ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή του Ασώτου
3 Μαρτίου 2024
Άνοιξε από την προηγούμενη Κυριακή αδελφοί μου, το Τριώδιο, η ευλογημένη αυτή προπαρασκευαστική περίοδος, κατά την οποία, η Αγία μας Εκκλησία μας προετοιμάζει σταδιακά ώστε να εισέλθουμε στο πέλαγος της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Την προηγούμενη Κυριακή, αυτή του Τελώνου και του Φαρισαίου, είδαμε μέσα από την σχετική παραβολή να μας μιλάει η Εκκλησία, όχι μόνο για την ανόσια υπερηφάνεια του Φαρισαίου και την προσηνή ταπεινοφροσύνη του Τελώνη, αλλά να μας υποδεικνύει τον τρόπο, με τον οποίο θα μπορέσουμε να απαλλαγούμε από τις φρικτές συνέπειες της αμαρτίας.
Την σημερινή Κυριακή, κατά την οποία ακούσαμε την παραβολή του Ασώτου υιού, η Εκκλησία μας τόσο σοφά όρισε να διαβάζεται η συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να ωθήσει όλους μας να κάνουμε ένα βήμα παρά πέρα προς την μετάνοια, να καταλάβουμε και να αναγνωρίσουμε τον κακό μας εαυτό και να συνεχίσουμε έτσι την προετοιμασία μας για την Μεγάλη Τεσσαρακοστή.
Ένα νέο άνθρωπο βλέπουμε στο σημερινό ευαγγέλιο, ανυπάκουο, απαιτητικό, ριζοσπαστικό, που θέλει να αλλάξει την ζωή του. Που δεν αντέχει άλλο να ζει κάτω από το πατρικό κατεστημένο, δίνοντας λόγο κάθε φορά για τις πράξεις του. Ένας νέος άνθρωπος, ο οποίος θέλει να στηριχθεί στις δικές του δυνάμεις. Έρχεται ενώπιον του πατέρα του και του ζητά το μερίδιο της περιουσίας που του ανήκει «πάτερ, δός μοι τὸ ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας». Από την άλλη πλευρά ο πατέρας, χωρίς δεύτερη σκέψη, σεβόμενος την ελευθερία του παιδιού του «διεῖλεν αὐτοῖς τὸν βίον».
Απομακρύνθηκε από την πατρική του οικία ο νέος αυτός άνθρωπος, «ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακράν, καὶ ἐκεῖ διεσκόρπισε τὴν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως» μας λέγει ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Σκόρπισε όλη του την περιουσία, ζώντας μια άσωτη ζωή, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να ικανοποιήσει το εγωιστικό του φρόνημα, όμως όπως βλέπουμε αυτή η αμαρτωλή ζωή του διαρκεί τόσο όσο και τα χρήματά του. Ξεκίνησαν έτσι οι δυσκολίες, κακουχίες, μεγάλες στερήσεις, πεινούσε και δεν είχε τίποτα απολύτως να φάει και συγχρόνως δεν είχε απολύτως κανέναν κοντά του, ώστε σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που βίωνε, να τον στηρίξει. Διότι οι άνθρωποι που τον περιστοίχιζαν κατά την διάρκεια που σπαταλούσε την περιουσία του, ήταν μόνο για τις ώρες της αμαρτίας.
Δυστυχώς έτσι πράττουμε πολλές φορές και εμείς. Προσεγγίζουμε ανθρώπους δήθεν φιλικά και τελικώς όταν δεν έχουμε πλέον να απολάβουμε κάτι από αυτούς απομακρυνόμαστε. Στις δύσκολες στιγμές γινόμαστε άφαντοι και αυτό διότι δεν έχουμε μέσα μας πνεύμα αυτοθυσίας και ιδανικά πραγματικής φιλίας.
Αυτή ήταν η νέα ζωή αυτού του ανθρώπου. Έφυγε από το σπίτι του με όνειρα, χαρούμενος και αντί να ζήσει την ελευθερία, την οποία ονειρευόταν, βρήκε την υποδούλωση, αντί να βρει την χαρά βρήκε την θλίψη και την απογοήτευση, απομονωμένος και εξαθλιωμένος. Όμως αυτή η κατάσταση τον έφερε σε πλήρη αυτογνωσία της καταστάσεώς του. Άρχισε να συνειδητοποιεί, ότι μακρυά από τον πατέρα του δεν υπάρχει ζωή. Καταλαβαίνει μέσα του την αποτυχία του και λέει πως είναι δυνατόν τόσοι εργάτες του πατέρα μου να έχουν περίσσιο ψωμί και εγώ εδώ να πεθαίνω της πείνας. Θα πάω στον πατέρα μου και θα του πω «πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου…». Βλέπουμε ότι αναγνωρίζει την ενοχή του και μετανοημένος και ταπεινωμένος επιλέγει πλέον τη ζωή σαν υπηρέτης στον πατέρα του.
