδράζεται στην εσωτερική πληροφορία, στη θέα του Θεού εντός της καρδίας, και όχι στη μαρτυρία των οφθαλμών.
Όμως, ο Χριστός εμφανίζεται στους πιστούς κάθε γενιάς. Ερμηνεύοντας αλληγορικά το γεγονός και το σκηνικό, μπορούμε να πούμε ότι πράγματι, ενώ μένουμε δειλοί και φοβισμένοι, με κλειστές τις πόρτες της καρδιάς μας, έχοντας σκοτάδι στον νου μας, ο Χριστός μάς επισκέπτεται και εμφανίζεται σε όλους, ορατώς και αοράτως. Αοράτως ως Θεός στο μέσον της καρδιάς μας, ορατώς με το σώμα Του, κατά την Θεία Λειτουργία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έπαψε να εμφανίζεται και με άλλους τρόπους σε αγίους ανθρώπους. Επιτρέπει, όμως, σε όλους μας, μάλλον καλεί όλους μας όχι μόνο να αγγίξουμε αλλά και να εσθίουμε τη σάρκα Του, εφόσον με τη χάρη του Θεού μπορούμε να μετέχουμε στην Ευχαριστία. Μέσω του άρτου και του οίνου ο Χριστός μας προσφέρει το Σώμα και το Αίμα και το Πνεύμα Του. Ώστε με αυτόν τον τρόπο να βεβαιώνουμε τον θάνατο και την Ανάστασή Του, να ξαναβρίσκουμε τον εαυτό μας στο θεμέλιο της πίστεως, και να προγευόμεθα την κοινή Ανάσταση.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή των Μυροφόρων
19 Μαΐου 2024
Η Κυριακή των Μυροφόρων έχει κεντρικό θέμα τη φανέρωση του αναστημένου Κυρίου στους ανθρώπους εκείνους που ανήκαν στον ευρύτερο κύκλο των μαθητών. Η συγκεκριμένη διήγηση από το ευαγγέλιο του Μάρκου είναι διπλή. Αναφέρεται αφενός στην ταφή του νεκρού Ιησού με πρωτοβουλία του κρυφού μαθητή Ιωσήφ από Αριμαθαίας, ο οποίος κατείχε σημαντική θέση στο Ιουδαϊκό συνέδριο, και εν συνεχεία στην αναστάσιμη εμπειρία τριών γυναικών μυροφόρων σε μια από τις παράνομες επισκέψεις των μαθητριών στον τάφο του Κυρίου. Πρόκειται για τη Μαρία Μαγδαληνή, τη Μαρία του Ιακώβου, η οποία σύμφωνα με αγίους Πατέρες και ερευνητές ήταν η Θεοτόκος, και τη Σαλώμη. Οι γυναίκες αυτές αξιώθηκαν να έχουν πρώτες την εμπειρία της Αναστάσεως και να μεταφέρουν το χαρμόσυνο μήνυμα στους φοβισμένους και απομονωμένους μαθητές.
Καί στα δύο περιστατικά περιγράφεται η μεταφόρφωση των μαθητών, αφενός του κρυφού μαθητή και αφετέρου των πενθούντων γυναικών. Ακόμη και προ της Αναστάσεως, ο ίδιος ο θάνατος του Ιησού φαίνεται ότι τους οπλίζει με θάρρος και δύναμη τεράστια. Έτσι, ο πρώτος τολμά να ζητήσει από τον Πιλάτο να επιτρέψει την ταφή του εσταυρωμένου. Ο μαθητής που ήταν κρυφός δια τον φόβο των Ιουδαίων, γίνεται τώρα, την επικίνδυνη αυτή στιγμή, μαθητής φανερός, όταν μάλιστα οι φανεροί μαθητές ήσαν φυγάδες και κρυμμένοι. Αντίστοιχα των γυναικών η λύπη μεταποιήθηκε σε δέος και έκσταση, όταν αντίκρυσαν αντί του νεκρού διδασκάλου τους νεανίσκο με στολή λευκή, να τις καθησυχάζει απευθύνοντας σε αυτές το μήνυμα της Αναστάσεως.
«Ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὦδε.» Αυτή είναι ίσως η πιο μεγαλειώδης φράση που έχει ποτέ ειπωθεί. Αυτό που δεν είχε προηγούμενο, αυτό που ήταν απίθανο, ασύλληπτο και ασύμβατο με την ανθρώπινη εμπειρία έγινε πραγματικότητα. Ο τάφος του Χριστού έγινε τόπος ζωής και δόξης. Έκτοτε ο τόπος όπου θάπτονται οι νεκροί μας λέγεται κοιμητήριο, διότι ο θάνατος έγινε βραχύς ύπνος μέχρι την κοινή Ανάσταση που μας χάρισε ο ενανθρωπήσας Θεός. Ο θάνατος δεν είχε την τελευταία λέξη. Ο Χριστός τον καταπάτησε γεμίζοντας φως τα ουράνια, τα επίγεια και τα καταχθόνια, και συνεγείρει όλον τον κόσμο με την Ανάστασή Του. Είχε φθάσει η στιγμή να συνεγείρει τους λυπημένους και διασκορπισμένους μαθητές Του. Η άρνηση του Πέτρου και η εγκατάλειψη του Ιησού από τους μαθητές δεν ήταν το τέλος του δράματος. Όπως το φως νίκησε το σκοτάδι, έτσι και η αγάπη του Θεού «νικά», θα λέγαμε, την πτώση των μαθητών και τους αποκαθιστά στην πνευματική ζωή, τη ζωή της χαράς και της ειρήνης. Έτσι, σε μια απίστευτη φανέρωση χάριτος ο άγγελος όχι μόνο αναγγέλλει στις γυναίκες την Ανάσταση του Κυρίου, αλλά μέσω αυτών στέλνει στους μαθητές το μήνυμα ότι σκοπεύει να τους δει ξανά, αυτή τη φορά στη Γαλιλαία, εκεί από όπου θα τους αποστείλει στα έθνη. Είναι θαυμαστό πόσο γρήγορα λησμόνησε ο Θεός την πτώση τους, με πόση φιλανθρωπία τους αγκαλιάζει ξανά και αναπτερώνει το πνεύμα τους. Το πρώτο πράγμα που κάνει μετά την Ανάστασή Του είναι να δείξει καλοσύνη και έλεος σε εκείνους που δεν φάνηκαν άξιοί Του τη δύσκολη ώρα. Και στις δικές μας πτώσεις, αστοχίες και αποτυχίες απαντά με την ίδια φιλανθρωπία, αφού συγχωρεί τα πάντα στην άπειρη αγάπη Του.
Οι μυροφόρες γυναίκες φυσικό ήταν να καταληφθούν από τρόμο και έκσταση. Όχι διότι είδαν κάτι τρομακτικό, αλλά διότι είδαν κάτι αναπάντεχο και απίστευτο, κάτι που υπερβαίνει τα όρια του κόσμου τούτου και τους φυσικούς νόμους που γνωρίζει ο άνθρωπος. Όταν ο ζωντανός Θεός μάς αποκαλύπτεται με κάποιον τρόπο, αναστατώνει δημιουργικά τη ζωή μας και μεταμορφώνει την ύπαρξή μας. Δεν είναι δυνατόν να βρεθούμε μπροστά στη δόξα του Σταυρού ή στο φως της Αναστάσεως και να μείνουμε αδιαπέραστοι και αναίσθητοι. Ο Σταυρός και η Ανάσταση, αν τα πλησιάσουμε με ειλικρίνεια και θέρμη καρδίας, αλλάζουν ολόκληρη τη ζωή και συμπεριφορά μας.
