ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΛΟΥΚΑ
1 Οκτωβρίου 2023
Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή μᾶς παρουσίασε τόν λόγο ἐκεῖνο τοῦ Κυρίου πού ἔμελλε νά καθιερωθεῖ ὡς ὁ χρυσός κανόνας τοῦ Εὐαγγελίου: "Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως." Δηλαδή, νά ἀντιμετωπίζετε τούς ἄλλους ὅπως θά θέλατε νά σᾶς ἀντιμετωπίζουν ἐκεῖνοι. Ἐπρόκειτο γιά μιά ἐπαναστατική ρήση, κάτι πού δέν εἶχε διατυπωθεῖ μέ τόν τρόπο αὐτό ἕως τότε. Ὑπῆρχε καὶ πρό τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ χρυσός κανόνας, τόσο στόν Ἰουδαϊσμό ὅσο καί σέ ἄλλους πολιτισμούς. Ὁ κανόνας αὐτός εἶχε διαφορετική διατύπωση. Ὅριζε νά μή κάνεις στούς ἄλλους αὐτό πού δέν θέλεις νά κάνουν οἱ ἄλλοι σέ σένα. "Ὅ σύ μισεῖς, ἑτέρῳ μή ποιήσῃς." Ἀκόμη καί σήμερα αὐτή τήν πρό Χριστοῦ ἐκδοχή γνωρίζουμε περισσότερο καί ἐπικαλούμεθα.
Ὁ Κύριός μας ἔρχεται νά κάνει τά πάντα καινά, καί ἔτσι παίρνει τόν ἤδη καθιερωμένο χρυσό κανόνα καί τόν μεταμορφώνει ριζικά. Μέ ποιό τρόπο; Τήν ἄρνηση τήν κάνει θέση. "Καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως." Σάν νά λέει: Δέν ἔχει τόση σημασία τί δέν κάνεις στούς ἄλλους, δέν ἀρκεῖ νά μήν κάνεις κακό στούς ἄλλους. Σημασία ἔχει τί κάνεις γιά τούς ἄλλους, τό ζητούμενο εἶναι νά σπεύδεις νά εὐεργετεῖς τόν κόσμο. Μικρή ἀξία ἔχει τό νά μή παραβαίνεις κανόνες, μεγαλύτερη ἀξία ἔχει τό νά ἀκολουθεῖς στή ζωή σου τό ἀγαθό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ὑπάρχουν σήμερα κάποιοι πού λέγουν: "Εἶμαι καλός Χριστιανός, δέν ἔχω βλάψει κανένα." Τοῦτο εἶναι σωστό σύμφωνα μέ τόν πρό Χριστοῦ κανόνα, ὄχι ὅμως σύμφωνα μέ τόν χρυσό κανόνα τοῦ Εὐαγγελίου. Ἄς θυμηθοῦμε ὅμως λίγο τήν παραβολή τῆς Κρίσεως, ὅπου ὁ Χριστός χωρίζει τά πρόβατα ἀπό τά ἐρίφια. Στούς μέν λέγει “ἐλάτε, κληρονομῆστε τή βασιλεία μου, διότι πείνασα καί μοῦ δώσατε νά φάω, δίψασα καί μοῦ δώσατε νά πιῶ, ἤμουν ξένος καί μέ περιμαζέψατε, γυμνός καί μέ ντύσατε, ἄρρωστος καί μέ ἐπισκεφθήκατε”. Μά πότε σέ εἴδαμε, θά ἀναρωτηθοῦν οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ. "Ἐφόσον τά κάνατε αὐτά γιά τούς ἐλάχιστους ἀδελφούς μου, τά κάνατε γιά μένα”. Ἐκεῖνοι ὅμως πού δέν ἔδωσαν στόν πεινασμένο νά φάει, στόν διψασμένο νά πιεῖ, τόν ξένο δεν περιμάζεψαν, καί τόν ἄρρωστο δέν φρόντισαν, θά ἀπομακρυνθοῦν ἀπό τόν Χριστό. Κι ὅμως, οἱ ἄνθρωποι αὐτοί μπορεῖ νά μήν ἔβλαψαν ποτέ κανένα. Τοῦτο, ὅμως, ὅπως φάνηκε, δέν ἦταν εἰσητήριο γιά τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Διότι περιορίσθηκαν στό νά μήν κάνουν κακό, καί δέν μπῆκαν στόν κόπο νά κάνουν καλό σέ κανέναν ἀναγκεμένο ἤ ἀναξιοπαθοῦντα.
Ἄν βέβαια ἐξετάσουμε μέ εἰλικρίνεια τόν ἑαυτό μας, θά δοῦμε ὅτι οὔτε τόν πρό Χριστοῦ κανόνα ἐφαρμόζουμε, ἐφόσον συχνά κάνουμε στούς ἄλλους αὐτά πού δέν θέλουμε νά μᾶς κάνουν ἐκεῖνοι. Ἔτσι, καθιστοῦμε τόν φθόνο ἰσχυρότερο ἀπό τή συμπάθεια. Γινόμαστε ἀνοικτίρμονες, ἄσπλαχνοι πρός τούς ἀνθρώπους, πρός τή φύση, τά ζῶα, τό περιβάλλον. Ἄν λοιπόν θέλουμε νά εἴμαστε μαθητές τοῦ Χριστοῦ, ἄς συνειδητοποιήσουμε ὅτι ζητᾶ κάτι περισσότερο ἀπό τό νά μή κάνουμε κακό. Ο χρυσός κανόνας τοῦ Κυρίου εἶναι οὐσιαστικά τό αἴτημα τῆς Χριστιανικῆς ἀγάπης.
