ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ ΛΟΥΚΑ
Δύο τελείως διαφορετικούς ἀνθρώπους μᾶς παρουσιάζει ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή. Ὁ ἕνας εἶναι πλούσιος τοῦ ὁποίου τό ὄνομα δέν ἀναφέρεται καθόλου. Τρέφεται μέ πολλά καί ἀκριβά φαγητά, ντύνεται καλά καί γενικώς ζεῖ μέσα στίς ἀνέσεις. Ἔχει σκληρή καρδιά καί ἀδιαφορεῖ γιά τούς φτωχούς, τίς χήρες καί τά ὀρφανά. Νομίζει ὅτι τά πλούτη εἶναι μόνο γιά τόν ἑαυτό του καί κλείνει τά μάτια του μπροστά στήν ἀνθρώπινη δυστυχία καί μάλιστα τήν στιγμή πού κάποιος φτωχός πού ὑστερεῖται τά πάντα, ζεῖ καθημερινά κοντά του καί δέν περνάει μέρα χωρίς νά τόν δεῖ. Ὁ τρόπος πού ζεῖ φανερώνει ὅτι δέν τόν ἐνδιαφέρει οὔτε ἡ ὕπαρξη τοῦΘεοῦ, ἀφοῦ θεοποίησε τά ὑπάρχοντά του καί πίστεψε ὅτι δέν τοῦ χρειάζεται κάτι ἄλλο στήν ζωή του, οὔτε γιά τήν ἀθάνατη ψυχή του δίνει καμιά σημασία, οὔτε πιστεύει στήν αἰώνια ζωή. Ὅ,τι ἀπολαύσει στόν κόσμο αὐτό καί τίποτα περισσότερο!
Τό ἄλλο πρόσωπο τῆς περικοπῆς ἔχει ὄνομα. Λέγεται Λάζαρος καί εἶναι πολύ φτωχός. Ζεῖ στήν αὐλή τοῦ πλουσίου καί προσπαθεῖ νά χορτάσει ἀπό τά ἀποφάγια του, παρέα μέ τούς σκύλους πού τοῦ παίρνουν τό φαγητό καί γλύφουν τίς πληγές πού ὑπάρχουν στό ἄρρωστο καί ἀδύναμο κορμί του! Ἐνῶ ὅμως βιώνει τήν ἔσχατη ἐξαθλίωση ἔχει τήν ἐλπίδα του στόν Θεό. Δέν παραπονιέται γιά τήν δυστυχία του, δέν κακολογεῖ τόν πλούσιο γιά τήν σκληρότητα πού τοῦ δείχνει καθημερινά. Φαίνεται ἱκανοποιημένος πού μπορεῖ καί κρατιέται στή ζωή ἔστω καί μέ αὐτά τά ἐλάχιστα.
Κάποτε ὅμως πέθαναν καί οἱ δυό τους καί οἱ καταστάσεις ἀντιστράφηκαν. Ὁ φτωχός στή ζωή αὐτή Λάζαρος μεταφέρεται τιμητικά ἀπό τούς Ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ στόν Παράδεισο, στήν ἀγκαλιά τοῦ Ἀβραάμ. Ζεῖ πλέον τήν αἰώνια εὐτυχία καί μακαριότητα μαζί μέ τούς ἐκλεκτούς τοῦ Θεοῦ.Ἐδῶ δέν μπορεῖ νά τόν ἀγγίξει οὔτε ὁ ἀνθρώπινος πόνος οὔτε ἡἀνθρώπινη δυστυχία. Καί τό ἀκριβότερο ἀκόμα ροῦχο δέν τοῦ χρειάζεται. Καί τό ὡραιότερο ἀπό τά φαγητά πού μαγείρευε ὁ πλούσιος δέν ἔχει καμία χρησιμότητα.
Ὁ πλούσιος ἀντίθετα, ὑποφέρει πάρα πολύ γιατί βρίσκεται στόν τόπο τῆς βασάνου, ἐκεῖ πού εἶναι αἰώνια ὅλοι οἱ ἁμαρτωλοί καί ἄσπλαχνοι, ὅπως ἦταν αὐτός κατά τήν ἐπίγεια ζωή του.Ἔχει διαρκῶς μπροστά του τήν ἀπέραντη εὐτυχία αὐτοῦ πού περιφρονοῦσε προκλητικά στήν ἐπίγεια ζωή του καί ζητάει ἀπό τόν Ἀβραάμ νά τόν στείλει στό μέρος του προκειμένου νά δροσίσει λίγο τήν γλῶσσά του μέ τό δάκτυλό του. Αὐτό ὅμως εἶναι ἀδύνατον γιατί οἱ δίκαιοι δέν ἔχουν ἐπικοινωνία μέ τούς ἁμαρτωλούς, οὔτε αἰσθάνονται τήν δυστυχία πού βιώνουν οἱἄνθρωποι πού ζοῦν ἀκόμη ἐδῶ. Μία τέτοια ἄσχημη ἐμπειρία καί μόνον, θά ἦταν ἱκανή νά διαταράξει τήν παραδείσια μακαριότητα.
Ὁ Ἀβραάμ ὑπενθυμίζει στόν πλούσιο τἰς ἐπίγειες ἀπολαύσεις του καί τίς στερήσεις τοῦ Λαζάρου. Ἡ κατάσταση ἄλλαξε ὁριστικά καί δέν ὑπάρχει τώρα καμιά δυνατότητα νά γίνουν καί οἱ παραμικρές διορθωτικές κινήσεις. Ὅ,τι μπορέσουμε νά κάνουμε στήν ζωή αυτή. Ὅταν τό τρένο φύγει δέν ὑπάρχει ἡ δυνατότητα νά γυρίσει πίσω.
