ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΔ΄ ΛΟΥΚΑ
Στη σημερινή ευαγγελική περικοπή την οποία ακούσαμε αγαπητοί μου αδελφοί, ο ευαγγελιστής Λουκάς, μας καταθέτει ένα περιστατικό το οποίο συνέβη όταν ο Κύριός μας πλησίαζε την Ιεριχώ. Εκεί, βλέπουμε έναν άνθρωπο να κάθεται όπως σημειώνει ο ευαγγελιστής «παρά την οδόν προσαιτών»[1] να ζητιανεύει δηλαδή, προκειμένου να ζήσει μέσα από την ελεημοσύνη των ανθρώπων και τούτο διότι όπως μας πληροφορεί προηγουμένως, ήταν τυφλός.
Όταν ο Ιησούς εισήλθε στην πόλη, το πλήθος που τον ακολουθούσε προξένησε την απορία στον τυφλό επαίτη και ρώτησε προς τι άραγε αυτή η αναστάτωση. Τότε τον πληροφορούν πως πρόκειται για τον ερχομό του Κυρίου μας και μάλιστα βλέπουμε να τον αποκαλούν ως Ιησού Ναζωραίο. Τότε ο τυφλός με μεγάλη φωνή απευθυνόμενος στον Χριστό του λέει: « Ιησού υιέ Δαυίδ, ελέησόν με»[2].
Αυτό το γεγονός αδελφοί μου είναι πολύ σημαντικό διότι δεν τον προσφωνεί απλά όπως ο όχλος «Ναζωραίο» επειδή έλκει την καταγωγή του από τη Ναζαρέτ, αλλά αυθόρμητα και με τόλμη τον αποκαλεί υιό Δαυίδ, απόγονο δηλαδή του προφήτου και βασιλέα Δαυίδ. Συνεπώς ο τυφλός εκείνος που μας περιγράφει το ευαγγέλιο, ομολογεί πως ο Ιησούς κατάγεται από τον οίκο του Δαυίδ, έχει δηλαδή το βασιλικό αξίωμα. Άλλωστε οι Ισραηλίτες γνώριζαν από τις γραφές της Παλαιάς Διαθήκης πως ο Μεσσίας επρόκειτο να είναι απόγονος του Δαυίδ. Με άλλα λόγια ο τυφλός αποκαλεί τον Ιησού Μεσσία, Χριστό δηλαδή και του ζητά με έντονο πόθο να τον ελεήσει.
Ο όχλος όπως φαίνεται τον πρόσταζε να σιωπήσει για να μην ενοχλήσει όπως λέει το κείμενο τον Διδάσκαλο αλλά αυτός όσο τον επέπλητταν οι γύρω του, τόσο με περισσότερη ένταση φώναζε εκείνος στον Χριστό για να τον ελεήσει.
Ο Κύριος βλέποντας την επιμονή του ανθρώπου εκείνου, έδωσε εντολή να τον φέρουν ενώπιον του. Τότε τον ρώτησε ο Χριστός τι θα ήθελε να του κάνει και εκείνος με πίστη ζήτησε να αποκτήσει και πάλι το φως του και ο Κύριος μας του εκπληρώνει τον πόθο της καρδιάς του, τον θεραπεύει με το «ανάβλεψον, η πίστις σου σέσωκέ σε».[3] Είναι πολύ σημαντική αδελφοί μου η σημερινή ευαγγελική περικοπή καθώς φανερώνει όχι απλά ένα ακόμη θαύμα του Χριστού μας με σκοπό απλά να απαριθμήσουμε ως ένα ακόμη στα πολλά που επιτέλεσε, αλλά διότι έρχεται να μας αναδείξει την πίστη εκείνου του τυφλού ζητιάνου με την οποία αυθόρμητα και καρδιακά παρακαλεί τον Χριστό να τον θεραπεύσει.