Αξίζει, ωστόσο, να επαναλάβουμε ότι και προ της Αναστάσεως οι ενέργειες τόσο του Ιωσήφ όσο και των μαθητριών θα μείνουν θαυμαστό παράδειγμα θάρρους και γενναιότητας. Όταν ξεκίνησαν για τον τάφο, με σκοπό να εκδηλώσουν την αγάπη και αφοσίωση προς τον ενταφιασμένο διδάσκαλο, οι γυναίκες δεν γνώριζαν τίποτε για την ανάσταση, δεν καρτερούσαν τίποτε πέρα από αυτό το φοβερό που είχε συμβεί. Αν και θυμόντουσαν κάποια περίεργα λόγια του Ιησού, αν και η μητέρα Του ιδιαιτέρως φύλαττε από χρόνια τα λόγια Του στην καρδιά της, τό μόνο που θα μπορούσαν τώρα να περιμένουν ήταν η τιμωρία από τις αρχές για την παράνομη ενέργειά τους, η οποία θα επέσυρε την έσχατη ποινή. Αλλά και αυτό που σχεδίαζαν να κάνουν ήταν όχι μόνο παράτολμο αλλά σχεδόν αδύνατο. Γι’ αυτό και αναρωτιούνται «ποιός θα αφαιρέσει για χάρη μας τη βαρύτατη πέτρα από τον τάφο;» Υπήρχε και εδώ ένα τεράστιο εμπόδιο σ’ αυτό που είχαν την πρόθεση να κάνουν. Αντίστοιχα πράττει και ο Ιωσήφ, ο μέχρι τη στιγμή εκείνη κρυφός μαθητής. Για ποιόν τώρα υπερβαίνει κάθε δισταγμό και φόβο, ώστε να διακινδυνεύσει τη θέση του, τη φήμη του και την ίδια τη ζωή του; Για έναν νεκρό, γυμνό, ξένο, πλην όμως, αγαπημένο! Συγκλονισμένος από τον σταυρικό θάνατο, προσφέρει τώρα όσα δεν τόλμησε να προσφέρει όταν ο διδάσκαλος ζούσε. Όλα αυτά αναδεικνύουν ακόμη μεγαλύτερο το θάρρος τους, την ευγένεια και και την αγάπη τους. Την ευγενή πράξη τους δεν την κινητοποιούσε ακόμη η πίστη, αλλά μόνον η αγάπη. Αυτό το αίσθημα που ανέβλυζε από τα βάθη της καρδιάς τους τους οδήγησε στον σωστό δρόμο, ώστε να γίνουν οι πρώτοι μάρτυρες και απόστολοι της Αναστάσεως. Η αγάπη μπορεί να ανοίξει την πόρτα στην πίστη, μπορεί να κυλίσει τον λίθο που μας εμποδίζει να δούμε τι υπάρχει πέρα από αυτό που γίνεται άμεσα αντιληπτό στις αισθήσεις μας, να δούμε την αόρατη δύναμη του Θεού που καταλύει τον θάνατο. Και επειδή η αγάπη αυτή είναι ζυμωμένη με πολύ πόνο, ο Θεός ποτέ δεν την παραβλέπει.
Ο ίδιος ο Κύριος απάντησε αποτελεσματικά στο θάρρος τους. Ακύρωσε μάλιστα και το αγαθό σχέδιο των γυναικών. Δεν ήταν εκεί που οι ίδιες περίμεναν να τον βρουν. Δεν έκδήλωσαν τιμή προς Αυτόν με τον τρόπο που είχαν στο μυαλό τους. Ο ζωντανός Χριστός δεν είναι πάντα εκεί που περιμένουμε να τον βρούμε. Γνωρίζει καλύτερα πότε και πως πρέπει να παρέμβει στη ζωή μας. Εμφανίζεται ξαφνικά στα κλειστά δωμάτια, μας περιμένει στη Γαλιλαία, και άλλοτε μας συναντά αναπάντεχα «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ», όπως συνάντησε τους μαθητές στην πορεία προς τους Εμμαούς. Κάποτε μάλιστα μας ζητά να εκφράσουμε την αφοσίωσή και αγάπη μας με τρόπο διαφορετικό από εκείνον που είχαμε σχεδιάσει. Ταυτόχρονα, όμως, αφαιρεί ο Ίδιος τα εμπόδια που μας περιμένουν. Αρκεί να έχουμε τον πόθο να τον συναντήσουμε.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή του Παραλύτου