Ἄς μή βιαστοῦμε ὅμως νά ὁδηγηθοῦμε στό συμπέρασμα ὅτι ὁ κεντρικός στόχος τῆς διηγήσεως αὐτῆς εἶναι ἡ καταδίκη τοῦ πλούτου. Ὁ Θεός μᾶς χαρίζει τά ἀγαθά Του πλουσιοπάροχα γιά τίς καθημερινές μας ἀνάγκες. Τά ὑλικά ἀγαθά πού δίνει ὁ Θεός δέν εἶναι ποτέ δυνατόν νά εἶναι κακά καί ἐπιζήμια. Ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νά κάνει σωστή διαχείριση. Νά μήν εἶναι πλεονέκτης καί νά νομίζει ὅτι ὅλα εἶναι γι’ αὐτόν. Δέν εἶναι δυνατόν νά ὑποδουλωθοῦμε στά πλούτη καί νά στηρίζουμε ὅλες μας τίς ἐλπίδες σ ’αὐτά. Τότε θά λησμονήσουμε καί Αὐτόν πού μᾶς τά δίνει καί τούς διπλανούς μας πού ὑποφέρουν. Θά πάθουμε ὅτι ἀκριβῶς ἔπαθε καί ὁ πλούσιος τῆς παραβολῆς μας.
Ἡ σκληρότητα, λοιπόν, καταδικάζεται. Ἡ θεοποίηση τοῦ πλούτου καί ἡ ἀδιαφορία γιά τήν αἰώνια ζωή. Ἐφόσον ὑπάρχει θάνατος δέν εἶναι δυνατόν ποτέ νά γίνουμε ὁριστικῶς κάτοχοι ὁποιουδήποτε περιουσιακοῦ στοιχείου. Καλοί οἰκονόμοι καί σωστοί διαχειριστές ὀφείλουμε νά γίνουμε σ’ ὅσα μᾶς ἐμπιστεύθηκε ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Θεός πάντοτε μᾶς ἀγαπᾶ καί εἶναι μακρόθυμος ἀπέναντί μας. Εἶναι ὁ πλάστης καί ὁ σωτήρας μας. Μᾶς σώζει μέ τό ἄπειρο ἔλεός Του, ἐφόσον εἴμαστε καί ἐμεῖς ἐλεήμονες καί εὐσπλαχνικοί σέ ὅσους ἔχουν τήν ἀνάγκη μας. Μήν περιμένουμε τό ἔλεος καί τήν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ τήν στιγμή πού ἐμεῖς φανήκαμε σκληροί καί ἀπάνθρωποι στήν ἐπίγεια ζωή μας. Αὐτό εἶναι ἀπόλυτα ξεκαθαρισμένο καί δέν ἀλλάζει μέ τίποτα. Ἐφόσον δέν ἐλεήσαμε τόν ἀδελφό μας πού τόν βλέπουμε καθημερινά πώς θά ἔχουμε τήν ἀπαίτηση νά μᾶς ἐλεήσει ὁ Θεός πού δέν τόν βλέπουμε;
Τήν καρδιά μας θά τήν δώσουμε ἐκεῖ πού εἶναι ὁ ἀληθινός θησαυρός μας. Τά ἀγαθά πού μᾶς δίνει ὁ Θεός στόν κόσμο αὐτό εἶναι προσωρινά καί ἔχουν σκοπό νά καλύψουν τίς βιοτικές μας ἀνάγκες. Στόχος μας πάντα οἱ οὐράνιοι θησαυροί, τά αἰώνια καί ἄφθαρτα ἀγαθά τῆς θείας Βασιλείας.
Ὅποιος προσφέρει στόν πάσχοντα συνάνθρωπο προσφέρει στήν πραγματικότητα στόν ίδιο τόν Θεό. Εἶναι ὁ καλύτερος ἔμπορος ἀφοῦ ἀνταλλάσει τά φθαρτά μέ τά ἄφθαρτα, τά πρόσκαιρα μέ τά αἰώνια. Ἄν τό καταλαβαίναμε αὐτό ὅλοι μας δέν θά ὑπῆρχε στόν κόσμο δυστυχία καί ὅλοι μας θά μοιραζόμαστε δίκαια τά ἀγαθά τοῦ Θεοῦ.
Θά ἦταν ὅπως τά πρῶτα χριστιανικά χρόνια πού οἱ πιστοί μοιράζονταν μεταξύ τους τά πάντα. Ὑπῆρχε κοινοκτημοσύνη καί κανένας δέν πεινοῦσε. Ὁ καθένας νοιαζόταν γιά τό καλό τοῦ διπλανοῦ του καί ὄχι γιά τό καλό τοῦ ἑαυτοῦ του. Ὁ Θεός, βλέπονας τήν ἀνιδιοτέλεια καί τήν θυσιαστική τους διάθεση, οἰκονομοῦσε τά πράγματα ἔτσι, πού ὠφελοῦνταν περισσότερο κατά τόν τρόπο αὐτό, παρά ὅταν οἱ ἴδιοι φρόντιζαν ἐναγώνια γιά τόν ἑαυτό τους.
Τώρα ἔγιναν οἱ καρδιές μας σκληρές καί δέν αἰσθάνονται τόν πόνο τοῦ διπλανοῦ μας. Ἡ κρίση τῆς ἀκρίβειας πού περνᾶμε, εἶναι μία ἐξαιρετική εὐκαιρία νά δοῦμε τά πράγματα διαφορετικά καί νά ἀνοίξουμε τίς καρδιές μας στούς διπλανούς μας. Τότε ἡ χαρά μας θά εἶναι μεγάλη καί θά χαιρόμαστε περισσότερο νά δίνουμε παρά νά παίρνουμε. Θά μᾶς φύγει τό ἄγχος τοῦ πλουτισμοῦ καί θά νοιώθουμε σάν νά ζοῦμε ἀπό τώρα στόν Παράδεισο.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ ΛΟΥΚΑ
Ὁ εὔσπλαγχνος καί στοργικός Σαμαρείτης τῆς σημερινῆς παραβολῆς τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, μᾶς ἐκπλήσσει πολύ εὐχάριστα καί δείχνει σέ ὅλους μας τόν δρόμο τῆς ἀληθινῆς καί θυσιαστικῆς ἀγάπης. Ὁ ἄνθρωπος αὐτός, ἐκδηλώνει μέ προθυμία καί ἔμπρακτα τά ἀνθρώπινα αἰσθήματά του πρός ἕνα ἄγνωστο συνάνθρωπό του, πού βρισκόταν σέ πολύ δύσκολη θέση μισοπεθαμένος καί καταπληγωμένος. Τοῦ συμπαραστέκεται κατά τρόπο ὑποδειγματικό, τοῦ περιποιεῖται τίς πληγές του, τή στιγμή ἀκριβῶς πού κάποιοι ἄλλοι τόν προσπέρασαν περιφρονητικά ἀφήνοντάς τον ἀβοήθητο.