Αυτή η ιστορία αδελφοί μου, επαναλαμβάνεται στην καθημερινότητα όλων μας. Υπήρξαν και σε εμάς στιγμές στη ζωή μας, που θέλαμε να ζήσουμε μακρυά από περιορισμούς και να ανοίξουμε νέους ορίζοντες στη ζωή μας. Όμως μια ζωή χωρίς φραγμούς, χωρίς όρια συνεπάγεται και μια ζωή αποτραβηγμένη από την παράδοση, τα ήθη, τους θεσμούς και βέβαια μια ζωή μακράν του Θεού. Μια ζωή μέσα στην αμαρτία είναι που δημιουργεί και όλα τα προβλήματα σε κάθε τομέα, βυθίζοντας τον άνθρωπο σταδιακά στην φθορά, στερώντας του την αξιοπρέπεια και να καταδικάζοντάς τον στην απόλυτη μοναξιά.
Σε αυτό όμως το αδιέξοδο της αμαρτίας, μας λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, υπάρχει ο τρόπος, με τον οποίο μπορεί ο άνθρωπος να αναστηθεί και ο τρόπος αυτός δεν είναι άλλος από την μετάνοια. Αυτή την μεγάλη και ευλογημένη στιγμή της μετανοίας περιμένει από τον καθένας μας ο Θεός Πατέρας. Περιμένει την στιγμή που θα αναγνωρίσουμε τα λάθη μας και θα επιστρέψουμε στην πατρική του αγκαλιά. Είναι η στιγμή, την οποία έζησε και ο Άσωτος υιός, ο οποίος κατάλαβε τα λάθη του, μετανόησε και επέστρεψε και δεν περίμενε ποτέ ότι ο πατέρας του θα του συμπεριφερόταν με τέτοιο φιλάνθρωπο τρόπο «ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν». Τον βλέπει να έρχεται από μακρυά και τρέχει προς αυτόν τον αγκαλιάζει και τον καταφιλεί και με χαρά τον εισάγει πάλι στην πατρική του στέγη. Το ίδιο ακριβώς κάνει και ο Θεός για τον καθένα μας. Περιμένει την ελεύθερη απόφαση της επιστροφής μας για να μας δεχθεί.
Ας προσπαθήσουμε όλοι μας αδελφοί μου να ακολοθήσουμε τα βήματα του Ασώτου και από τον δρόμο της αποστασίας ας ξεκινήσουμε την πορεία μας στο δρόμο της επιστροφής και της μετανοίας, αμήν.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή της Απόκρεω
10 Μαρτίου 2024
Κυριακή της Απόκρεω η σημερινή αγαπητοί μου αδελφοί και η Αγία μας Εκκλησία έχει ορίσει να διαβάζεται η ευαγγελική περικοπή, στην οποία περιγράφεται μέσα από μία παραβολή που είπε ο Κύριός μας, το γεγονός της κρίσεως. Την ημέρα εκείνη δηλαδή κατά την οποία θα έρθει ο Χριστός για να ολοκληρώσει με τη δίκαιη κρίση του και με την τελευταία ένδοξη ενέργειά του το μυστήριο της θείας οικονομίας. Δεν είναι τυχαίο που κατά την σημερινή ημέρα, μετά τις δύο παραβολές του Τελώνου και του Φαρισαίου και του Ασώτου, τις οποίες μας προέβαλε η Αγία μας Εκκλησία τις δύο προηγούμενες Κυριακές, διαβάζεται η συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή, αφού πολύ σοφά οι Ιεροί Πατέρες, τοποθέτησαν την μνήμη της φοβεράς ημέρας της κρίσεως σήμερα, προκειμένου να υπενθυμίζει σε όλους μας, που αρκετές φορές αμελούμε την πνευματική μας ζωή, ότι ο Θεός εκτός από φιλάνθρωπος που είναι και ζητάμε το έλεός του, όπως έγινε στην περίπτωση των δύο προηγούμενων Κυριακών, είναι και Δίκαιος και κατά την ημέρα της Δευτέρας Παρουσίας θα αποδώσει στον καθένα κατά τα έργα του.