Παρατηρούμε πως στο ευαγγέλιο αναφέρονται πολλές περιπτώσεις θεραπείας πολλών ανθρώπων, ανθρώπων ασθενών και πληγέντων που δοκιμάζονταν στον πόνο και στις κακουχίες. Ωστόσο βλέπουμε πως ο Χριστός μας θεραπεύει μεταξύ άλλων και πολλούς τυφλούς όπως ο τυφλός της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο διότι όπως σημειώνουν οι Πατέρες της Εκκλησίας αυτό σχετίζεται με την πνευματική τυφλότητα του ανθρώπου καθώς ο πόνος, η οδύνη και η ασθένεια παρείσφρησαν στον άνθρωπο ύστερα από την πτώση και την αμαρτία.
Ο Θεός αδελφοί μου έπλασε τον άνθρωπο και όλη την δημιουργία «καλή λίαν»[4], ο Θεός δεν είναι αίτιος των κακών[5] ούτε ευθύνεται για τον πόνο στη ζωή μας. Ο Θεός είναι αγάπη[6] και για την σωτηρία του ανθρώπου ο ίδιος έγινε άνθρωπος προκειμένου να τον θεραπεύσει από την πτώση και την αμαρτία. Αυτό πρόκειται και να εορτάσουμε τα Χριστούγεννα για τα οποία ήδη προετοιμαζόμαστε τόσο με τους προεόρτιους ύμνους που ακούμε στην Εκκλησία όσο και με την νηστεία την οποία κάνουμε το διάστημα αυτό.
Καλούμαστε να παραδειγματιστούμε από την απλή αλλά βαθιά και αυθόρμητη πίστη του τυφλού εκείνου ο οποίος βόησε στον Χριστό να τον ελεήσει. Είναι πολύ σπουδαία τα λόγια του όπως προείπαμε αδελφοί μου διότι μας θυμίζει την προσευχή των Πατέρων της Εκκλησίας μας το « Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» την λεγόμενη «ευχή» στη μοναστική μας παράδοση. Η προσευχή αυτή αδελφοί μου έχει μεγάλη δύναμη αφού μέσα σε αυτές τις πέντε λέξεις ομολογούμε την πίστη μας στο πρόσωπο του Χριστού. Με το «Κύριε» τον πιστεύουμε ως Θεό, με το «Ιησού» ως άνθρωπο, με το «Χριστέ» ως Μεσσία και Θεάνθρωπο και με το «ελέησόν με» ζητούμε το έλεός του στη ζωή μας όπως εκείνος ο τυφλός του Ευαγγελίου. Είναι πολύ σπουδαίο στην καθημερινή μας ζωή να προσευχόμαστε αδελφοί μου στον Χριστό μας με πίστη και να ζητούμε την απαλλαγή πρωτίστως των παθών μας τα οποία ευθύνονται για τις αστοχίες και τις ελλείψεις μας.
Ας μην ζητούμε το έλεος του Θεού μόνο όταν έχουμε κάποια δοκιμασία στην ζωή μας αλλά να δοξολογούμε το όνομά Του και να μένουμε στην πίστη των Πατέρων μας ενωμένοι με τον Χριστό. Είναι άλλωστε αξιοσημείωτο πως ο άνθρωπος εκείνος που θεραπεύτηκε από τον Χριστό μας, δεν επέστρεψε στο σπίτι του αλλά τόσο πολύ συγκλονίστηκε που μετά από το περιστατικό της θεραπείας του τον ακολούθησε «δοξάζων τον Θεόν»[7].
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ ΛΟΥΚΑ
Στο σημερινό ευαγγέλιο αδελφοί μου, ακούσαμε να περιγράφεται η θεραπεία της συγκύπτουσας γυναικός. Μιας γυναίκας δηλαδή η οποία δεν μπορούσε να σηκώσει καθόλου το κεφάλι της λόγω της ασθένειάς της για δεκαοχτώ έτη[8] όπως μας αναφέρει ο ευαγγελιστής και η ασθένειά της αυτή, την υποχρέωνε να είναι διαρκώς σκυμμένη. Ο Χριστός όπως αναφέρεται στο ευαγγέλιο, δίδασκε το Σάββατο στην συναγωγή και όταν είδε την συγκύπτουσα γυναίκα, της είπε «γυναίκα, ελευθερώνεσαι από την ασθένειά σου». Και τότε αμέσως η γυναίκα θεραπεύθηκε και δόξαζε τον Θεό, μας λέει το ευαγγέλιο.