Ἔχουμε συνηθίσει, οἱ περισσότεροι δυστυχῶς, νά τά βλέπουμε ὅλα συμφεροντολογικά στή ζωή μας. Νά προσφέρουμε τήν ἀγάπη μας μόνο πρός ἐκείνους ἀπό τούς ὁποίους περιμένουμε κάποια μικρή ἤ μεγάλη ἀνταπόδοση. Βοηθᾶμε τώρα μόνο αὐτούς πού θά μᾶς βοηθήσουν μελλοντικά σέ κάποια ἄλλη περίσταση πού θά τούς χρειαστοῦμε. Ἐξυπηρετοῦμε ἐπιλεκτικά μόνο αὐτούς πού ἐκτιμοῦμε ὅτι κάποια ἄλλη στιγμή θά ἔχουν τήν δυνατότητα μᾶς ἐξυπηρετήσουν. Προσφέρουμε τώρα κάτι πού μᾶς περισσεύει, γιά νά μᾶς προσφέρουν ἀργότερα κάτι ἄλλο πού δέν τό ἔχουμε ἐμεῖς.
Αὐτοῦ τοῦ εἴδους ὅμως ἡ ἀγάπη πού περιμένει ἀνταπόδωση δέν εἶναι ἀληθινή ἀγάπη. Εἶναι καθαρά μία δοσοληψία, μία συναλλαγή ἐμπορικοῦ τύπου. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς λέει νά μήν ζητᾶ κανείς τό προσωπικό του ὄφελος, ἀλλά ὁ καθένας μας νά ἐπιδιώκει τό ὄφελος τοῦ ἀδελφοῦ του. Ὅποιος ἀγαπᾶ πραγματικά θυσιάζεται, δέν ὑπολογίζει τόν ἑαυτό του,τό δικό του συμφέρον, ἀλλά τόν διπλανό του,τό συμφέρον τοῦ ἀδελφοῦ του. Ὁ Θεός ὅμως βρίσκει πάντα τόν τρόπο νά βοηθήσει αὐτούς τούς ἀνθρώπους πού ἀγαποῦν ἀληθινά ὅποτε ἐκεῖνος κρίνει.
Μπροστά στό Θεό δέν ἔχει ἀξία μία καλή πρᾶξη πού ἀποβλέπει κάπου. Ἀγαπᾶμε τούς Ἀδελφούς μας ἐπειδή μᾶς τό ζητάει ὁ Θεός. Ἡ ἀγάπη μας αὐτή πρέπει νά ἔχει δύο εἰδῶν ἀποδέκτες. Ὄχι μόνο τόν Θεό, ἀλλά καί τόν ἀδελφό μας, ὅποιος καί νά εἶναι αὐτός. Δέν ὑπάρχουν ὄρια στήν ἀγάπη.
Ἄν δέν ἔχουμε μάθει ὅμως νά ἀγαπᾶμε σωστά τόν Θεό, πῶς θά ἀγαπήσουμε τόν ἀδελφό μας; Μέσα στήν Βιβλική καί τήν Ἁγιοπατερική μας Παράδοση συναντοῦμε τριῶν εἰδῶν ἀνθρώπους. Εἶναι οἱ δοῦλοι, οἱ μισθωτοί καί οἱ ἐλεύθεροι. Ἀξίζει νά δοῦμε μέ ποιό τρόπο συμπεριφέρονται οἱ ἀνθρώπινες αὐτές ὁμάδες, προκειμένου νά μπορέσουμε νά κατανοήσουμε πού βρισκόμαστε κι ἐμεῖς καί νά διαπιστώσουμε ποιές εἶναι οἱ ἐλλείψεις μας ἀπέναντι στόν Θεό.
Οἱ δοῦλοι εἶναι αὐτοί πού κάνουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά νά γλιτώσουν ἀπό τήν κόλαση. Αὐτοί δέν ἐνεργοῦν ἐλεύθερα, ἀλλά τούς κατευθύνει καταπιεστικά καί τρομακτικά ὁ μεγάλος φόβος τῆς κολάσεως. Ἐφαρμόζουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀπό φόβο. Ὅσο ὅμως ἀφοσιωμένοι καί νά εἶναι σέ αὐτό, οἱ πράξεις τους δέν ἔχουν καμιά ἀξία. Τά καταναγκαστικά ἔργα δέν ἀξιολογοῦνται γιατί ἁπλᾶ δέν εἶναι ἀποτελέσματα τῆς ἐλεύθερης βούλησης τοῦ ἀνθρώπου.
Οἱ μισθωτοί εἶναι αὐτοί πού κάνουν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά νά κερδίσουν τόν Παράδεισο. Καί αὐτῶν οἱ πράξεις δέν ἔχουν ἀξία γιατί ἀποβλέπουν σέ κάτι. Περιμένουν κάποια ἀνταπόδοση, ἄς εἶναι καί ὁ Παράδεισος, δέν ἔχει σημασία αὐτό. Ὁ σκοπός δέν ἁγιάζει τά μέσα.