Στην σημερινή ευαγγελική περικοπή, καθορίζεται η εσχατολογική φάση της χριστιανικής αλήθειας. Όσα αναφέρονται σήμερα σε αυτήν, είναι εκφράσεις μεταφορικές και ανθρωποπαθείς. Ο δικαιοκρίτης Χριστός θα έρθει την ημέρα εκείνη «μετά δυνάμεως και δόξης πολλής» και με την θέα του προσώπου Του θα ελκύσει εκείνους που έζησαν μια ζωή κατά το ευαγγέλιο ενώ θα αποξενώσει εκείνους που κατά την επίγεια πορεία τους έζησαν μια ζωή ξένη ως προς τα όσα διδάσκει η Αγία μας Εκκλησία. Οι πρώτοι αιωνίως θα απολαμβάνουν την θέα του προσώπου Του ενώ οι δεύτεροι θα θλίβονται μέσα στο σκοτάδι το οποίο επιφέρει η απουσία Του.
Πολλοί είναι αυτοί, οι οποίοι αγωνιούν για το πότε ακριβώς θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Πότε θα γίνουν όλα αυτά, τα οποία μόλις αναφέραμε. Ακόμη και οι ίδιοι οι Απόστολοι, όπως διαβάζουμε στο ευαγγέλιο του Ματθαίου, όταν ο Χριστός τους μίλησε για την Δευτέρα Παρουσία, τον ρώτησαν για το πότε θα γίνουν αυτά. Όμως ο Χριστός δεν τους απεκάλυψε την ακριβή ημερομηνία, αλλά τους περιέγραψε ορισμένα προγνωστικά σημεία, τα οποία προσδιορίζουν και προαναγγέλλουν το τέλος.
Ότι όταν θα επικρατούν στον κόσμο πόλεμοι, όταν θα υπάρχει πείνα και δυστυχία παντού, όταν σεισμοί θα ισοπεδώνουν ολόκληρες πόλεις και χωριά, όταν θα εμφανισθούν ψευδόχριστοι και ψευδοπροφήτες και πολλά άλλα σημεία, τότε θα έλθει ο Χριστός για να αποδώσει δικαιοσύνη και κανείς απολύτως δεν πρόκειται να διαφύγει από την κρίση Του. Όλοι οι άνθρωποι, θα παρασταθούν μπροστά Του και οι τα αγαθά ποιήσαντες θα κληρονομήσουν την αιώνιο ζωή, οι δε τα φαύλα πράξαντες θα καταδικασθούν στην αιώνιο βάσανο.
Βασικό κριτήριο κατά την ημέρα της κρίσεως θα είναι η κορωνίδα των αρετών, η αγάπη. Η αγάπη προ τον Θεό και τον συνάνθρωπο, διότι από την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον «ὅλος ὁ νόμος καὶ οἱ προφῆται κρέμανται» (Ματθ. κβ’ 40).
Δεν απορρίπτει ο Κύριος καμιά αρετή, αλλ’ όμως αναφέρεται στην ελεήμονα καρδιά και αυτό διότι από αυτήν εξαρτώνται όλες οι υπόλοιπες αρετές. Στο πρόσωπο κάθε αναξιοπαθούντος ανθρώπου πρέπει να βλέπουμε τον ίδιο τον Χριστό, ο οποίος έδωσε την εικόνα του σε κάθε άνθρωπο. Διαβάζουμε στο Γεροντικό «είδες τον αδελφόν σου; Είδες Κύριον τον Θεόν σου»!
Αδελφοί μου, ο Χριστός είναι εκείνος που δίνει αξία στην αγάπη μας. Μακρυά και χωρίς τον Χριστό δεν υπάρχει σωτηρία. Αυτός είναι η πύλη, από την οποία όποιος σώζεται την περνάει και γίνεται πολίτης της Βασιλείας των ουρανών. Αν ο Χριστός περιγράφοντας την μέλλουσα κρίση, εξήρε περισσότερο τα αγαθά έργα, το έπραξε διότι ήθελε να πατάξει την ακαρπία μας και να μας διδάξει, ότι η πίστη με τα έργα σώζουν τον πιστό.
Όλοι μας θα περάσουμε από αυτή την κρίση. Ο Κύριος θα κρίνει τις σκέψεις μας, τους διαλογισμούς μας και τις πράξεις μας και όλα τα μυστικά αμαρτήματά μας θα γίνουν φανερά. Η αλήθεια λοιπόν αυτή πρέπει να μας ωθεί συνεχώς σε αναθεώρηση της ζωής και των πράξεών μας. Η σκέψη και μόνο της ώρας εκείνης αλλά και η βεβαιότητα μέσα μας ότι αυτή η Κρίση θα πραγματοποιηθεί, μπορούν να μας βοηθήσουν ώστε καθημερινά να εργαζόμαστε τα έργα της αρετής και της αγάπης.