Συνεχίζει, λοιπόν, ὁ Κύριος λέγοντας ὅτι ἡ ἀληθινή ἀγάπη εἶναι κάτι πολύ μεγαλύτερο ἀπό αὐτό πού νομίζουμε. Ἡ ἀγάπη αὐτή πρέπει νά εἶναι ἀνιδιοτελής, νά μή περιμένει ἀμοιβή ἤ ἀνταπόκριση. Γι' αὐτό καί ἐπεξηγεῖ πώς δέν ἔχει ἰδιαίτερη ἀξία τό νά ἀγαπᾶμε αὐτούς πού μᾶς ἀγαποῦν, οὔτε τό νά εὐεργετοῦμε ἐκείνους πού μποροῦν νά ἀνταποδώσουν τήν εὐεργεσία. Δέν εἶναι ἀρετή αὐτό, δέν ἀποτελεῖ μίμηση τοῦ Χριστοῦ τό νά δανείζουμε ἀγάπη, καί μάλιστα μέ τόκο. Μόνο ἐάν ἀγαποῦμε αὐτούς πού μᾶς ἐχθρεύονται θά εἴμαστε παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ καί Ἐκεῖνος εἶναι καλός στούς ἀχάριστους καί πονηρούς. Ἐάν ὁ ἄνθρωπος εἶναι οἰκτίρμων, ὅπως ὁ Θεός, δέν χρειάζεται ἄλλη ἀπόδειξη ὅτι εἶναι ἀληθινά παιδί τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός καταλήγει μέ τήν προτροπή: "Νά εἶσθε φιλεύσπλαγχνοι καί συμπονετικοί, ὅπως καί ὁ οὐράνιος Πατέρας μας εἶναι οἰκτίρμων καί ἐλεήμων." Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τονίζει ὅτι ἡ ὁμοιότητά μας μέ τόν Θεό Πατέρα σέ τίποτε ἄλλο δέν φαίνεται τόσο καθαρά, ὅσο στό νά ἐλεοῦμε καί νά συγχωροῦμε. Δέν εἶπε ὁ Κύριος ὅτι θά εἴμαστε ὅμοιοί Του ἄν νηστεύουμε ἤ ἀσκοῦμε τήν παρθενία ἤ προσευχόμαστε. Ἰδίωμά Του εἶναι ἡ εὐσπλαγχνία, καί μόνον αὐτή θά μᾶς ἐξομοιώσει μαζί Του.
Καί εἶναι ἐφικτό αὐτό, διότι ἡ ἀγάπη εἶναι μέσα στήν ἀνθρώπινη φύση μας, τήν ὁποία ἐνισχύει τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Μέ τόν χρυσό κανόνα ὁ Χριστός λέγει στόν καθένα μας, "δέν χρειάζονται πολλά λόγια, δέν χρειάζονται νόμοι καί ἐντολές καί μακρές διδασκαλίες. Ἄς γίνει νόμος ζωῆς ἡ ἴδια ἡ συνείδησή σου, ἡ ὁποία πάντοτε σοῦ θυμίζει ὅτι πρέπει νά κάνεις στούς ἄλλους αὐτό πού θέλεις νά κάνουν οἱ ἄλλοι σέ σένα".
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ Γ΄ ΛΟΥΚΑ
8 Οκτωβρίου 2023
Ὁ Ἰησοῦς, ἀκολουθούμενος ἀπό πολύ κόσμο, συναντᾶ στήν ἔξοδο κάποιας μικρῆς κωμόπολης μιά νεκρική πομπή πού ὁδηγεῖ τόν μοναχογιό μιᾶς χήρας μάνας στήν τελευταία του κατοικία. Τήν ἐποχή ἐκείνη στόν Ἰουδαϊσμό ἡ χήρα πού ἔχανε τό μοναχοπαίδι της ἔχανε τά πάντα, καί ἦταν ἀναγκασμένη νά προσκολληθεῖ καί νά ἐξαρτᾶται ἀπό κάποιον κοντινό ἤ μακρινό συγγενή της. Ὁ Κύριος, λοιπόν, καταφθάνει τή δύσκολη ἐκείνη στιγμή, σταματᾶ τή νεκρική πορεία κρατώντας τό κρεβάτι τοῦ νεκροῦ παλληκαριοῦ, καί μέ εὐσπλαγχνία λέγει στή μητέρα: "Μή κλαῖς". Κατόπιν ἀπευθύνεται στόν νεκρό, λέγοντας, "Νεαρέ, σέ σένα λέω, σήκω ἐπάνω." Καί σηκώνεται καθιστός ὁ νεκρός κι ἀρχίζει νά μιλᾶ, καί ὁ Κύριος τόν δίνει πίσω στή μητέρα του. Καί τό πλῆθος ὅλο καταλαμβάνεται ἀπό φόβο καί δοξάζουν τόν Θεό, λέγοντας ὅτι "ἐπισκέφθηκε" ὡς ἰατρός τόν λαό Του.
Τό περιστατικό αὐτό σκιαγραφεῖ δύο θαυμαστά χαρακτηριστικά τοῦ θεανθρώπου Κυρίου. Ἀφενός τήν εὐσπλαγχνία Του, ἀφετέρου τήν ἐξουσία του πάνω στόν θάνατο.
Δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά πού δείχνει ὁ Θεός τήν εὐσπλαγχνία Του. Ἐδῶ ὅμως ἡ συμπάθειά Του ἀποκαλύπτεται μέ ἕναν τρόπο στοργικό καί δυναμικό. Φαίνεται ὅτι σπεύδει νά φθάσει στή μικρή κώμη πού δέν ἀναφέρεται πουθενά ἀλλοῦ στήν ἱστορία. Σπεύδει γνωρίζοντας, ὡς Θεός, ὅτι θά συναντήσει τή πομπή τοῦ θανάτου καί τήν άπελπισμένη μητέρα, καί θέλει νά παύσει τόν θρῆνο της. Σπεύδει πάντοτε ὁ Χριστός κοντά στόν πονεμένο ἄνθρωπο, εἶναι παρών σέ ὁποιαδήποτε θλίψη καί δοκιμασία.
Ἐδῶ λοιπόν μέ ποιόν τρόπο ἐνεργεῖ; Προσφέρει ὄχι ἁπλῶς λόγο παρηγοριᾶς, ἀλλά τή λύση τῆς αἰτίας τοῦ θρήνου. Δέν ἀρκεῖται νά πεῖ στήν ἀπαρηγόρητη γυναῖκα "μή κλαῖς", ἀλλά μετατρέπει τά δάκρυα τῆς λύπης σέ δάκρυα χαρᾶς. Συχνά λέμε στούς πονεμένους, "μή κλαῖς". Ἡ προσέγγιση, ὅμως, τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ἐντελῶς διαφορετική. "Μή κλαῖς, διότι ἐγώ θά λύσω τήν αἰτία τοῦ πένθους σου".
Ἔτσι, ὁ Κύριος ἀνασταίνει τόν νεκρό μέ τόν λόγο Του, ἀποκαλύπτοντας τήν κυριαρχία Του ἐπάνω στόν θάνατο. Μάλιστα, καί πρίν ἀπευθύνει λόγο, κρατᾶ μέ τό χέρι Του τή σορό, ἐνῶ ἀπαγορεύεται τοῦτο ἀπό τόν Μωσαϊκό νόμο, καί μέ τόν τρόπο αὐτό φανερώνει ὅτι καί τό σῶμα Του, ὅπως καί ὁ λόγος Του, εἶναι πλῆρες θεϊκῆς δυνάμεως, καί ἔχει ζωοποιό ἐνέργεια.
Ὅλα τά θαύματα τοῦ Κυρίου μας εἶναι σημεῖα τῆς ἐρχόμενης Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Τό ἴδιο καί οἱ ἀναστάσεις. Εἶναι σημεῖα τῆς ἀθανασίας καί ἀφθαρσίας, προάγγελοι τῆς ὁριστικῆς κατάργησης τοῦ θανάτου. Ὁ Κύριος δέν κατήργησε τότε μέ τήν ἀνάσταση τοῦ νέου τόν θάνατο. Ὁ νεαρός δέν ἔγινε ἀθάνατος, κάποια στιγμή ἔφθασε ὁριστικά, ὅπως θα φθάσουμε ὅλοι μας, στό κατώφλι τοῦ θανάτου. Πλήν ὅμως, ὁ Χριστός ἔδωσε σημεῖο τοῦ ποιός εἶναι κύριος τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου, ἔδωσε ἀπόδειξη ὅτι ἡ ζωή πού προσφέρει ὁ Θεός εἶναι μεγαλύτερη ἀπό τόν θάνατο, ὥστε ὅταν ἀντιμετωπίζουμε τήν πραγματικότητα τοῦ θανάτου, νά γνωρίζουμε ὅτι εἶναι προσωρινός, ὅτι ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος ἔγινε πρωτότοκος ἀδελφός μας, εἶναι ἡ ζωή καί ἡ ἀνάστασις τοῦ κόσμου. Αὐτή ἡ γνώση εἶναι πού ἀφαιρεῖ τόν φόβο τοῦ θανάτου, καί μετριάζει τή θλίψη γιά τήν ἀπώλεια προσφιλῶν προσώπων. Ὅλα τά γλυκαίνει ἡ αἴσθηση ὅτι ὁ θάνατος ἔγινε γέφυρα πρός τόν οὐράνιο κόσμο καί, πρό πάντων, ὅτι δέν εἶναι τό τέλος, ἀλλά ὕπνος πού ἀναπαύει τούς κεκοιμημένους. Ἔτσι, ὅλοι οἱ ἐκδημήσαντες θά ξαναπάρουν πάλι τό σῶμα τους καί θά ἀναστηθοῦν ἐν δόξῃ. Αὐτή εἶναι ἡ πίστη μας. Ὄχι ἁπλῶς ἡ ἀθανασία τῆς ψυχῆς, ἀλλά ἡ ἀνάσταση καί ζωή ὁλόκληρου τοῦ ἀνθρώπου. Ὅσο περισσότερο πλησιάζουμε καί κοινωνοῦμε τόν Χριστό, ὅσο περισσότερο ἀφήνουμε τόν Χριστό νά πλησιάσει καί νά κρατήσει τή σορό τῆς ὑπάρξεώς μας, τόσο περισσότερο θά κατανοοῦμε τό μυστήριο τῆς ἀναστάσεως καί αἰωνιότητας.
Κάθε φορά πού προπέμπουμε κάποιον νεκρό συγγενή μας, νά θυμόμαστε ὅτι ὁ Κύριος εἶναι ἐκεῖ, ἀναστημένος καί ζωντανός, καί μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι ἡ ζωή δέν εἶναι πορεία πρός τόν θάνατο, ἀλλά πρός τήν ἀνάσταση. Ἄλλες φορές ἡ νεκρική πομπή συνοδεύει τήν ψυχή μας, ὅταν αἰσθανόμαστε ὅτι εἴμαστε νεκροί, ἐξαιτίας εἴτε τῶν δοκιμασιῶν εἴτε τῶν παθῶν μας εἴτε τῶν ἁμαρτιῶν μας. Ὁ Κύριος εἶναι ἐκεῖ, πρόθυμος νά ἀγγίξει τή σορό καί νά μᾶς δώσει πίσω ἀναστημένη τήν ψυχή μας.