Οἱ ἐλεύθεροι εἶναι αὐτοί πού ἐφαρμόζουν στήν ζωή τους τό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἐπειδή ἀγαποῦν τό Θεό χωρίς νά ἀποβλέπουν σέ κάτι, χωρίς νά φοβοῦνται κάτι. Αὐτοί κινοῦνται ἀπό ἀληθινή ἀγάπη καί ἐνεργοῦν ἐλεύθερα χωρίς νά δεσμεύονται ἀπό τό παραμικρό. Αἰσθάνονται οἰκεῖοι, φίλοι τοῦ Θεοῦ καί γνήσια παιδιά του. ''Χριστέ μου ἐγώ θά σέ ἀγαπῶ και ἐσύ κάνε με ὅ,τι θέλεις'', ἔλεγε ὁ Ἅγιος Πορφύριος. Ὅποιος ἀφήνεται ἐλεύθερα στά χέρια τοῦ Θεοῦ βγαίνει πάντα κερδισμένος. Ἄς μήν τό βλέπουν αὐτό οἱ ἄλλοι, δέν μᾶς ἐνδιαφέρει καθόλου. Ὁ Θεός τί θά πεῖ ἔχει σημασία. Αὐτό μόνο μᾶς ἐνδιαφέρει.
Εἶναι ἀπαραίτητο νά κάνουμε μεγάλες προσπάθειες καί αἱματηρές θυσίες γιά νά γίνουμε ἀκριβῶς ὅπως μᾶς θέλει ὁ Θεός. Νά γίνουμε τό ἐκλεκτό καί καθαρό σιτάρι τοῦ Θεοῦ, ὅπως πολύ εὔστοχα ἔλεγε ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ θεοφόρος. Καί ἐπειδή τό θέλημά μας εἶναι πολύ ἰσχυρό καί δέν ὑποχωρεῖ εὔκολα,ὁ ἀγώνας μας θά εἶναι διαρκής καί ἰσόβιος γιατί ὁ ἐχθρός τῆς σωτηρίας μας πάντα καραδοκεῖ. Λίγο νά ἀφαιθεῖ κανείς καί εἶναι πολύ εὔκολο νά παρεκκλείνει ἀπό τήν πορεία του καί μετά θά χρειαστεῖ ἕνα ἔμπειρο, διακριτικό καί φωτισμένο πνευματικό ὁδηγό γιά νά τοῦ διορθώσει τήν λανθασμένη πορεία καί νά τόν ἐπαναφέρει ξανά μέ ἀσφάλεια στό δρόμο τοῦ Θεοῦ.
Στήν πραγματικότητα, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ καλός Σαμαρείτης, ὁ ὁποῖος ταπεινώθηκε καί ντύθηκε τήν ἀνθρώπινη φύση γιά νά μᾶς ἀναζητήσει μέ ἐπιμέλεια, νά ἔλθει κοντά μας μέ ἀγάπη σάν στοργικός πατέρας, προκειμένου νά περιποιηθεῖ τίς πληγές μας καί νά τίς θεραπεύσει τελείως.
Ἡ στοργική, ἀνιδιοτελής, τέλεια καί ἀπέραντη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πατέρα πρός ὅλα τά παιδιά του εἶναι πάντοτε δεδομένη. Τό ζητούμενο εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού τήν ἔχει ἀπόλυτη ἀνάγκη, νά τήν ἀναζητήσει, νά τήν ἀποδεχτεῖ καί μέ τόν τρόπο του νά ἀποδείξει ὅτι εἶναι ἄξιος αὐτῆς τῆς ἀγάπης.
Καί μή νομίσει κανείς ὅτι αὐτά εἶναι πολύ δύσκολα καί ἀκατόρθωτα. Τό πιό δύσκολο εἶναι νά σπάσει τό σκληρό κέλυφος τοῦ ἐγωϊσμοῦ μας καί ἀφοῦ γίνει αὐτό, ὅλα τά ὑπόλοιπα γίνονται πολύ εὔκολα. Γιατί ὁ ἄνθρωπος πού ταπεινώνεται ἀνοίγεται στή Χάρη τοῦ Θεοῦ, γίνεται δεκτικός τῆς θείας βοήθειας καί μπροστά στό Θεό τίποτα δέν εἶναι ἀδύνατο καί ἀκατόρθωτο. Ὅλος ὁ ἀγώνας μας ἀποβλέπει στό νά γίνουμε ἀνοιχτοί στή Χάρη τοῦ Θεοῦ πού μᾶς ἁγιάζει καί μᾶς γεμίζει ἀπό τά θεῖα χαρίσματα. Ὅ,τι κακό ἔχουμε εἶναι δικό μας. Ἄν ἔχουμε ὅμως κάτι καλό πάνω μας, αὐτό εἶναι δωρεά τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ.
Ὁ ἀνθρωποκτόνος διάβολος, ἐπειδή πάντοτε μᾶς φθονεῖ, μᾶς μισεῖ καί μᾶς ζηλεύει ἀφάνταστα, μᾶς τά παρουσιάζει ὅλα δύσκολα, τραγικά καί ἀκατόρθωτα. Ὅμως στό χέρι μας εἶναι, ἔχοντας ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στό Θεό πού μᾶς ἔπλασε, νά μήν ἀκοῦμε τίς ὑποδείξεις τοῦ ἐχθροῦ μας, ἀλλά νά ἐμπιστευόμαστε ἀπόλυτα μόνο τόν Θεό καί σωτῆρα μας. Ἐκεῖνον πού μᾶς ἀγάπησε πραγματικά καί σταυρώθηκε γιά μᾶς καί εἶναι ὁ μόνος πού μπορεῖ καί θέλει νά μᾶς σώσει.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ Θ΄ ΛΟΥΚΑ
Ὁ Θεός μᾶς ἔδωσε τά ὑλικά ἀγαθά γιά νά έξυπηρετοῦν τίς προσωπικές μας ἀνάγκες,τίς ἀνάγκες τῆς οἰκογένειάς μας καί τίς ἀνάγκες τῶν διπλανῶν μας. Αὐτά πού μᾶς περισσεύουν δέν εἶναι δικά μας, ἀλλά αὐτῶν πού τούς λείπουν, τά στεροῦνται καί τά ἔχουν ἀνάγκη. Εἶναι ἐντελῶς ἀδιανόητο γιά ἕναν χριστιανό, νά βάλλει σκοπό στή ζωή του νά γίνει πλούσιος καί νά ἀπολυτοποιήσει ἔτσι τά πλούτη νομίζοντας κακῶς ὅτι τοῦ ἀνήκουν. Ὁ χριστιανός εἶναι ἕνας σωστός χρήστης καί συνετός διαχειριστής τῶν διαφόρων ἀγαθῶν καί ποτέ μόνιμος κάτοχος αὐτῶν. Τά ὑλικά ἀγαθά ποτέ δέν εἶναι αὐτοσκοπός, ἀλλά μέσον πρός σκοπόν. Ἡ πλεονεξία εἶναι εἰδωλολατρία. Εἶναι μία σοβαρή ἀσθένεια τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἕνα φοβερό πάθος πού τόν ἐγκλωβίζει σέ μία ἀδιέξοδη κατάσταση, τοῦ ἀποσπᾶ ὁλόκληρη τήν προσοχή,τόν ὑποδουλώνει φρικτά καί δέν τόν ἀφήνει να δεῖ καθαρά ποιός εἶναι ὁ πραγματικός σκοπός τῆς ζωῆς του, ὁ προορισμός του μέσα στόν κόσμο αὐτό.