Ας προσπαθούμε καθημερινά αδελφοί μου να προετοιμαζόμαστε για την ημέρα της κρίσεως ώστε να την υποδεχθούμε με αυτά τα έργα, τα έργα αγάπης και να μπορέσουμε με αυτό τον τρόπο να ατενίσουμε το πρόσωπο του φιλανθρώπου και δικαιοκρίτου Χριστού, αλλά και να αξιωθούμε να ακούσουμε την φωνή Του να μας καλεί στην Βασιλεία Του, αμήν.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή της Τυρινής
17 Μαρτίου 2024
Κυριακή της Τυροφάγου σήμερα αγαπητοί μου αδελφοί και κατά την ημέρα αυτή ολοκληρώνεται η προπαρασκευαστική περίοδος του Τριωδίου, κατά την οποία η Αγία μας Εκκλησία σταδιακά μας προετοίμαζε όχι μόνο πνευματικά αλλά και σωματικά ώστε να ξεκινήσουμε τον αγώνα μας από αύριο μέσα στο στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Εισερχόμεθα με την Χάρη του Θεού σε μια περίοδο πνευματικής ασκήσεως κατά την οποία ο καθένας μας καλείται να νικήσει τα πάθη του και να προετοιμασθεί με την μετάνοια, την προσευχή, την νηστεία, την καλλιέργεια των αρετών ώστε να υποδεχθεί τα Άγια Πάθη του Κυρίου μας.
Ξεκινάμε λοιπόν τον αγώνα μας έχοντας ένα δυνατό εφόδιο, την νηστεία. Νηστεία δεν είναι μόνο η αποφυγή των τροφών και των ποτών. Κυρίως είναι η αποφυγή των κακιών «Ἀληθής νηστεία, ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις, ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή…» όπως θα ακούσουμε να μας λέει ο ιερός υμνογράφος στο Ιδιόμελο των Αποστίχων του Εσπερινού της Δευτέρας της πρώτης Εβδομάδας των Νηστειών.
Με αυτό θέλει να μας πει η Εκκλησία ότι, δεν νηστεύει εκείνος που δεν τρώει αρτήσιμα φαγητά και συγχρόνως μένει αμετακίνητος στις κακές συνήθειες που αμαυρώνουν την ψυχή. Είναι υποκριτικό να θεωρούμε ότι νηστεύουμε όταν περιοριζόμαστε μόνο στο θέμα της τροφής και αποκλείουμε το πνευματικό μέρος της νηστείας. Αληθινή νηστεία είναι η προσπάθεια διακοπής των παθών, η απομάκρυνση από την αμαρτία, η αλλαγή των κακών συνηθειών αλλά και η εγκράτεια στους διαφόρους τομείς της καθημερινότητός μας.
Όμως δεν αρκεί μόνο αυτό. Βασικό στοιχείο στον αγώνα μας αυτό είναι η συγχωρητικότητα. Πολύ ξεκάθαρα ο Κύριος στο ξεκίνημα μας, μάς φανερώνει τον τρόπο με τον οποίο θα πετύχουμε απ’ τον Ουράνιο Πατέρα την άφεση των παραπτωμάτων μας. Είναι γεγονός πως όταν ακούμε τη λέξη συγχωρητικότητα σκεπτόμαστε συνήθως το πόσο ευχάριστο είναι να μας κατανοούν και να μας συγχωρούν οι άλλοι. Ο Κύριος όμως, σήμερα μας υποδεικνύει, ότι βασικός και ουσιαστικός όρος για να μας συγχωρήσει ο Θεός είναι να συγχωρούμε εμείς πρώτα τους συνανθρώπους μας.
Είναι γεγονός αδελφοί μου πως από την συγχωρητικότητα έχουμε πνευματικό όφελος. Πρώτη και μεγάλη ωφέλεια που μας χαρίζει είναι η άφεση των δικών αμαρτιών από το Θεό. Εάν εμείς είμαστε πρόθυμοι να συγχωρήσουμε τον αδελφό μας που μας έχει πικράνει, που μας έχει ενδεχομένως αδικήσει, τότε κάνουμε κατά μία έννοια πρόθυμο και τον Θεό να συγχωρήσει τις δικές μας αμαρτίες και τα δικά μας λάθη. Με αυτό τον τρόπο ανοίγουμε τον ουρανό και γινόμαστε αποδέχτες της χάριτός Του και του θείου ελέους Του.