Ο αρχισυνάγωγος, ο προεστός της συναγωγής δηλαδή, όταν είδε το γεγονός της θεραπείας της γυναίκας, αγανάκτησε εναντίον του Ιησού λέγοντάς του πως καταργεί το νόμο καθώς η ημέρα του Σαββάτου όπως είναι γνωστό, αποτελεί αργία κατά τον Μωσαϊκό νόμο και ότι παραβαίνει με τον τρόπο αυτό την εντολή του Θεού. Η απάντηση του Χριστού μας αδελφοί προς τον αρχισυνάγωγο ήταν θα λέγαμε σκληρή και ελεγκτική. Τον αποκαλεί υποκριτή, του παραθέτει περιπτώσεις παραβίασης της αργίας του Σαββάτου, λόγω διαφόρων καθημερινών αναγκών των ισραηλιτών και τις αντιπαραβάλει με την σημαντικότερη αιτία, την θεραπεία της συγκύπτουσας γυναίκας την οποία αποκαλεί «θυγατέρα Αβραάμ» και οι παρόντες «κρέμονται»[9] από τον Διδάσκαλο και θεραπευτή Χριστό.
Είναι πολύ διδακτική αδελφοί μου η θεραπεία αυτής της γυναίκας από τον Κύριό μας την ημέρα του Σαββάτου και αυτό όχι διότι απλά έρχεται να υποβαθμίσει την σημασία της ιερής αυτής ημέρας για τους Εβραίους, αλλά για να αναδείξει την αξία του ανθρωπίνου προσώπου και να νοηματοδοτήσει την αιτία αυτής της παράβασης.
Πολλές φορές ο Χριστός μας κατηγορήθηκε για παράβαση του νόμου αλλά στην πραγματικότητα όχι μόνο δεν τον καταργούσε αλλά έδινε νέα προοπτική με επίκεντρο την σωτηρία του ανθρώπου. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος για τον οποίο ο Θεός μπαίνει δυναμικά στην ιστορία και γίνεται άνθρωπος, για να σώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά της αμαρτίας και του διαβόλου.
Η διδασκαλία του Χριστού μας δεν καταργεί όπως λανθασμένα νοείται από μερικούς την Παλαιά Διαθήκη, την πρώτη συμφωνία του Θεού δηλαδή με τον άνθρωπο, ούτε η Παλαιά διαθήκη έρχεται σε αντίθεση με την Καινή Διαθήκη και τη διδασκαλία του Χριστού μας. Ο Χριστός μας όπως ο ίδιος λέγει, συμπληρώνει[10] τον νόμο του Μωυσέως και των προφητών. Θα μπορούσαμε να αντλήσουμε αυτό το συμπέρασμα από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας οι οποίοι μας ερμηνεύουν με σαφή και ασφαλή τρόπο το Μυστήριο της Θείας Οικονομίας. Συμπεριληπτικά θα λέγαμε πως ο Θεός έδωσε στον Ισραήλ την υπόσχεση της σωτηρίας του. Εντούτοις ο άνθρωπος όντας μέσα στην αμαρτία και στα πάθη, αδυνατεί ακόμα να τα υπερβεί και γι’αυτό ο νόμος του Θεού πολλές φορές ομοιάζει σκληρός. Ο Ισραήλ είχε ακόμη σκληρή καρδιά και δεν μπορούσε να δεχθεί το ευαγγέλιο της κατάργησης του νόμου και τον ερχομό της Χάριτος του Θεού όπως η Εκκλησίας μας το ψάλλει: «Παρῆλθεν ἡ σκιὰ τοῦ νόμου, τῆς χάριτος ἐλθούσης»[11]. Ο Χριστός μας αδελφοί μου με την ενανθρώπισή του, την οποία συν Θεώ πρόκειται να εορτάσουμε σε λίγες ημέρες, έρχεται να δώσει το πραγματικό νόημα της ζωής και αυτό δεν είναι άλλο από την φανέρωση του θελήματος του Θεού στον κόσμο, την κατάργηση της αμαρτίας και κατ’ επέκταση του θανάτου.