Ο Κύριος σήμερα, στήν εὐαγγελική περικοπή τῆς ἡμέρας, μᾶς ἔδωσε ἕνα τρανταχτό παράδειγμα πρός ἀποφυγήν. Μᾶς παρουσιάζει ἕνα ἀνόητο πλούσιο πού μάζεψε πάρα πολλά ὑλικά ἀγαθά ἐπειδή νόμιζε ὅτι αὐτά θά τοῦ ἐξασφαλίσουν τήν εὐτυχία καί θά καλύψουν τίς βιοποριστικές του ἀνάγκες γιά πολλά χρόνια στό ἑξῆς. Δέν σκέφτηκε οὔτε τούς διπλανούς του οὔτε ὅτι τά πλούτη δέν χαρίζουν στόν ἄνθρωπο τήν εὐτυχία. Ξέχασε ὅτι ἔχει καί ἀθάνατη ψυχή μέσα του πού δέν ἱκανοποιεῖται ἀπό τά πράγματα τοῦ κόσμου τούτου ἀλλά ἔχει πνευματικές ἀνάγκες. Λησμόνησε τό γεγονός ὅτι στήν ζωή αὐτή εἴμαστε προσωρινοί καί ὅταν φύγουμε ἀπό αὐτόν τόν κόσμο δέν παίρνουμε μαζί μας ἀπολύτως τίποτα. Στήν ἄλλη ζωή μᾶς συνοδεύουν μόνον τά καλά μας ἔργα καί κανένα ἀγαθό ἀπό τά ὑλικά καί ἐφήμερα.
Ὁ ἄφρων λοιπόν πλούσιος, τήν στιγμή πού καμάρωνε γιά τά πολλά του εἰσοδήματα πού θά τοῦ πρόσφεραν γιά ἀρκετά χρόνια μία ἄνετη ζωή, πληροφορήθηκε ξαφνικά ὅτι τήν νύχτα πού ἐρχόταν θά πεθάνει. Ἔτσι, δέν θά μπορέσει νά ἀπολαύσει τό παραμικρό ἀπό ὅλα ὅσα εἶχε μαζέψει γιατί θά ἔφευγε μόνος του γιά τόν ἄλλο κόσμο χωρίς νά ἔχει τήν δυνατότητα νά πάρει μαζί του ἀκόμα καί τό παραμικρό.
Αὐτή ἦταν ἡ τραγικότητά του,αὐτό ἦταν τό θλιβερό ἀποτέλεσμα τῆς ἀνόητης ματαιοδοξίας του. Αὐτά πάνω στά ὁποῖα εἶχε στηρίξει ὅλες τίς ἐλπίδες του, τώρα διαπιστώνει ὅτι δέν μποροῦν νά τοῦ προσφέρουν ἀπολύτως τίποτα.
Δυστυχῶς αὐτός ὁ ἀνόητος πλούσιος,δέν εἶναι ὁ μοναδικός μέσα στήν ἱστορία. Ὑπάρχουν πάρα πολλοί πού σκέπτοντα μέ τόν ἴδιο τρόπο. Καί ἀπό ἐμᾶς ἀτυχῶς οἱ περισσότεροι, ἔχουμε σέ ἕνα βαθμό τήν προσκόλληση στά ὑλικά ἀγαθά. Καί ὅσοι ἔχουν πολλά καί ὅσοι ἔχουν λίγα. Δέν ἔχει αὐτό σημασία. Ἀκόμα καί ἄν εἴμαστε πάμπτωχοι,μᾶς διακατέχει σχεδόν πάντα ἡ μανία τοῦ πλουτισμοῦ.
Πέφτουμε στήν παγίδα νά νομίζουμε ὅτι ἡ ὑλική εὐδαιμονία εἶναι ἀτέρμονη καί ὅτι κανείς δέν θά μπορέσει νά μᾶς τήν ἀφαιρέσει. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος πού ἀρκετοί πλούσιοι, ὅταν τούς συμβεῖ κάτι ἄσχημο στή ζωή τους καί χάσουν τά πλούτη τους, πέφτουν σέ κατάθλιψη καί μερικές φορές δέν μποροῦν νά τό ἀντέξουν καί ὁδηγοῦνται στήν ἀποτρόπαια πράξη τῆς αὐτοκτονίας.