Στην καθημερινότητά μας περιτριγυριζόμαστε από ανθρώπους. Καθένας μας όμως έχει τις δικές του αδυναμίες και τα δικά του ελαττώματα. Ως εκ τούτου, είναι απόλυτα φυσιολογικό να υπάρχουν στη ζωή μας προστριβές άλλοτε σε μικρότερο βαθμό και άλλοτε σε μεγαλύτερο. Ας αναλογισθούμε όμως τι μπορεί να συμβεί αν απουσιάσει από την ζωή μας η συγχωρητικότητα. Πράγματι, αν δεν μάθουμε ως άνθρωποι να συγχωρούμε, θα βιώνουμε μια κατάσταση τραγική. Πόσες και πόσες περιπτώσεις ανθρώπων, άγευστων από τα όσα η Εκκλησία μας ανά τους αιώνες διδάσκει, δεν έχουν μάθει να συγχωρούν. Καταστάσεις θλιβερές, μέσα στην κοινωνία μας, γεγονότα δραματικά, τα οποία λαμβάνουν χώρα ακόμη και μέσα στις οικογένειες. Μέσα σε αυτό το δράμα, το φάρμακο είναι ένα, η συγχωρητικότητα.
Είναι ένας δρόμος λοιπόν φωτεινός, ένας δρόμος καλοσύνης, στον οποίο δεν υπάρχουν όρια. Όταν ο Πέτρος ρώτησε τον Κύριο αν πρέπει επτά φορές να συγχωρέσει τον αδελφό του που αμάρτησε απέναντί του, ο Χριστός του απάντησε πως δεν πρέπει επτά φορές μόνο, αλλά εβδομήντα επτά. Έτσι η συγχώρεση αγαπητοί μου παίρνει καθολικές διαστάσεις και μόνιμη υπόσταση. Δεν φτάνει λοιπόν να συγχωρούμε μια, δυο ή δέκα φορές, αλλά το να συγχωράμε πάντα αποτελεί θεμελιακή ανάγκη για την σωτηρία μας και συγχρόνως η αλληλοσυγχώρηση θα γίνεται πηγή ειρηνικής και αρμονικής ζωής.
Για να συγχωρέσουμε όμως πρέπει να δώσουμε μια μεγάλη μάχη με τον εγωισμό μας. Διότι ο εγωισμός είναι που μας θολώνει την σκέψη και μας κάνει να βλέπουμε τον όποιο άνθρωπο μάς έχει πικράνει ως εχθρό, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να τον συγχωρέσουμε.
Αν προσπαθήσουμε να κατευνάσουμε τον εγωισμό μέσα μας, θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε διαφορετικά τον άνθρωπο, ο οποίος μας ζημίωσε.
Αυτό δεν σημαίνει ότι επειδή θα συγχωρούμε, πρέπει να αφήνουμε τον εαυτό μας ανυπεράσπιστο μπροστά στην κακία και την ανηθικότητα του συνανθρώπου μας, αλλά χωρίς να μισούμε, να λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα αυτοπροστασίας μας.
Δύσκολη υπόθεση αδελφοί μου η συγχώρεση, μας το ζητεί όμως ο Θεός και έτσι με την Χάρη Του ας προσπαθούμε καθημερινά να συγχωρούμε τα παραπτώματα των αδελφών μας, ώστε να συγχωρέσει και τα δικά μας ο Ουράνιος Πατέρας, αμήν.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή Α’ Νηστειών (Ορθοδοξίας)
24 Μαρτίου 2024
Φτάσαμε με την Χάρη του Θεού αγαπητοί μου αδελφοί, στο τέλος της πρώτης Εβδομάδος της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Την σημερινή ημέρα η Αγία μας Εκκλησία, με ιδιαίτερο πνευματικό τόνο, πανηγυρίζει τη νίκη της Ορθοδοξίας κατά των αιρετικών εικονομάχων. Τιμάμε σήμερα τους ήρωες της Ορθοδόξου πίστεώς μας, οι οποίοι αγωνίσθηκαν σθεναρά κατά της πλάνης και της αιρέσεως των ανθρώπων εκείνων που θέλησαν με σατανικό τρόπο να σχίσουν τον χιτώνα της ενότητός της.