Ο Χριστός μας θεραπεύει την συγκύπτουσα γυναίκα ημέρα Σάββατο όχι όπως είπαμε για να καταργήσει το Σάββατο όπως άστοχα ο αρχισυνάγωγος τον κατηγόρησε, αλλά κατά μια ερμηνεία να την επιβραβεύσει για την πίστη της αλλά και για το ότι παρά την ασθένεια της η οποία την ανάγκαζε να έχει σκυμμένο το κεφάλι της, εκείνη συμμετείχε στην σύναξη για την δοξολογία του Θεού. Δεν είχε χάσει την πίστη και την ελπίδα της η γυναίκα εκείνη αδελφοί μου και γι’ αυτό την σηκώνει ο Χριστός πάνω και την αποδεσμεύει από την σωματική ασθένεια.
Είναι γεγονός πως εμείς οι άνθρωποι ζητούμε από τον Θεό στην προσευχή μας την πολυπόθητη υγεία μας και δικαίως αφού η Αγία μας Εκκλησία καθημερινώς προσεύχεται για την υγεία του πληρώματός της διότι είναι μεγάλη δωρεά η υγεία στον άνθρωπο. Ωστόσο όμως υπάρχει μια προβληματική θα λέγαμε θεολογικά αντίληψη πως η Χάρις του Θεού λειτουργεί ως ασπίδα από κάθε ασθένεια. Αυτό όμως έρχεται σε αντίθεση με την εμπειρία της Εκκλησίας μας. Αν ανατρέξουμε στους βίους των Αγίων θα αντιληφθούμε πως η υγεία αδελφοί μου δεν ήταν γι’αυτούς το απόλυτο ποθούμενο, αλλά η παρουσία του Θεού στη ζωή τους και στόχος τους η βασιλεία του Θεού. Σαφώς και η υγεία είναι ένα μεγάλο δώρο του Θεού στον άνθρωπο και χωρίς αυτήν υπάρχει δυσκολία, πόνος και θλίψη.
Ο Θεός μας έπλασε με σώμα αλλά και ψυχή την οποία καλούμαστε σαν βαπτισμένοι χριστιανοί να καλλιεργούμε πνευματικά όπως η συγκύπτουσα γυναίκα του ευαγγελίου, η οποία παρά την ασθένειά της και την δύσκολή της κατάσταση, ήταν παρούσα στον τόπο δοξολογίας του Θεού στην Εκκλησία Του δηλαδή, η οποία αποτελεί την ασφαλή οδό της συνάντησης μας με τον Χριστό τον οποίο καλούμαστε καθημερινά να εμπιστευόμαστε στη ζωή μας.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 17 Δεκεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΡΟΠΑΤΟΡΩΝ
Κυριακή των προπατόρων η σημερινή αγαπητοί μου αδελφοί και η Εκκλησία μας, μας προετοιμάζει να βιώσουμε με πνευματικό τρόπο την μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων. Ήδη εδώ και καιρό προετοιμαζόμαστε να δεχθούμε τα Χριστούγεννα, αλλά και ήδη τα προεορτάζουμε, τόσο με την νηστεία η οποία μας συντελεί στην πνευματική μας άσκηση, όσο και με τα σπουδαία προεόρτια τροπάρια που ακούμε αυτήν την περίοδο στις ακολουθίες τις Εκκλησίας μας.
Η εορτή των Χριστουγέννων αδελφοί μου συγκαταλέγεται στις λεγόμενες Δεσποτικές εορτές. Δεσποτικές εορτές ονομάζονται οι μεγάλες εκείνες εορτές που κέντρο τους έχουν το πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αντίστοιχα υπάρχουν οι Θεομητορικές εορτές που σχετίζονται όπως καταλαβαίνουμε με την Θεομήτορα, την Παναγία μας δηλαδή και υπάρχουν και οι εορτές των Αγίων μας.
Κάθε μεγάλη εορτή όπως τα Χριστούγεννα, χωρίζεται από την Εκκλησία μας σε τρείς εορτολογικές περιόδους. Τα προ-εόρτια, την περίοδο εκείνη δηλαδή προ της εορτής, την κύρια εορτή και τα μεθεόρτια, την περίοδο εκείνη δηλαδή μετά την κύρια εορτή.