Ἀξίωσέ με, Κύριε, κάθε φορά πού ἔρχεται ὁ φόβος τοῦ θανάτου νά κυριεύσει τήν ψυχή μου, κάθε φορά πού ἡ θλίψη ἐπιχειρεῖ νά μέ γονατίσει, κάθε φορά πού τά πάθη προσπαθοῦν νά μέ σύρουν στόν πνευματικό θάνατο, ἀξίωσέ με νά δέχομαι μέ εύγνωμοσύνη τήν ἄπειρη εὐσπλαγχνία Σου, νά κατανοῶ τήν παντοδυναμία Σου, καί νά φυλάσσω στήν καρδιά μου τόν ζωοποιό λόγο Σου.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ΛΟΥΚΑ
15 Οκτωβρίου 2023
"Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ." Μέ αὐτή τή ρυθμική καί μελωδική φράση ξεκίνησε ὁ Κύριός μας μία ἀπό τίς ὡραιότερες παραβολές Του. Βγῆκε ὁ γεωργός νά σπείρει τόν σπόρο του. Καί καθώς ἔσπερνε, ἄλλοι σπόροι πέσανε πάνω στόν δρόμο καί καταπατήθηκαν ἀπό τούς διαβάτες καί τούς ἔφαγαν τά πουλιά τοῦ οὐρανοῦ. Κι ἄλλοι πέσανε πάνω στίς πέτρες καί μόλις φύτρωσαν ξεράθηκαν, γιατί ἐκεῖ δέν εἶχε δροσιά. Κι ἄλλοι πέσανε στά ἀγκάθια καί τ' ἀγκάθια φύτρωσαν μαζί τους καί ἔπνιξαν τούς σπόρους. Κι ἄλλοι πέσανε στήν καλή γῆ καί φύτρωσαν κι ἔδωσαν καρπό ἑκατονταπλάσιο.
Ὁ Κύριος ἐξηγεῖ λεπτομερῶς τήν παραβολή, λέγοντας πώς ὅλο αὐτό ἦταν μιά μεταφορά γιά τό πῶς ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ἀκοῦμε καί ἀνταποκρινόμαστε στόν Λόγο τοῦ Θεοῦ.
Ὁ σπορέας εἶναι ὁ Θεός. Καί ὁ σπόρος εἶναι ὁ λόγος Του. Καί ἡ γῆ πού τόν ὑποδέχεται εἶναι ἡ καρδιά μας. Τρία εἶναι τά κύρια σημεῖα τῆς παραβολῆς.
Πρῶτον, ὁ σπόρος σπείρεται παντοῦ, ὥστε κανείς νά μή παραπονεθεῖ, "Θεέ μου, ἔσπειρες λιγότερο σέ μένα". Ὁ Χριστός καλεῖ ὅλους τούς ἀνθρώπους στή Βασιλεία Του, σπέρνοντας τόν λόγο Του στίς καρδιές τους.
Δεύτερον, ἡ καρποφορία τοῦ λόγου δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τόν ἴδιο τόν σπόρο, ἀλλά ἀπό τή στάση κάθε ἀνθρώπου. Οἱ διαφορετικές ποιότητες τῆς γῆς εἰκονίζουν τή διαφορετική στάση τῶν ἀνθρώπων.
Κάποιοι σπόροι λοιπόν ἔπεσαν στόν δρόμο. Καί δρόμος εἶναι ἐκεῖνοι πού ἄκουσαν ἐπιφανειακά, μά δέν κατάλαβαν, οὔτε πίστεψαν, ἀλλά ἔμειναν ἀδιάφοροι. Διότι ἡ καρδιά τους ἦταν σκληρή, ὅπως τό πατημένο χῶμα.
Κάποιοι σπόροι ἔπεσαν σέ πέτρες. Καί πέτρες εἶναι ἐκεῖνοι πού δέχονται τόν λόγο μέ χαρά, πιστεύουν πρός ὥρας, μπορεῖ καί νά ὁμολογοῦν, ἀλλά στόν καιρό τοῦ πειρασμοῦ λησμονοῦν τά πάντα. Διότι ἐδῶ δέν ὑπάρχει βάθος γιά νά ριζώσει ὁ λόγος οὔτε δροσιά, πού εἶναι ἡ ἐνέργεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
Κάποιοι σπόροι ἔπεσαν σέ ἀγκάθια. Εἶναι ἐκεῖνοι πού ἄκουσαν τόν λόγο, ἀλλά πνίγηκαν καί οἱ ἴδιοι καί ὁ λόγος στίς μέριμνες τοῦ πλούτου, στίς ἡδονές τοῦ βίου, καί στό κυνήγι τῆς ἐξουσίας.
Τέλος, ὁ σπόρος ἔπεσε καί στήν καλή γῆ. Εἶναι αὐτοί πού δέχθηκαν τόν λόγο, τόν φυλάγουν σέ καλή καί εὐγενική καρδιά, καί καρποφοροῦν μέ ὑπομονή μέσα τους τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, φανερώνοντας τήν καρποφορία αὐτή μέ τήν πίστη καί τήν ἔμπρακτη ἀγάπη πρός ὅλους.