Έτσι, γεμάτοι χαρά και εσωτερική ευφροσύνη, με ύμνους και ωδές πνευματικές λιτανεύουμε τις Ιερές Εικόνες, διατρανώνοντας με αυτό τον τρόπο τον ενθουσιασμό μας και την λατρεία μας στο υπερδεδοξασμένο και υπερύμνητο πρόσωπο του δομήτορος της Αγίας μας Εκκλησίας Ιησού Χριστού, χάρις στη δύναμη του οποίου αποδιώχθηκε το σκότος της πλάνης και έλαμψε η αλήθεια, η οποία και διετυπώθη στον δογματικό όρο της εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου ότι προσκυνώντας τις Ιερές Εικόνες, δεν προσκυνούμε ούτε το ξύλο, ούτε την τέχνη που έχουν κατασκευαστεί αλλά «ἡ γάρ τῆς εἰκόνος τιμή ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει καί ὁ προσκυνῶν τήν εἰκόνα, προσκυνεῖ ἐν αὐτῇ τοῦ ἐγγραφομένου την ὑπόστασιν».
Οι Πατέρες της Εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου αποφάσισαν την αναστήλωση των Ιερών Εικόνων στις Εκκλησίες μας και με το δίκιο της λοιπόν η Ορθόδοξος Εκκλησία εορτάζει με έμφαση το γεγονός αυτό της αναστηλώσεως των Σεπτών Εικόνων. Δεν πρόκειται για ένα απλό θέμα, αλλά για γεγονός, το οποίο καθορίζει την πνευματική στάση και πορεία της Εκκλησίας. Οι Ιερές Εικόνες αποτελούν έκφραση της πνευματικής και Θεολογικής εκφράσεως της Εκκλησίας μας, είναι άνοιγμα προς τον ουρανό και έχουν αντίκρισμα αιώνιο. Γι’ αυτό και κάθε Εικόνα είναι ο αισθητός χώρος που επενεργεί το Άγιο Πνεύμα.
Η Ορθοδοξία είναι ένας πολύτιμος θησαυρός και κληρονομιά, για πολλούς αδελφούς μας όμως, ακόμη και Ορθοδόξους, η Ορθοδοξία είναι ο μεγάλος άγνωστος.
Το θεμέλιο της Ορθοδόξου πίστεως είναι η Αγία Γραφή, ο αποκαλυμμένος δηλαδή λόγος του Θεού και αυτό διότι μέσα στην Αγία Γραφή περιέχεται η αλήθεια για τον Θεό, τον κόσμο και τον άνθρωπο.
Όμως αδελφοί μου, η Ορθοδοξία είναι και ορθοπραξία. Δεν είναι δηλαδή μόνο γνώση της αλήθειας και ορθή πίστη αλλά και ζωή και εφαρμογή και βίωμα της αλήθειας. Χάνει το νόημά της ο Ορθοδοξία χωρίς την ορθοπραξία. Γίνεται δυστυχώς εγωκεντρική και ψεύτικη.
Η Ορθοδοξία γνωρίζεται και βιώνεται μέσα στην Εκκλησία, με την συμμετοχή μας στην Θεία Λατρεία, η οποία κορυφώνεται με την συμμετοχή μας στα Ιερά Μυστήρια και κυρίως στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, το οποίο αποτελεί για τον χριστιανό τον πιο πολύτιμο θησαυρό.
Δυστυχώς όμως η Ορθοδοξία ανά τους αιώνες αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει την πολεμική των σκοτεινών δυνάμεων, βιώνοντας μς αυτό τον τρόπο το μυστήριο του Σταυρού. Μετά τους σκληρούς διωγμούς των πρώτων αιώνων, οι οποίοι έβαψαν την οικουμένη με το αίμα των αγίων μαρτύρων, ήλθαν οι εσωτερικοί πόλεμοι των αιρέσεων οι οποίοι έφεραν πολλά δεινά στους κόλπους της Αγίας μας Εκκλησίας. Ο εγωισμός για ακόμη μία φορά διαίρεσε τους αδελφούς μας. Αργότερα ο φανατισμός, το αντιεκκλησιαστικό μένος, η θεοποίηση της τεχνολογίας και των ανθρωπίνων δυνατοτήτων, ιδιαιτέρως κατά τα τελευταία χρόνια, πολέμησαν την Εκκλησία με έναν και μοναδικό στόχο, τον αφανισμό της. Έτσι φθάσαμε αδελφοί μου στην δική μας εποχή, την εποχή της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της προόδου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όμως παρατηρούμε ότι ακόμη και σήμερα, απέναντι στην Εκκλησία συνεχίζεται η ίδια ακριβώς τακτική. Άλλοτε απροκάλυπτα και φανερά και άλλοτε συγκεκαλυμμένα και ύπουλα καταδιώκεται η Εκκλησία. Οι εχθροί της μεθοδεύουν με κάθε τρόπο τον παραμερισμό της, τον εξευτελισμό της, την συρρίκνωσή της, την διαγραφή της από την ζωή των κοινωνιών, προκειμένου να μην έχει λόγο η Εκκλησία, διότι ξέρουν πολύ καλά, ακόμη και εκείνοι που νομοθετούν, ότι ο λόγος της Εκκλησίας είναι ο λόγος της αληθείας και ο λόγος της αληθείας είναι ο λόγος του Θεού. Γι’ αυτό προσπαθούν με κάθε τρόπο να την υποβιβάσουν και να την χλευάσουν, έτσι ώστε να χάσει το κύρος της απέναντι στον άνθρωπο και την κοινωνία. Κάθε φορά η Εκκλησία σηκώνει τον δικό της βαρύ Σταυρό.