Με την χάρη του Θεού αδελφοί μου, βρισκόμαστε δύο εβδομάδες περίπου πριν την μεγάλη εορτή της Σάρκωσης του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και η Εκκλησία μας έχει ονομάσει την σημερινή Κυριακή «Κυριακή των προπατόρων». Είναι αφιερωμένη θα λέγαμε η σημερινή εορτή στους προπάτορες του Κυρίου μας, στους κατά σάρκα προγόνους του Χριστού μας για τους οποίους μαθαίνουμε μέσα από την Παλαιά Διαθήκη.
Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα που ακούσαμε σήμερα, δεν είναι άσχετο με τα όσα παραπάνω αναφέραμε. Καθώς όπως θα δούμε στη συνέχεια το μήνυμα του σημερινού ευαγγελίου, μας δίνει μια ωραία προοπτική η οποία έρχεται να προστεθεί στην όλη πνευματική προετοιμασία της Εκκλησίας μας για την επικείμενη εορτή των Χριστουγέννων.
Ακούσαμε από τον ευαγγελιστή Λουκά να καταθέτει μια παραβολή του Κυρίου μας. Ένας άνθρωπος ετοίμασε ένα μεγάλο δείπνο και κάλεσε πολλούς[12]. Όταν έφτασε η ώρα του δείπνου, έστειλε τον δούλο του να ενημερώσει τους καλεσμένους πως έφτασε η ώρα του δείπνου. Τότε ο ένας μετά τον άλλον άρχισαν να βρίσκουν δικαιολογίες προκειμένου να μην παραβρεθούν.
Ο πρώτος είχε αγοράσει μας λέει το ευαγγέλιο ένα χωράφι και έπρεπε να πάει να το δει, ο άλλος είχε αγοράσει πέντε ζεύγη βοδιών και ζήτησε να τον δικαιολογήσει. Ο άλλος καλεσμένος μόλις είχε παντρευτεί και δεν μπορούσε ούτε εκείνος να παραβρεθεί στο δείπνο. Ο δούλος με τη σειρά του πληροφορεί τον οικοδεσπότη για τις προφάσεις των καλεσμένων του. Τότε οργισμένος όπως μας λέει το ευαγγέλιο, τον προστάζει να βγει στις πλατείες και στους δρόμους και να προσκαλέσει στο δείπνο τους φτωχούς, τους τυφλούς και όλους τους ανθρώπους του περιθωρίου.
Πράγματι ο δούλος εκείνος έκανε όλα όσα του είχε πει ο αφέντης του και μάλιστα τον ενημερώνει πως το δείπνο μπορεί να χωρέσει ακόμα περισσότερους. Τότε ο αφέντης του τον προστάζει για δεύτερη φορά να βγει εκτός της πόλεως, ακόμη και στους δρόμους και στους αγρούς όπως ακούσαμε, προκειμένου να γεμίσει το σπίτι του διότι τον πίκραναν οι καλεσμένοι του.
Αδελφοί μου, η παραβολή αυτή του Κυρίου μας έχει πολύ βαθύ περιεχόμενο και ερμηνεία. Ας αρκεστούμε συνοπτικά στα πολύ βασικά.
Η παραβολή αυτή του μεγάλου Δείπνου όπως ονομάζεται από τους Πατέρες της Εκκλησίας, οι οποίοι μας καταθέτουν με τα συγγράμματά τους την ερμηνεία της, μας καθιστούν σαφές πως εικονίζει την Εκκλησία και το μυστήριο της θείας ευχαριστίας.
Η πρόσκληση αυτή του οικοδεσπότη της παραβολής για το μεγάλο δείπνο, που είναι όπως είπαμε το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, απευθύνεται και στον καθένα από μας προσωπικά και συνεχίζεται μέσα στη Θεία Λειτουργία.
Η Θεία Λειτουργία αδελφοί μου συγκεφαλαιώνει όλη την Θεία Οικονομία. Μέσα στη Θεία Λειτουργία βιώνουμε την βασιλεία του Θεού και γινόμαστε μέτοχοι και συνδαιτημόνες του μεγάλου δείπνου της βασιλείας του Θεού.