Πρέπει ὁ ἄνθρωπος νά γνωρίζει καλά ὅτι ὑπάρχουν ἐδῶ κάποια ὅρια τά ὁποῖα δέν θά πρέπει ποτέ νά τά ξεπερνάρει. Ἀνάμεσα στήν λογική προνοητικότητα καί φροντίδα γιά τίς προσωπικές μας ἀνάγκες καί τίς ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων πού ἐξαρτῶνται ἀπό ἐμᾶς καί στήν παράλογη συσσώρευση τῶν ἀγαθῶν, ὑπάρχει ἀρκετά μεγάλη ἀπόσταση. Ἡ πρώτη περίπτωση στοχεύει στήν διευκόλυνση τῆς ζωῆς μας καί ἡ δεύτερη ὁδηγεῖ στήν καταστροφή. Φροντίζοντας συνετά γιά τίς πραγματικές μας ἀνάγκες, ἔχουμε χαρά καί αἰσιοδοξία στή ζωή μας. Ἐπιδιώκοντας ὅμως τόν χωρίς ὅρια πλουτισμό, εἴμαστε διαρκῶς μέσα στό ἄγχος καί ὑποφέρουμε στήν ζωή μας χωρίς κανένα λόγο. Τά πλούτη δέν φέρνουν τήν χαρά καί τήν εὐτυχία. Ἡ μανία τοῦ πλουτισμοῦ εἶναι μία ἄρρωστη καί παράλογη κατάσταση καί ὅσο δέν βρίσκουμε τήν δύναμη νά τήν παλαίψουμε, ἀλλά ἀντίθετα τήν ἀφήνουμε νά γιγαντώνεται, μᾶς ὁδηγεῖ ἀπό παραλογισμό σέ παραλογισμό. Χάνουμε τήν ἀνθρωπιά μας καί τήν πίστη μας στό Θεό τόν Ὁποῖο φτάνουμε στό σημεῖο νά ὑποκαθιστοῦμε μέ τίς καταθέσεις καί τά περιουσιακά μας στοιχεῖα.
Γιά τόν λόγο αὐτό ὁ Κύριος μᾶς ἔχει τονίσει ὅτι εἶναι πολύ δύσκολο οἱ πλούσιοι νά εἰσέλθουν στήν Οὐράνια Βασιλεία. Ἀπό τόν νέο ἐκεῖνο πού τόν πλησίασε καί ἐπιζητοῦσε τήν τελειότητα, ζήτησε νά μοιράσει πρῶτα τά πλούτη του στούς φτωχούς καί μετά νά τόν ἀκολουθήσει. Δυστυχῶς ὁ νέος αὐτός, παρά τίς καλές του προθέσεις, ἦταν πολύ προσκολλημένος στά πλούτη του καί ἔτσι δέν μπόρεσε νά κάνει τήν μεγάλη ὑπέρβαση. Στόν ὀρθόδοξο μοναχισμό, δέν νοείται κάποιος νά ἀφιερωθεῖ στόν Θεό σέ κάποιο Μοναστήρι, χωρίς νά ἀποχωριστεῖ πρῶτα τήν περιουσία του. Τά πλούτη εἶναι ἕνα πολύ μεγάλο ἐμπόδιο στήν μοναχική κλήση. Μία ἀπό τίς μεγάλες ἀρετές τῶν μοναχῶν εἶναι ἡ ἀκτημοσύνη.
Βέβαια, τά ὑλικά ἀγαθά εἶναι πολύ χρήσιμα καί ἐντελῶς ἀπαραίτητα σέ ἕνα οἰκογενειάρχη γιά νά μεγαλώσει τά παιδιά του, νά τά σπουδάσει καί νά τά ἀποκαταστήσει στήν ζωή τους. Τό ζητούμενο ἐδῶ εἶναι νά τά ἀποκτᾶ μέ τίμιο τρόπο καί χωρίς νά ἀδικεῖ τούς ἄλλους. Καί ὅταν τά ἀποκτήσει μέ τόν τίμιο ἰδρῶτα του,νά τά διαχειρίζεται μέ συνετό τρόπο, χωρίς σπατάλες καί χωρίς νά δίνει ὅλο του τόν ἑαυτό σέ αὐτά. Ὅταν ὑπάρχουν οἱ σωστές προϋποθέσεις,ὅταν ὁ ἐργαζόμενος ἐλπίζει πρῶτα στόν Θεό καί στήν πρόνοιά του καί σέ δεύτερη μοίρα βάζει τόν κόπο του καί τήν φροντίδα του γιά τήν οἰκογένειά του, τότε ὁ Θεός δίνει τήν εὐλογία του καί δέν λείπει τίποτα ἀπό τό σπίτι του.
Ἀντίθετα, ὅταν πηγαίνει στήν ἐργασία του μέ ἄγχος καί ἀγωνία χωρίς νά ἐλπίζει στήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ὅσο καί νά μοχθεῖ καί νά κοπιάζει, τό ἀποτέλεσμα δέν εἶναι δυνατόν νά εἶναι τό ἀναμενόμενο.
Στήν Πατρίδα μας ἔχουμε τήν ἰδιαίτερη εὐλογία τῶν μεγάλων εὐεργετῶν. Αὐτῶν πού ἐργάστηκαν μέ τίμιο τρόπο καί ἀπέκτησαν μεγάλες περιουσίες. Δέν τά κράτησαν ὅμως ἐγωϊστικά γιά τόν ἐαυτό τους, ἀλλά τά πρόσφεραν ἁπλόχερα στήν Πατρίδα καί στό κοινωνικό σύνολο. Μεγάλα κοινωφελῆ ἱδρύματα ὑπάρχουν ἀκόμα καί σήμερα καί μᾶς θυμίζουν αὐτές τίς εὐλογημένες ἐξαιρέσεις.