Όμως αδελφοί μου, ας μη λησμονούμε, ότι πίσω από τον Σταυρό υπάρχει το φως και η δόξα της Αναστάσεως, διότι δεν υπάρχει Σταυρός χωρίς Ανάσταση. Εκείνο που ζητά από εμάς ο Θεός είναι να ζούμε την Ορθόδοξη πνευματικότητα και να γινόμαστε καθημερινά γνήσιοι μάρτυρες της αληθείας της. Η Εκκλησία έχει κεφαλή της τον Χριστό και «πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. ιστ’ 18).
Χρέος όλων μας απέναντι στην αγωνιζόμενη Εκκλησία να πράξουμε στο μέτρο που μπορεί ο καθένας μας για την διάδοση της πίστεως και της δόξας της, τηρώντας πάντοτε την ενότητα της πίστεως «ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης»(Ἐφεσ. δ’ 3). Αμήν.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή Β’ Νηστειών (Γρηγορίου Παλαμά)
31 Μαρτίου 2024
Με την Χάρη του Θεού αδελφοί μου, φτάσαμε στον δεύτερο σταθμό της ευλογημένης αυτής περιόδου, της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Την προηγούμενη Κυριακή αυτή της Ορθοδοξίας, εορτάσαμε τον θρίαμβο της Εκκλησίας κατά των αιρέσεων, ανανεώνοντας όλοι μας για μια ακόμη φορά ένα πνευματικό συμβόλαιο, διατρανώνοντας την πίστη μας στο πρόσωπο του δομήτορος της Εκκλησίας Ιησού Χριστού.
Σήμερα, δεύτερη Κυριακή των Νηστειών η Αγία μας Εκκλησία μας προβάλει την μορφή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, ο οποίος κατά τον 14ο αιώνα αντίκρουσε την πλάνη του Μοναχού Βαρλαάμ Καλαβρού, ο οποίος υποστήριζε ότι ως άνθρωποι δεν μπορούμε να μετέχουμε στις άκτιστες ενέργειες του Θεού. Διδασκαλία ψευδής και ανυπόστατη, καθ’ ότι όλη η ζωή του χριστιανού μέσα στην Εκκλησία βασίζεται στο ότι μπορεί να μετέχει στις άκτιστες ενέργειες του Θεού και να μπορεί με αυτό τον τρόπο, στο μέτρο που του επιτρέπεται, να βιώνει και να γνωρίζει εμπειρικά τον Θεό, διότι η ενέργεια του Θεού δεν είναι κάποια αόριστη δύναμη αλλά ο ίδιος ο Θεός.
Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα, ο ιερός ευαγγελιστής μας παρουσιάζει έναν άνθρωπο παραλυτικό, ο οποίος αντιμετώπιζε ένα μεγάλο δράμα. Καθηλωμένος στο κρεβάτι του πόνου έβλεπε μέρα με την ημέρα να τον εγκαταλείπουν οι δυνάμεις του. Εισήλθε ο Κύριος στην Καπερναούμ και ήθελε να τον δει. Παρακάλεσε τέσσερις ανθρώπους να τον σηκώσουν και να τον οδηγήσουν μπροστά του. Ο κόσμος πολύς, παραμερίζοντας όμως όλα τα εμπόδια, ξεσκέπασαν την στέγη του σπιτιού, στο οποίο εβρίσκετο ο Κύριος για να τον πλησιάσουν. Ο Κύριος βλέποντας την τραγική κατάσταση του παραλυτικού τον συμπόνεσε και αφού πρώτα του συγχώρεσε τις αμαρτίες, αφού πρώτα δηλαδή θεράπευσε τις ασθένειες της ψυχής του, εν συνεχεία του είπε «ἔγειρε ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου».