Ο Χριστός μας έρχεται και μπαίνει στην ιστορία αδελφοί μου με τρόπο μυστικό. Έρχεται και γίνεται άνθρωπος για να ενώσει τον άνθρωπο και πάλι με τον Θεό. Αυτό είναι η Εκκλησία. Δεν είναι τυχαίο πως η Εκκλησία καλείται ως «Σώμα Χριστού». Ο Χριστός μας εξασφαλίζει τη σωτηρίας μας δι’ Αγίου Πνεύματος και με τον τρόπο αυτό εν ελευθερία, μας κάνει όπως ο απόστολος Παύλος σημειώνει, τέκνα του Θεού [13].
Η μετοχή μας στην Θεία Ευχαριστία αδελφοί μου δεν αποτελεί θρησκευτικό καθήκον αλλά γεγονός κοινωνίας με τον Θεό και με τα πρόσωπα των άλλων. Η Εκκλησία μας είναι κοινωνία προσώπων και μετοχή στη βασιλεία του Θεού.
Ας είμαστε ευγνώμονες τον Θεό για τις δωρεές του στη ζωή μας, για την προοπτική της σωτηρίας μας την οποία μας χάρισε μέσα από την σάρκωση του Χριστού μας, την οποία καλούμαστε να βιώσουμε, όχι με τις κοσμικές συνήθειες του καταναλωτισμού των ημερών, αλλά κυρίως με την πνευματική μας προετοιμασία για την μετοχή στο μυστήριο της Θείας Κοινωνίας.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ
Κυριακή προ των Χριστουγέννων η σημερινή και στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα αδελφοί μου ακούσαμε από το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο πλήθος ονομάτων.
Τα ονόματα αυτά που ακούσαμε αποτελούν την γενεαλογία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού του οποίου την Σάρκωση θα εορτάσουμε αύριο. Η γενεαλογία του Χριστού μας αδελφοί μου, γίνεται από την ευαγγελιστή Ματθαίο με σκοπό να αποδείξει στους ομοεθνείς του Ιουδαίους την καταγωγή του Χριστού από τον οίκο του προφήτου και βασιλέα Δαυίδ, αφού επέλεξε αρχικά να απευθύνει το ευαγγέλιο στους ομοεθνείς του και κατόπιν σ’ όλη την οικουμένη. Συνεπώς η καταγραφή της γενεαλογίας ήταν κάτι πολύ σημαντικό. Η Παλαιά Διαθήκη μας έχει προφητεύσει πως ο Μεσσίας θα κατάγονταν από τον οίκο Δαυίδ και ο ευαγγελιστής ξεκινώντας από το όνομα του πατριάρχου Αβραάμ και όχι από τον Αδάμ, καταλήγει στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Αυτό συμβαίνει για να αναδείξει το δικαίωμα του Χριστού να προσδιορίζεται κατά τα κριτήρια του ιουδαϊκού λαού ως ο αναμενόμενος Μεσσίας.
Παρατηρούμε πως πολλοί από τους προγόνους του Χριστού μας δεν αποτελούσαν πρόσωπα προφητών ή ήταν δίκαια τόσο με την θεολογική έννοια της Παλαιάς Διαθήκης όσο και την ηθική. Αντιθέτως παρατηρούμε να συγκαταλέγονται πρόσωπα μη ηθικά πολλές φορές αλλά και πρόσωπα αμαρτωλών ανδρών και γυναικών. Το γεγονός αυτό σημειώνουν οι ερμηνευτές Πατέρες, έρχεται να αναδείξει μια μεγάλη θεολογική αλήθεια και αυτή δεν είναι άλλη από το ότι ο Θεός δείχνει το έλεος Του και την μακροθυμία Του, καθώς επιτρέπει να σαρκωθεί ο Υιός του μέσα από αμαρτωλούς ανθρώπους προκειμένου ο ίδιος ο Χριστός ως θεραπευτής της αμαρτίας να έρθει καταργώντας τόσο την ίδια την αμαρτία όσο κατ’ επέκταση τον θάνατο.
Ο Μέγας Αθανάσιος σημειώνει πως ο Χριστός «ἐνηνθρώπησε, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν»[14] που σημαίνει πως ο Χριστός έγινε άνθρωπος για να θεοποιηθεί κατά χάριν ο άνθρωπος. Αυτή η φράση αδελφοί μου έρχεται να ερμηνευθεί ως εξής. Η Σάρκωση του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Χριστού δηλαδή, συντελείται στα πλαίσια της Θείας Οικονομίας του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου.