26 Μαΐου 2023
Στην προβατική κολυμβήθρα των Ιεροσολύμων μας μεταφέρει η σημερινή ευαγγελική διήγηση. Μέσα στις στοές της μεγάλης αυτής δεξαμενής κείτονταν πλήθος αρρώστων και αναπήρων, οι οποίοι περίμεναν να κυματίσει το νερό, διότι πίστευαν ότι κατά καιρούς ἀγγελος Κυρίου κατέβαινε και το ανατάραζε, ώστε όποιος προλάβαινε να μπει πρώτος, έβρισκε την ίασή του. Στις στοές αυτές βρέθηκε και ο Ιησούς ένα Σάββατο, και ανάμεσα στο πλήθος στάθηκε και είδε έναν εγκαταλελειμμένο ασθενή, ο οποίος παρέμενε εκεί επί τριάντα οκτώ έτη. Γνώριζε, ως Θεός, την κατάστασή του, γνώριζε τα χρόνια της ταλαιπωρίας του. Ο Κύριος του κάνει μια πολύ περίεργη ερώτηση: «Θέλεις να γίνεις υγιής»; Εκείνος δεν απαντά στην ερώτηση, αντ’ αυτού εξηγεί τι είναι αυτό που τον εμποδίζει να βρεί την ίασή του. «Δεν έχω άνθρωπο να με βοηθήσει ώστε να μπω πρώτος στο νερό, όταν αναταραχθεί. Πάντα κάποιος άλλος με προλαβαίνει.» Η ανταπόκριση του Κυρίου είναι άμεση και χωρίς προϋποθέσεις: «Σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα». Η εικόνα αυτή σκανδάλισε, βεβαίως, τους Ιουδαίους, στους οποίους ο θεραπευμένος ανήγγειλε το θαύμα. Σημαντικό είναι, ωστόσο, το μήνυμα που του δίνει ο Κύριος, όταν μετά από λίγο τον συναντά στον ναό: «Βλέπεις, έγινες καλά. Μην αμαρτάνεις από δω και πέρα, για να μη σε βρει κάτι χειρότερο.»
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το Ευαγγέλιο δεν αναφέρει συγκεκριμένα ποιά ήταν η πάθηση του ανθρώπου, η εκκλησιαστική μας παράδοση τον αναφέρει ως παράλυτο. Δεν ήταν βέβαια εντελώς παράλυτος, διότι μας λέει ο ίδιος ότι έρχεται προς την κολυμβήθρα, πλην όμως δεν προλαβαίνει, προφανώς διότι χωρίς βοήθεια προχωρούσε πολύ αργά. Η παραλυσία του φαίνεται πως ήταν περισσότερο πνευματική. Δεν μπορούσε καν να πει ότι θέλει να γίνει υγιής, φαίνεται μάλιστα ότι ούτε συγκλονίζεται από την παρουσία εκείνου που του μιλά με συμπάθεια και ενδιαφέρον, ούτε υποψιάζεται τη δύναμή Του.
Αλλά η συμπάθεια του Κυρίου είναι απείρως μεγαλύτερη από τη μικροψυχία του ασθενούς. Ενώ, λοιπόν, υπάρχει ένα πνευματικό πρόβλημα, ο Ιησούς ξεκινά αντιστρόφως τη θεραπεία. Αποκαθιστά αρχικά τη σωματική του υγεία. Τον κάνει να περπατήσει κρατώντας και το κρεβάτι του. Πρέπει όμως να βρει και την πνευματική υγεία που είχε χάσει, καθώς φαίνεται, προ καιρού. «Ορίστε, έγινες καλά, μην αμαρτάνεις πλέον, για να μη σου συμβεί κάτι χειρότερο». Η αμαρτία είχε προκαλέσει αρχικά την ψυχική νόσο και κατόπιν τη σωματική. Όπως η ιατρική και ψυχιατρική επιιστήμη γνωρίζει σήμερα ότι το άγχος με κάποιο τρόπο σωματοποιείται, έτσι και οι νοσηρές πνευματικές καταστάσεις συχνά επηρεάζουν τη φυσική μας κατάσταση.