Τό τρίτο κύριο σημεῖο τῆς παραβολῆς εἶναι τό ἑξῆς. Δέν ἀνήκουμε ἀπαραιτήτως σέ μία κατηγορία ἀπό τίς παραπάνω. Μερικές φορές εἴμαστε σάν τήν ὁδό, καί δέν φθάνει κἄν ὁ λόγος στά ἀφτιά μας. Ἄλλοτε, σάν τό πετρῶδες ἔδαφος ἔχουμε ἀναλαμπές ἐνθουσιασμοῦ, οἱ ὁποῖες σύντομα σβήνουν. Κι ἄλλοτε ζιζάνια – οἱ μέριμνες καί ἡ ἀπάτη τοῦ κοσμικοῦ πλούτου – ἀπωθοῦν τόν λόγο. Ὡστόσο, ὅπως ἡ γῆ ὀργώνεται καί καθαρίζεται, ἔτσι καί ἡ καρδιά μας μπορεῖ νά καθαρθεῖ ἀπό τή σκληρότητα καί τίς πέτρες καί τά ἀγκάθια. Ἡ παραβολή λοιπόν μᾶς ὠθεῖ νά ἀναλογισθοῦμε τήν προσωπική μας εὐθύνη καί νά ἀναρωτηθοῦμε: "Πῶς μπορῶ νά ἑτοιμάσω τήν καρδιά μου, ὥστε νά γίνει γῆ εὔφορη;"
Ὁ Χριστός μέ τήν παραβολή τοῦ σπορέως μᾶς δίνει μιά εἰκόνα πού μπορεῖ νά καταλάβει ὁ ἁπλός ἄνθρωπος ὅλων τῶν ἐποχῶν καί κοινωνιῶν, μάλιστα αὐτός πού ἀσχολεῖται μέ τή γῆ — τή γεωργία ἤ τήν κηπουρική. Λέει, "Κοιτάξτε, ὁ Θεός κάνει τή δουλειά πού κάνει ὁ γεωργός, καί περιμένει τό ἀποτέλεσμα, καί γνωρίζει τί θά ἀπογίνει ὁ σπόρος, ἄν τό χῶμα δέν εἶναι καλό ἤ δέν ἔχει ὀργωθεῖ." Ἡ κλήση τοῦ Θεοῦ – ὅπως καί ὁ σπόρος πού σπέρνεται – δέν εἶναι μαγικό στοιχεῖο πού θά προκαλέσει αὐτομάτως τήν αὔξησή του. Ἡ καρποφορία ἐξαρτᾶται ἀπό τό χῶμα καί τίς καιρικές συνθῆκες.
Γι' αὐτό ὁ Θεός μᾶς καλεῖ νά φροντίσουμε καί νά καλλιεργήσουμε τή γῆ τῆς καρδιᾶς μας, ὥστε νά καρποφορήσει ἀληθινή ζωή ἡ ὕπαρξή μας. Καί καθώς ὁ Θεός δέν θά γινόταν ἀληθινός ἄνθρωπος χωρίς τήν τέλεια γῆ, τήν Παρθένο Μαρία, ἔτσι καί ὁ λόγος Του δέν μπορεῖ νά καρποφορήσει μέσα μας καί ἀνάμεσά μας, ἄν δέν προσφέρουμε τήν καλή γῆ τῆς καρδιᾶς μας. Ἡ καλή καί εὐγενική καρδιά καλλιεργεῖ τόν λόγο ἐν ὑπομονῇ, ὅπως καί ὁ γεωργός ἤ κηπουρός περιμένει ὑπομονετικά καί καρτερικά τήν καρποφορία, φροντίζοντας συνεχῶς τή γῆ. Στήν φροντίδα αὐτή ὁ Θεός ἀπαντᾶ μέ τήν ἁπαλή ποτιστική βροχή τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ
22 Οκτωβρίου 2023
Στήν περιοχή τῶν Γαδαρηνῶν συνάντησε τόν Ἰησοῦ ἕνας βασανισμένος ἄνθρωπος. Ὁ εὐαγγελιστής τόν περιγράφει μέ ζοφερά χρώματα. Εἶχε δαιμόνια ἀπό πολλά χρόνια, καί δέν ἀνεχόταν ροῦχο πάνω του οὔτε σέ σπίτι ἔμενε, ἀλλά μέσα στά μνήματα. Σερνόταν ἀπό τούς δαίμονες μακράν τῶν ἀνθρώπων, σάν νά τοῦ εἶχε ἀφαιρεθεῖ κάθε ἴχνος ἀνθρώπινης ποιότητας. Καί περιφερόταν στά μνήματα, μακράν τῆς ζωῆς, βασανιζόμενος ἀπό ἐκείνους πού μισοῦν τά ἔργα τοῦ Θεοῦ. Οἱ συμπατριῶτες του τόν ἔδεναν μέ ἁλυσίδες χειροπόδαρα, καί ὁ δαίμονας τοῦ ἔδινε τρομακτική δύναμη, ὥστε νά σπάζει τά δεσμά του. Ὁ ἴδιος ὅμως βασανιζόταν μέ τήν ἀνεξέλεγκτη συμπεριφορά του καί, καθώς λέγει ὁ εὐαγγελιστής Μᾶρκος, κραύγαζε καί τραυμάτιζε τόν ἑαυτό του μέ πέτρες. Συμφορά ἀνεκδιήγητη, τραγωδία ἀνέκφραστη. Ζωντανός νεκρός, στερημένος καί ἀπό τήν ἀνάπαυση τῶν κεκοιμημένων, καί ἀπό τή ζωή τῶν ζώντων.