Ο άνθρωπος μετά την πτώση των πρωτοπλάστων, απέκτησε ροπή στην αμαρτία με κύριο γνώρισμα τον θάνατο. Όπως σημειώνει ο απόστολος των εθνών Παύλος «ὅτε ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν»[15]. Όταν δηλαδή ήρθε από τον Θεό η καθορισμένη ιστορική στιγμή, ο Χριστός σαρκώθηκε από την Παναγία μας προκειμένου να γίνουμε παιδιά του Θεού και με το τρόπο αυτό να αποκατασταθεί η σχέση του ανθρώπου με τον Θεό.
Η Εκκλησία μας, μας καλεί να βιώσουμε αυτές τις άγιες ημέρες τα θεία γεγονότα και να μεταφερθούμε νοερά στον τόπο εκείνο της Γέννησης του Ιησού Χριστού. Ένα πολύ ωραίο τροπάριο που θα ακούσουμε αύριο στον όρθρο, αυτό ακριβώς μας παρακινεί « Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός, ἀκολουθήσωμεν λοιπὸν ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ, μετὰ τῶν Μάγων Ἀνατολῆς τῶν Βασιλέων»[16].
Ας βιώσουμε τα θεία γεγονότα αγαπητοί μου αδελφοί, τόσο με το να νηστέψουμε εγκαρδίως και με πίστη αυτήν την τελευταία ημέρα της σαρακοστής των Χριστουγέννων, όσο και με το να έρθουμε σε καταλλαγή με τους συνανθρώπους μας προκειμένου και με την ευχή του πνευματικού μας να μπορέσουμε να κοινωνήσουμε των Αχράντων Μυστηρίων.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ
Το σημερινό ευαγγέλιο αδελφοί μου μας σκιαγράφησε το πρόσωπο του μεγαλύτερου των προφητών του Ιωάννου του Προδρόμου. Άλλωστε ο ίδιος ο Χριστός μας, μας έχει πει γι’ αυτόν πως «οὐκ ἐγήγερται ἐν γεννητοῖς γυναικῶν μείζων Ἰωάννου τοῦ βαπτιστοῦ»[17].
Το ευαγγελικό αυτό ανάγνωσμα αδελφοί μου τοποθετείται την σημερινή Κυριακή προκειμένου να μας εισάγει στην μεγάλη Δεσποτική εορτή των Φώτων, την οποία θα εορτάσουμε συν Θεό σε λίγες ημέρες.
Είναι γνωστό σε όλους μας πως ο Ιωάννης ο Βαπτιστής καλείται ως «Πρόδρομος» διότι προετοίμασε τη διδασκαλεία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ο Τίμιος Πρόδρομος, όπως ακούσαμε στο σημερινό ευαγγέλιο, ζούσε μόνος του στην έρημο του Ιορδάνου και κήρυττε την έλευση της βασιλείας του Θεού. Τρεφότανε όπως μας γνωστοποιεί το ευαγγέλιο από μέλι άγριων μελισσών και από ακρίδες, ένα είδος άγριου χόρτου δηλαδή, και ήταν ενδεδυμένος από χιτώνα φτιαγμένο με τρίχες καμήλου.
Η δράση του Ιωάννου του Προδρόμου αποτέλεσε το πρόσφορο έδαφος του ευαγγελίου, δηλαδή της αναγγελίας της έλευσης της βασιλείας του Θεού. Ο Ιωάννης όπως μαθαίνουμε τόσο από την Αγία Γραφή όσο και από την ιερά μας παράδοση η οποία αποτελεί τον θεματοφύλακα της πίστης μας, φώναζε με την δύναμη της ψυχής του πως ο άνθρωπος πρέπει να μετανοήσει για τις αμαρτίες του προκειμένου να προετοιμαστεί για την έλευση του λυτρωτικού έργου του Κυρίου μας.