Ὁ πλοῦτος λοιπόν δέν εἶναι ἀπό μόνος του κακός καί δέν καταδικάζεται ἀπό τήν Ἐκκλησία μας. Ἡ κακή χρήση τοῦ πλούτου καταδικάζεται καί ἀπορρίπτεται. Ἀντίθετα,μπορεῖ νά γίνει μία πολύ μεγάλη εὐλογία ὅταν προσφέρεται ἁπλόχερα γιά τήν ἀνακούφιση τῶν ἐνδεῶν καί πασχόντων συνανθρώπων μας. Ἄν δέν θέλουμε νά φτάσουμε στό κατάντημα τοῦ ἄφρονος πλουσίου, καλὀ θά ἦταν ὅλα αὐτά νά τά ἀναλογιστοῦμε σοβαρά, νά κάνουμε κι ἐμεῖς τήν μεγάλη ὑπέρβαση καί ὅσα τυχόν μᾶς περισσεύουν νά τά διαθέσουμε σέ ἀγαθοεργίες καί μέ τόν τρόπο αὐτό θά τά ἐξασφαλίσουμε μέ τόν καλύτερο τρόπο.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2023
ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ΄ ΛΟΥΚΑ
Ὅλοι ὅσοι βρισκόμαστε σήμερα στό Ναό τοῦ Θεοῦ προκειμένου νά τόν λατρεύσουμε μέ ἐπίγνωση καί καθαρή καρδιά, σίγουρα θέλουμε νά εἴμαστε πάντοτε κοντά του καί ὁ μεγάλος μας σκοπός εἶναι ἡ σωτηρία μας. Δέν μποροῦμε οὔτε νά τό διανοηθοῦμε ὅτι θά μείνουμε μακριά ἀπό τόν Θεό ἤ ὅτι θά χωριστοῦμε γιά πάντα ἀπό αὐτόν. Εἴμαστε ὅμως ἄνθρωποι μέ ἐλαττώματα, πάθη καί ἀδυναμίες καί πάντα κάτι μᾶς κρατᾶ μακριά του. Λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι πού ἔχουν τή δύναμη νά σπᾶνε τά δεσμά καί νά κατευθύνονται χωρίς ἐμπόδια πρός τόν Λυτρωτῆ τους.
Ἔτσι καί ὁ Ἰουδαῖος ἄρχοντας τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου, ἐνῶ προσπαθοῦσε μέ εἰλικρίνεια νά εἶναι πάντα κοντά στό Θεό καί ἀπό νέος νά ἐφαρμόζει σχολαστικά ὅλες τίς ἐντολές του, χωρίς νά τό καταλάβει, ὑπῆρχε κάτι στή ζωή του πού τόν ἐμπόδιζε νά φθάσει στήν τελειότητα πού τόσο πολύ ἐπιζητοῦσε. Ἦταν τά πλούτη του,ἡ μεγάλη του περιουσία, πού δέν πρόσεξε καί τοῦ ἔγινε ἕνας πολύ μεγάλος πειρασμός. Εἶναι πραγματικά πάρα πολύ δύσκολο οἱ πλούσιοι νά μποῦν στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Εἴτε τά πλούτη τά ἀπέκτησαν μέ δική τους προσπάθεια,εἴτε τά κληρονόμησαν.
Ὁ καρδιογνώσης Κύριος, σέ ἀνάλογη ἀπορία πού τοῦ διετύπωσε ὁ νεαρός πλούσιος ἄρχοντας, τοῦ ἐπεσήμανε ἀμέσως ὅτι γιά νά γίνει τέλειος ὅπως ἐπιθυμοῦσε, δέν ἀρκεῖ μόνο νά τηρεῖ σχολαστικά καί κατά γράμμα θά λέγαμε, κάποιες ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Πρέπει ἀκόμη νά μοιράσει καί τά πλούτη του στούς φτωχούς καί μετά νά τόν ἀκολουθήσει. Προφανῶς, τά πολλά περιουσιακά του στοιχεῖα, τοῦ εἶχαν γίνει βαρίδια πού τόν κρατοῦσαν κάτω καί δέν τόν ἄφηναν νά πετάξει ψηλά. Ἐφόσον λοιπόν ἐπιζητοῦσε τήν τελειότητα, ἦταν ἀπαραίτητο νά κάνει καί αὐτό τό βῆμα.
Δυστυχῶς ὅμως δέν βρῆκε τήν δύναμη καί τό κουράγιο νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό αὐτά, προκειμένου χωρίς κανένα ἐμπόδιο νά κερδίσει τούς οὐράνιους θησαυρούς καί ἔφυγε λυπημένος. Τοῦ ζήτησε δηλαδή ὁ Κύριος νά κάνει μιά ἀνταλλαγή. Νά ἀνταλλάξει τά φθαρτά ἀγαθά μέ τά ἄφθαρτα,τούς ἐπίγειους θησαυρούς μέ τούς οὐράνιους. Ἦταν πολύ προσκολλημένος στά ὑλικά ἀγαθά του καί δέν μπόρεσε μέ τίποτα νά τά ἀποχωριστεῖ.
Αὐτό σημαίνει ὅτι ἔδινε μεγάλη σημασία στά πλούτη του. Εἶχε ὑποδουλωθεῖ στούς ἐπίγειους θησαυρούς χωρίς νά τό ἔχει συνειδητοποιήσει καί αὐτό τό ταρακούνημα πού τοῦ ἔκανε ὁ Χριστός δέν στάθηκε ἱκανό νά τόν συνεφέρει.Ἦταν ἀτυχῶς πολύ ἀργά γι' αὐτόν καί ἔτσι, δέν μπόρεσε νά κάνει τήν μεγάλη καί σωτήρια ὑπέρβαση. Τό δέσιμο μέ τούς ἐπίγειους θησαυρούς ἦταν τόσο πολύ δυνατό πού δέν μποροῦσε νά φανταστεῖ ὅτι μπορεῖ νά ζήσει χωρίς τά πλούτη του.
Ἄς μή βιαστοῦμε ὅμως νά τόν κατηγορήσουμε γιατί κι ἐμεῖς λίγο ὥς πολύ εἴμαστε τό ἴδιο. Ἀκόμα καί ἄν δέν διαθέτουμε ἀξιόλογη περιουσία, μπορεῖ νά εἴμαστε κι ἐμεῖς ὑποδουλωμένοι στά λίγα πού ἔχουμε στήν κυριότητά μας. Ἄς τολμήσει κάποιος νά μᾶς στερήσει ἔστω καί τό παραμικρό ἀπό αὐτά, ἀμέσως θά τόν κάνουμε ἐχθρό μας. Θά τόν διασύρουμε παντοῦ καί θά τόν ὁδηγήσουμε ἀκόμα καί στά δικαστήρια προκειμένου νά πάρουμε πίσω ὅτι μᾶς ἀνήκει μέ τό παραπάνω.