Βλέπουμε λοιπόν αδελφοί μου ότι υπάρχει ένας δεσμός, ο οποίος συνδέει την αρρώστια με την αμαρτία. Γι’ αυτό ο Χριστός ως δημιουργός του ανθρώπου, απευθύνθηκε στον ολοκληρωμένο άνθρωπο, ιεραρχημένα. Πρώτα θεράπευσε το πνεύμα και μετά το σώμα.
Υπάρχει μια αλληλεξάρτηση μεταξύ ψυχοσωματικής κατάστασης του ανθρώπου και της σχέσης του με τον Θεό. Είναι γεγονός ότι πολλά προβλήματα ψυχοσωματικής υγείας έχουν την αιτία τους στην διατάραξη ή ακόμη και την διακοπή της σχέσης του ανθρώπου με τον Θεό. Υπάρχουν φορές όπου ο ιατρός διαπιστώνει ότι το ψυχοσωματικό πρόβλημα ενός ανθρώπου δεν είναι πρωτογενές, αλλά δευτερογενές, έχει δηλαδή ως αιτία του κάποιο πνευματικό πρόβλημα. Γι’ αυτό βλέπουμε και η Εκκλησία μέσα από την Ακολουθία της Ιεράς Παρακλήσεως, σε ένα τροπάριο λέγει «Ἀπό τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ τό σῶμα, ἀσθενεῖ μου καί ἡ ψυχή».
Πολλοί είναι αυτοί, οι οποίοι θα ισχυριστούν ότι για τις ψυχικές αρρώστιες αρμόδιος είναι μόνο ο ψυχίατρος. Αυτό είναι χωρίς αμφιβολία το σωστό. Αλλά δεν πρόκειται περί αυτού. Ο ψυχίατρος είναι αυτός, ο οποίος θα αποκαταστήσει την ψυχική υγεία του ανθρώπου, θα θεραπεύσει τις αιτίες που προκαλούν την ψυχική ασθένεια και θα αποκαταστήσει την σχέση της ψυχής με το σώμα. Ο Χριστός όμως αποκαθιστά την σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, συγχωρεί την αμαρτία που χωρίζει τον άνθρωπο με τον Θεό και είναι Εκείνος, ο οποίος αποκαθιστά την σχέση του ανθρώπου με τον Θεό.
Ψυχικά προβλήματα αδελφοί μου δεν έχουμε όλοι. Σίγουρα όμως όλοι μας έχουμε αμαρτίες, δηλαδή καταστάσεις και πράξεις που μας χωρίζουν από τον Θεό και μας απομακρύνουν από την πατρική Του αγκαλιά. Αυτό σημαίνει ότι όλοι μας δεν χρήζουμε ψυχιατρικής υποστηρίξεως, αλλά έχουμε ανάγκη τον Χριστό, που είναι ο μόνος που μπορεί να συγχωρεί αμαρτίες.
Η συγχώρεση όμως των αμαρτιών μας αγαπητοί μου εξαρτάται από την μετάνοιά μας και μετάνοια είναι η συναίσθηση της αμαρτωλότητός μας και η εκούσια ομολογία των αμαρτιών μας ενώπιον του πνευματικού, στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως. Απαραίτητη προϋπόθεση η μετάνοια για την άφεση των αμαρτιών, διότι η μετάνοια δεν είναι ένα «συγχωροχάρτι» που μπορεί να πάρει κανείς εύκολα από έναν ιερέα, αλλά είναι μια προσωπική και βιωματική λειτουργία, στην οποία ο άνθρωπος ταπεινώνει τον εαυτό του ενώπιον του Θεού και ο Θεός είναι εκείνος που ακολούθως παρέχει την Χάρη Του.
Αυτό σημαίνει αδελφοί μου, ότι η άφεση των αμαρτιών είναι αποτέλεσμα και καρπός της ειλικρινούς και έντιμης προσωπικής σχέσεως του ανθρώπου με τον Θεό, την οποία ας ευχηθούμε όλοι μας να την έχουμε και να την βιώνουμε κάθε ημέρα και κάθε στιγμή της ζωή μας, έτσι ώστε να αξιωθούμε εν ημέρα κρίσεως, να ανταμειφθούμε από τον Θεό, δηλαδή να πολιτογραφηθούμε και εμείς στην Ουράνιο Βασιλεία Του, αμήν.
π. Δ.Β.