Το κήρυγμα μετανοίας του Ιωάννου όπως ακούσαμε στο σημερινό ευαγγέλιο αδελφοί μου καθώς και το βάπτισμα που τελούσε στον Ιορδάνη ποταμό, σκόπευε στη συνειδητοποίηση και εξαγόρευση της ενοχής των αμαρτιών των ανθρώπων.
Η μετάνοια με άλλα λόγια στη διδασκαλία του Προδρόμου αποτελούσε το σημαντικότερο γεγονός προκειμένου ο άνθρωπος να καθαρθεί και να αναγνωρίσει στο πρόσωπο του Ιησού, τον Μεσσία-Χριστό ο οποίος θα σηκώσει πάνω του τις αμαρτίες του ανθρώπινου γένους.
Η φωνή εκείνη του Προδρόμου ο οποίος ονομάζεται και «άγγελος της ερήμου», ηχεί διαρκώς από την Εκκλησία μας. Σε κάθε εποχή έρχεται να μας προβάλει το μήνυμα μετανοίας που καλούμαστε να ζούμε διαρκώς όχι ως στιγμιαία αναθεώρηση κάποιων σφαλμάτων στη ζωή μας, αλλά ως τρόπο ζωής στην καθημερινότητά μας.
Η μετάνοια αδελφοί μου είναι ο μοναδικός δρόμος προκειμένου να συναντήσουμε τον γεννηθέντα και αναστάντα Χριστό. Άλλωστε αυτό ψάλλουμε διαρκώς « εὕρω κἀγώ, τὴν ὁδὸν διὰ τῆς μετανοίας»[18]. Η μετάνοια αποτελεί την πεμπτουσία θα λέγαμε της χριστιανικής ζωής. Αποτελεί ένα διαρκές αίτημά μας προς τον Κύριο σε κάθε λατρευτική πράξη της Εκκλησίας μας, «Τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι»[19].
Στον απόηχο της φετινής χρονιάς αγαπητοί μου αδελφοί, η Εκκλησία μας σαν άλλος Πρόδρομος έρχεται να μας εμπνεύσει τον βιωματικό τρόπο της μετάνοιας. Έρχεται να μας προετοιμάσει να υποδεχθούμε τόσο το νέο έτος, όσο και την μεγάλη εορτή των Θεοφανίων, με πνεύμα αυτοκριτικής, όχι με σκοπό την θλίψη και την ενοχή αλλά το αντίθετο. Προκειμένου δηλαδή να μας διασφαλίσει την πραγματική μας χαρά η οποία δεν είναι άλλη από την βιούμενη βασιλεία του Θεού, την χαρά της νίκης έναντι της φθοράς και του κακού.
Ας ευχαριστήσουμε αδελφοί μου τον Θεό για τις μεγάλες του δωρεές στη ζωή μας και ας προσπαθούμε μέσα από την διδασκαλία του Τιμίου Προδρόμου και των αγίων της Εκκλησίας μας, να ερχόμαστε ολοένα και πιο κοντά στον Θεό κάνοντας βίωμα την μετάνοια η οποία μας κάνει συνεχώς καλύτερους.
π.Π.Σ.
[1] Λουκ. 18, 35.
[2] Λουκ. 18, 38.
[3] Λουκ. 18, 42.
[4] Γεν. 1,31.
[5] Μ. Βασιλείου PG 31, 329A κ.ε.
[6] Α΄Ιω., 4,8.
[7] Λουκ.18,43.
[8] Λουκ. 18,11.
[9] Ν. Ματσούκα, Παλαιάς και Καινής Διαθήκης σημεία, νοήματα, αποτυπώματα, εκδ. Πουρνάρα σ.424.
[10] Ματθ. 5,17.
[11] Θεοτοκίον β΄ήχου εκδ. Α.Δ.Τ.Τ.Ε 2008, σ.140.
[12] Λουκ. 14,16-24.
[13] Ρωμ. 8, 14-17.
[14] Μ. Αθανασίου, Περί ενανθρωπήσεως του Λόγου, 54,3 PG 25,192B.
[15] Γαλ. 4, 4-5.
[16] Κάθισμα Όρθρου των Χριστουγέννων.
[17] Ματθ. 11,11.
[18] Ευλογητάριο εξοδίου ακολουθίας.
[19]Αιτήσεις Πληρωτικών.