Πόσα ἀδέλφια δέν ἔγιναν ἐχθροί ἀκόμα καί γιά ἐτελῶς ἀσήμαντα περιουσιακά στοιχεῖα. Πόσοι γείτονες δέν λένε οὔτε ''καλημέρα'' μεταξύ τους γιά μιά σπιθαμή γῆς. Ὑπάρχουν πάρα πολλά τέτοια παραδείγματα στήν κοινωνία μας πού μᾶς προκαλοῦν λύπη ὅταν τά ἀναλογιζόμαστε.
Δέν λέμε νά ἀφήνουμε τούς ἄλλους νά μᾶς ἀδικοῦν καί νά μᾶς ἐκμεταλεύονται. Ὄχι ὅμως καί νά φτάνουμε στό σημεῖο νά κάνουμε καί ἐγκλήματα ἀκόμη γιά ἀσήμαντα περιουσιακά στοιχεῖα! Καί ἄν ἀκόμα κάποιος ἰσχυρός κατορθώσει νά μᾶς ἀδικήσει, ἄς ἀφήσουμε τό Θεό νά τόν συνετίσει. Ἄς γίνουμε ἐμεῖς ὑποστηρικτές αὐτοῦ πού ἀδικήθηκε, ὅπως ὁ ἱερός Χρυσόστομος ὑποστήριξε ἐκείνη τήν χήρα πού ἀδίκησε ἡ αὐτοκράτειρα Εὐδοξία.
Ὑπάρχουν βέβαια νόμοι πού ὑποστηρίζουν τούς ἀδυνάτους, τό δικαίωμα τῆς ἰδιοκτησίας καί πρέπει αὐτοί οἱ νόμοι νά ἐφαρμόζωνται μέ ἀκρίβεια σέ ἕνα κράτος δικαίου. Ὑπάρχει ὅμως πρό πάντων ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ πού μᾶς λέει ὅτι δέν πρέπει καταπατοῦμε τίς περιουσίες τῶν ἄλλων καί νά τούς ἀδικοῦμε. Ἄν τά τηροῦμε αὐτά μέ ἀκρίβεια θά ἀποφύγουμε πολλές διενέξεις καί προστριβές καί ἔτσι, δέν θά διαταράσσεται ἡ κοινωνική γαλήνη.
Εἶναι πραγματικά δύσκολο νά ἀφιερωθεῖ κάποιος ὁλοκληρωτικά στό Θεό καί ἀντίθετα εἶναι πολύ εὔκολο νά προσκολληθεῖ στά ὑλικά πράγματα καί νά γίνει δέσμιος αὐτῶν. Γι'αὐτό χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή. Ὅπως ὁ Θεός ἀπαιτεῖ τό ὁλοκληρωτικό δόσιμό μας σ'αὐτόν, ἔτσι καί ὁ διάβολος θέλει νά μᾶς ὑποδουλώσει ὁλοκληρωτικά στά πλούτη. Καί γίνεται συνεχῶς μία μεγάλη πάλη μέσα μας. Εἶναι ἀνάγκη πάντοτε νά βρίσκουμε τήν δύναμη νά κάνουμε αὐτό πού θέλει ὁ Θεός. Αὐτό πού ζητάει ὁ Θεός εἶναι δύσκολο νά γίνει ἄν δέν τό θέλουμε καί γιά τόν λόγο αὐτό ἔχει ἀξία. Αὐτό ὅμως πού ζητάει ὁ διάβολος γίνεται εὔκολα καί χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή ἰδιαίτερα ἀπό τούς νέους μας. Ὅταν ἀπερίσκεπτα ἀφήσουμε νά μποῦν στά χέρια μας τά δεσμά εἶναι πολύ δύσκολο νά τά ἀποτινάξουμε.
Ὅμως δέν χρειάζεται νά ἀπελπιστοῦμε γιατί εὐτυχῶς ὑπάρχει στή ζωή μας καί ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ πού εἶναι παντοδύναμη καί ὅ,τι μᾶς φαίνεται δύσκολο καί δέν μποροῦμε νά τό κατορθώσουμε ἐμεῖς μέ τίς προσπάθειες πού κάνουμε, πολύ εὔκολα τό κατορθώνουμε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός δέν μᾶς ζητάει πράγματα ἀδύνατα καί ἀκατόρθωτα, οὔτε μᾶς ἀφήνει μόνους μας καί ἀβοήθητους ὅταν βλέπει ὅτι ἀγωνιζόμαστε φιλότιμα γιά τήν σωτηρία μας.
Στήν πορεία μας πρός τήν αἰώνια ζωή,δέν μᾶς βοηθοῦν καθόλου οὔτε ὁ ἐφησυχασμός οὔτε ἡ ἀπογοήτευση, οὔτε ἡ παραίτηση. Ἐμεῖς ἐπιμένουμε ὅσο μποροῦμε, δέν παραιτούμαστε μέ τίποτα καί ὅλες μας τίς ἐλλείψεις τίς ἀναπληρώνει ὁ Θεός. Νά εἴμαστε πάντα σίγουροι ὅτι ἐκεῖνος εἶναι ὁ μόνος πού μᾶς ἀγαπᾶ πραγματικά, μᾶς θέλει ὅλους δικούς του, δέν τοῦ περισσεύει κανένας μας καί θά κάνει τά πάντα γιά νά μᾶς κερδίσει. Ἀρκεῖ ἐμεῖς νά τοῦ δείξουμε ὅτι τόν ἀγαποῦμε πραγματικά καί παρά τίς πολλές μας ἀδυναμίες καί ἀστοχίες, ἔχουμε τό κουράγιο νά ξανασηκωθοῦμε καί νά ἁπλώσουμε καί πάλι τό χέρι μας γιά νά μᾶς δώσει πρόθυμα τό δικό του καί νά ἀρχίσουμε ξανά ἀπό τήν ἀρχή.
π.Γ.Τ.