Ὁ Κύριος θεράπευσε τελικῶς τόν ταλαίπωρο ἄνθρωπο, ἐνῶ ἐπέτρεψε στά δαιμόνια νά μποῦνε σέ ἕνα κοπάδι χοίρων, τό ὁποῖο ἀκολούθως χίμηξε στόν γκρεμό κι ἔπεσε στή λίμνη, ὅπου πνίγηκαν ὅλοι. Οἱ χοιροβοσκοί τότε ἔφυγαν καί διέδοσαν τό γεγονός στήν πόλη καί τά περίχωρα. Βγῆκαν λοιπόν ὅλοι καί ἦλθαν στόν Ἰησοῦ, καί βρῆκαν τόν ἄνθρωπο νά κάθεται ντυμένος καί φρόνιμος κοντά στά πόδια τοῦ Κυρίου. Καί ὁ ὑγιής πλέον ἄνθρωπος τόν παρακαλοῦσε θερμά νά εἶναι μαζί Του.
Ἀπό τήν πολυσήμαντη αὐτή ἱστορία θά περιορισθοῦμε σέ δύο σημεῖα.
Πρῶτον, τό πονηρό πνεῦμα, ὁ πεπτωκώς ἄγγελος, ζητᾶ μέ κάθε τρόπο ὄχι μόνο νά παρασύρει καθένα ἀπό ἐμᾶς στό βασίλειό του μετά θάνατον, ἀλλά καί νά μᾶς ἐξευτελίσει, νά μᾶς ἀφαιρέσει κάθε τι ἀνθρώπινο καί σ' αὐτή τή ζωή. Πρέπει, ὅμως, νά προσέξουμε τό ἑξῆς. Ὁ διάβολος μπορεῖ νά μᾶς κατέχει ὄχι μόνο μέ τόν τρόπο πού κατεῖχε τόν δαιμονισμένο τῆς παραβολῆς, ἀλλά καί μέ ἄλλους ὕπουλους, ἀνεπαίσθητους τρόπους. Ἄλλοτε μέ τά πάθη καί τίς κάθε λογῆς ἐξαρτήσεις, πού γίνονται δαίμονες καί μᾶς βασανίζουν. Ἔτσι, γιά παράδειγμα, ὅποιος ἀπό μᾶς κυριεύεται ἀπό τόν δαίμονα τῆς φιλαργυρίας, μένει άκοινώνητος καί θέλει νά ὑπάρχει ἐκεῖ που κρύβει τά χρήματά του, ὅπως ὁ δαιμονισμένος στά μνήματα. Ἀντίστοιχα ὅποιος ἀπό μᾶς κυριεύεται ἀπό τόν δαίμονα τοῦ φθόνου, καλύπτεται ὄχι ἀπό ροῦχα, ἀλλά ἀπό τή φωτιά τῆς κακίας. Ἄλλοτε τό πονηρό πνεῦμα κυριεύει μέσα ἀπό πιό σκοτεινούς δρόμους, ὅπως ἡ μαγεία καί οἱ δεισιδαιμονίες. Κάποιοι καί κάποιες ἀσχολοῦνται καί σήμερα μέ τέτοιες πρακτικές, νομίζοντας ὅτι τούς βοηθοῦν νά ἐπιτυγχάνουν τούς στόχους τους, ἀγνοώντας ὅτι πίσω ἀπὀ αὐτές ὁ ἴδιος ὁ διάβολος ἐργάζεται τόν πλήρη ἐξευτελισμό καί τήν ἀπόλυτη κυριαρχία ἐπάνω τους. Ναί, μπορεῖ μέ πολλούς τρόπους ὁ δαίμονας νά ἐξευτελίσει τόν ἄνθρωπο. Θέλει νά καθυβρίσει τή φύση μας, νά ἀτιμάσει τήν εἰκόνα τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ δέν μπορεῖ νά ἀτιμάσει τόν ἴδιο τόν Θεό.
Τὀ δεύτερο σημεῖο, στό ὁποῖο θά ἑστιάσουμε, εἶναι τό πικρό τέλος τῆς διηγήσεως. Βγῆκαν ὅλοι καί ἦλθαν στόν τόπο τοῦ θαύματος, καί βρῆκαν τόν ταλαίπωρο ἄνθρωπο ντυμένο καί νηφάλιο δίπλα στόν Ἰησοῦ. Ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ὄχι μόνο εἶχε ἀπαλλαγεῖ ἀπό τή λεγεώνα τῶν δαιμόνων, ἀλλά καί ἡ καρδιά του εἶχε φωτισθεῖ ἀπό τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Θά περίμενε κάποιος νά εὐχαριστήσουν καί νά δοξάσουν τόν Θεό πού τούς ἐπισκέφθηκε ὡς θεράπων ἰατρός, ὅπως ἔκανε τό πλῆθος ὅταν ὁ Χριστός ἀνάστησε τόν γιό τῆς χήρας στήν πόλη Ναΐν. Ὅμως ὄχι. Αὐτοί παρακαλοῦν τόν Ἰησοῦ νά φύγει ἀπό τόν τόπο τους. Ὅλοι τους. Γιατί φοβήθηκαν. Καί ὁ κύριος λόγος τοῦ φόβου τους ἦταν τό ὅτι ὁ Χριστός εἶχε ἀποκαλύψει καί τιμωρήσει τήν παράνομη ἐκτροφή τῶν χοίρων. Ἔτσι, ἡ παρουσία Του δέν ἦταν ἀνεκτή ἀνάμεσά τους, τέτοιος ἄνθρωπος ἤ Θεός θά ἦταν ἐπικίνδυνος γιά τή διεφθαρμένη μικρή κοινωνία τους.