Το ευαγγέλιο δεν αναφέρει επίσης ποιά ήταν η αμαρτία του παραλύτου, δεν έχει άλλωστε καμία σημασία. Σημασία έχει ότι η αμαρτία είναι αποκοπή και απομόνωση από τον Θεό και εν συνεχεία από τους ανθρώπους. Αυτή ήταν αρχικά η παραλυσία του. Πίσω από την απάντηση και το παράπονο, λοιπόν, του παραλύτου ότι «άνθρωπον οὐκ ἔχω», «δεν έχω άνθρωπο να με βοηθήσει», μπορεί να βρίσκεται μια άλλη πικρή αλήθεια, ότι εκείνος δεν ήταν άνθρωπος για κανέναν, δεν είχε βοηθήσει κανέναν, είχε ο ίδιος εγκαταλείψει τους άλλους, και έτσι είχε μείνει μόνος και ακοινώνητος. Η δε σωματική του περιπέτεια τον είχε φυλακίσει ακόμη περισσότερο στον εαυτό του.
Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι έθεταν το ερώτημα αν η ηθική και πνευματική παραλυσία είναι η αιτία της σωματικής ασθένειας και άλλων δοκιμασιών. Ο Κύριος στο Ευαγγέλιο παρουσιάζει τρεις αιτίες.
Όταν θεραπεύει τον εκ γενετής τυφλό (Ιω. 9,1εξ.), λέγει πως «ούτε αυτός αμάρτησε ούτε οι γονείς του, αλλά γεννήθηκε έτσι για να φανερωθούν τα έργα του Θεού πάνω σ’ αυτόν». Ήταν, λοιπόν, η πάθησή του μιά ανεξερεύνητη θεία οικονομία, προκειμένου να αποκαλυφθεί η δύναμη του Θεού στη ζωή του. Και η δύναμη του Θεού δεν φανερώνεται μόνο με το θαύμα της θεραπείας, αλλά και με το θαύμα της υπομονής και της καρτερίας και της πίστης που μπορεί να δίνει μόνο το Πνεύμα του Θεού στον πάσχοντα.
Η δεύτερη πιθανή αιτία είναι η αμαρτία των γονέων. Υπήρχε η Ισραηλιτική παροιμία ότι «οι γονείς έφαγαν άγουρα σταφύλια και μούδιασαν τα δόντια των παιδιών τους». Ο Θεός, όμως, διαψεύδει την παροιμία αυτή λέγοντας ότι «κανένας γιός δεν θα πεθάνει, αν δεν επαναλάβει τις ανομίες του πατέρα του», αλλ’ ο καθένας θα απολαύσει τον καρπό των αγαθών ή των βδελυρών του πράξεων (Ιεζ. 18). Ενώ, όμως, το αμάρτημα των γονέων δεν κληρονομείται στα παιδιά τους, οι συνέπειες των πράξεών τους μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή των παιδιών τους.
Στην περίπτωση, όμως, του παραλύτου, ο Κύριος σαφώς υπαινίσσεται άλλη αιτία της σωματικής πάθησης. Η σωματική παραλυσία του ανθρώπου προήλθε από την ηθική και πνευματική του παραλυσία. Ο Θεός τού αποκατέστησε την υγεία, αλλά αν δεν φροντίσει ο ίδιος να μην αμαρτάνει πλέον, μπορεί να κάνει ακόμη μεγαλύτερο κακό στον εαυτό του. Η ψυχή αργά ή γρήγορα συμπαρασύρει το σώμα και του μεταδίδει τη δική της κατάσταση. Και ο διάβολος, ο οποίος μισεί τα έργα του Θεού, καταστρέφει και την ψυχή και το σώμα μας, αν του δώσουμε εξουσία και τον καταστήσουμε κύριο της ζωής μας.
Όταν λοιπόν μας κοιτάζει ο Κύριος όπως κοίταξε τον παράλυτο, κι εμείς ας στρέφουμε το βλέμμα μας από τα πάθη μας προκειμένου να τον κοιτάξουμε αληθινά, δηλαδή με ειλικρίνεια, πόθο και προσοχή. Κι όταν μας ρωτά «θέλεις να γίνεις υγιής;», ας μη κατηγορούμε τους άλλους ότι δεν μας αφήνουν να αγιάσουμε, ας μη παραπονούμεθα ότι άνθρωπο δεν έχουμε, αλλά με ταπείνωση και απλότητα και εμπιστοσύνη ας απαντήσουμε σε Αυτόν που μπορεί να μας κάνει να σηκωθούμε από την κλίνη της σωματικής και ψυχικής παραλυσίας μας.
π. Χ.Σ.