Ὅσο κι ἄν φαίνεται παράξενο, κάτι ἀνάλογο συμβαίνει συχνά καί στή δική μας ζωή. Εἴμαστε τόσο ἀναπαυμένοι καί βολεμένοι στήν καθημερινότητά μας, ὥστε στήν πραγματικότητα δέν θέλουμε ὁ ζωντανός Θεός νά παρέμβει στή ζωή μας. Τό θέλημα τοῦ Θεοῦ μᾶλλον μᾶς ἀναστατώνει, γιατί ξέρουμε πώς συνήθως δέν ταυτίζεται μέ τό δικό μας. Ἀκόμη κι ἄν ἐμεῖς οἱ ἴδιοι εἴμαστε οἱ ἀσθενεῖς πού χρήζουν θεραπεία ἀπό δαιμόνια καί πάθη καί ἐξαρτήσεις, δέν θέλουμε ὁ Χριστός νά διαλύσει τά χρόνια δεσμά μας, συχνά τά προτιμοῦμε ἀπό τήν ἐλευθερία μας, διότι ἡ ἐλευθερία ἔχει εὐθύνες καί ἀπαιτήσεις.
Βλέποντας, ὅμως, τά θαύματα τῆς ἀγάπης Σου, Κύριε, βοήθησέ μας νά ἀναζητοῦμε τό θέλημά Σου, καί νά μένουμε κοντά σου, ὅπως ἐκεῖνος ὁ θεραπευμένος δοῦλος σου, καί φώτιζε τίς καρδιές μας, ὥστε νά μή σοῦ ζητήσουμε ποτέ νά φύγεις ἀπό τόν τόπο μας.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
«ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»
ΚΥΡΙΑΚΗ Ζ΄ ΛΟΥΚΑ
29 Οκτωβρίου 2023
Ἡ σημερινή περικοπή μᾶς παρουσιάζει δύο θαύματα-θεραπεῖες πού λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα, καί συνδέονται μέ τό νῆμα μιᾶς μεγάλης, ὑποδειγματικῆς πίστεως. Θά περιορισθοῦμε στό ἕνα ἀπό τά δύο θαύματα, γιά νά ἀντλήσουμε κάποια ἀπό τά μυστικά του μηνύματα.
Μιά γυναίκα πού ὑπέφερε ἀπό αἱμορραγία ἐπί δώδεκα ἔτη, καί εἶχε δαπανήσει τήν περιουσία της σέ γιατρούς, κατόρθωσε νά πλησιάσει κρυφά τόν Κύριο καί νά ἀγγίξει τήν ἄκρη ἀπό τόν χιτῶνα Του. Ἀποτέλεσμα ἦταν νά σταματήσει ἀμέσως ἡ αἱμορραγία της. Περιέργως, ἐκείνη τή στιγμή ὁ Ἰησοῦς ρώτησε τούς μαθητές Του, "Ποιός μέ ἄγγιξε;" προκαλώντας τήν ἀπορία τους. "Ὁ κόσμος σέ σπρώχνουν καί πέφτουν ἐπάνω σου, καί σύ λές, ποιός μέ ἄγγιξε;" Μά ὁ Ἰησοῦς ἐπέμεινε: "Κάποιος μέ ἄγγιξε· γιατί ἐγώ κατάλαβα ὅτι βγῆκε δύναμη ἀπό πάνω μου."
Ἄς προσέξουμε τή θαυμαστή λεπτομέρεια τοῦ περιστατικοῦ. Ὑπῆρχε συνωστισμός, καί πλῆθος κόσμου ὄχι μόνο ἄγγιζαν τό ροῦχο τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά ἔπεφταν ἐπάνω Του. Ὅμως, μόνο μία ἀφανής γυναῖκα τόν ἄγγιξε πραγματικά, κρατώντας γιά μιά μόνο στιγμή τήν ἄκρη τοῦ χιτῶνα Του. Γι' αὐτό καί οἱ μαθητές παραξενεύθηκαν μέ τό φαινομενικό ξάφνιασμα τοῦ Ἰησοῦ, καί τήν ἀπορία τους διασώζει ὁ εὐαγγελιστής στήν ἀφήγησή του. Σάν νά τοῦ λένε, "Μά τί ἀστεῖο εἶναι αὐτό; Πολλοί σέ συνθλίβουν καί λές ὅτι κάποιος σέ ἄγγιξε;" Ἡ γυναῖκα, ὅμως, ὅπως ὁμολόγησε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, εἶχε κάνει κάτι πολύ περισσότερο ἀπό τό νά ἀγγίξει τὀ κράσπεδο τοῦ ἱματίου Του. Εἶχε κλέψει κάτι ἀπό τήν ἀόρατη θεότητά Του. "Ἐγώ γάρ ἔγνων δύναμιν ἐξελθοῦσαν ἀπ ἐμοῦ."
Μποροῦμε ἐδῶ νά ἐπισημάνουμε τά ἑξῆς. Στά ἄλλα θαύματα προηγεῖται ὁ λόγος τοῦ Ἰησοῦ. Ἐδῶ, ὅμως, τό ἴδιο τό σῶμα τοῦ Θεοῦ-Λόγου, ἀλλά καί ἡ ὕλη πού ἔρχεται σέ ἐπαφή μέ τό θεανδρικό σῶμα, ἦσαν γεμάτα ἀπό τή θεία χάρη καί ἐνέργεια. Τό ἴδιο τό ὑλικό σῶμα τοῦ Χριστοῦ θεραπεύει καί σώζει, διότι εἶναι ἑνωμένο μέ τή θεότητα, ἀφοῦ ὁ ἴδιος ὁ Λόγος ἔλαβε σῶμα. Ἀλλά καί τό ροῦχο καί ὁτιδήποτε ἀγγίζει αὐτό τό σῶμα γίνεται φορέας τῆς θείας ἐνέργειας.
Ἄς μεταφέρουμε τοῦτο στή Θεία Λειτουργία. Ἐδῶ τό Σῶμα εἶναι ὁ ἄρτος, τό Αἷμα ὁ οἶνος, καί τό κράσπεδο τοῦ ἱματίου εἶναι τό ποτήριο καί ἡ λαβίδα πού μεταδίδει τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου. Μποροῦμε ἔτσι νά καταλάβουμε γιατί ἡ θεία κοινωνία τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, μέ ὅποιο μέσο κι ἄν προσφέρεται, μεταδίδει μόνο τή χάρη ἀλλά καμιά ἀσθένεια. Ὁ ἄρτος καί ὁ οἶνος ἐνεργοῦν ὡς Σῶμα καί Αἷμα τοῦ Κυρίου, ἐνῶ τό ποτήριο καί ἡ λαβίδα, ὅπως ἀκριβῶς τό κράσπεδο τοῦ ἱματίου Του, μεταφέρουν τήν ἴδια χάρη. Σήμερα ἔχουμε τή δωρεά ὄχι μόνο νά ἀγγίζουμε τό ἱμάτιο τοῦ Κυρίου, ἀλλά καί τό σῶμα Του νά ἐνδυόμεθα μέ τό Βάπτισμα, καί νά τό ἐσθίουμε μέ τήν Εὐχαριστία. Καί, καθώς λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἐάν ἕλκυσαν τόση δύναμη κάποιοι πού ἁπλῶς ἄγγιξαν τό ἱμάτιό Του, πολύ περισσότερο ἐμεῖς πού ἔχουμε τήν εὐλογία νά τόν κατέχουμε ὁλόκληρο.
Τά τελευταῖα χρόνια δοκιμασθήκαμε ἀπό μιά λοιμική νόσο πού δικαιολογημένα ἔσπειρε περισσό φόβο. Συχνά ὅμως ὁ φόβος αὐτός ὑποσκέλιζε τόν φόβο τοῦ Θεοῦ καί τήν πίστη στή θαυμαστή ἐνέργεια τοῦ Σώματός Του. Ἔτσι, ἐνῶ αὐτό προσφερόταν ὑπέρ τῆς ζωῆς τοῦ κόσμου, κάποιοι πιστοί, παρά τά μέτρα προστασίας πού ἐφάρμοσε ἡ Ἐκκλησία, ἀπεῖχαν ἀπό τήν Κοινωνία, ἀφοῦ τήν ἔβλεπαν σάν πιθανό φορέα μετάδοσης τῆς ἀσθἐνειας. Ὅποιος ὅμως βλέπει τό Σῶμα τοῦ Θεοῦ ὡς πηγή θανάτου, δέν ἔχει δυνατότητα νά λάβει ἀπό αὐτό τή ζωοποιό χάρη. Στερούμεθα τῆς θείας χάριτος ὅταν ἀπό φόβο καί ἀπιστία ἀπέχουμε ἀπό τή μετάληψη τοῦ δεσποτικοῦ Σώματος.
Συμβαίνει ὅμως καί τό ἀντίθετο. Ὅταν πλησιάζουμε τόν Θεό μέ ἀδιαφορία ἤ ἐγωισμό ἤ κατάκριση τῶν ἄλλων, τότε μπορεῖ νά τόν κρατᾶμε καί νά τόν σπρώχνουμε καί νά τόν συνθλίβουμε, ὅπως ὁ ὄχλος ἐκεῖνος, ὅμως δέν θά ἀγγίξουμε τή θεότητά Του, δέν θά ἀντλήσουμε καμιά δύναμη ἀπό τή θεανθρώπινη ὑπόστασή Του. Τό νά προσερχόμεθα μετά πίστεως δέν σημαίνει νά σπεύδουμε στήν κοινωνία μέ θράσος καί αὐτοδικαίωση. Ἡ ἀληθινή κοινωνία τοῦ Χριστοῦ προϋποθέτει τήν ταπείνωση, συναίσθηση καί ἀφάνεια τῆς γυναίκας ἐκείνης.
Ἄς προσερχόμεθα, λοιπόν, στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ μέ βαθειά πίστη καί ἀληθινή ταπείνωση, φέροντας ὁ καθένας τήν ἀσθένειά του. Ἔτσι θά ἀκούσουμε κι ἐμεῖς τό "ἔχε θάρρος, ἡ πίστη σου σέ ἔσωσε, πήγαινε στό καλό", καί θά πορευθοῦμε μέ τήν εἰρήνη πού ὅλοι ποθοῦμε.
Βοήθησέ με, Κύριε, νά ἔρχομαι κοντά Σου μυστικά καί ταπεινά, ὅπως ἡ αἱμορροοῦσα ἐκείνη, καί ἀθόρυβα νά ἀγγίζω τό κράσπεδό Σου, καί νά κλέβω ἀπό τήν ἀόρατη χάρη Σου, στήν προσευχή, στήν κοινή λατρεία καί Εὐχαριστία, στήν ἐργασία καί στή σχόλη, σέ κάθε στιγμή τῆς μικρῆς ζωῆς μου, μέ βαθειά συναίσθηση τῆς ἀσθένειάς μου καί τῆς παντοδυναμίας Σου.
π. Χ.Σ.